وحی و افعال گفتاری (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

وحی و افعال گفتاری
زبان	فارسی
ترجمهٔ کتاب	(نظریه وحی گفتاری)
نویسنده	علی رضا قائمی‌نیا
موضوع	وحی
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات زلال کوثر|انتشارات انتشارات زلال کوثر]][[رده:انتشارات انتشارات زلال کوثر]]
سال نشر	۱۳۸۱ ش
شابک	‮‭‎۹۶۴-۹۳۵۷۶-۶-۱
شماره ملی	‭م‌۸۱-۳۶۸۳۰

وحی و افعال گفتاری (نظریه وحی گفتاری)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی وحی و افعال گفتاری در فلسفه زبان می‌پردازد. این کتاب اثر علی رضا قائمی‌نیا است و انتشارات زلال کوثر انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «در این کتاب با استفاده از نظریه افعال گفتاری در فلسفه زبان، تحلیلی از موضوع سخن گفتن خدا با بشر، یا همان پدیده وحی ذکر شده است. نگارنده پس از تشریح دیدگاه‌های موجود درباره سرشت وحی به آرای برخی اندیشمندان مسلمان مانند: ابن سینا، فارابی، ابن خلدون و غزالی اشاره نموده آنها را بر پایه دیدگاه افعال گفتاری ارزیابی می‌کند. وی همچنین از دیدگاه برخی از روشنفکران مبنی بر تجربه دینی بودن یاد می‌کند. وحی تجربه دینی نیست، تجربه وحیانی و تجربه عرفانی، سرشت وحی از دیدگاه چهار متفکر مسلمان، وحی اسلامی گامی فراتر از وحی گزاره‌ای، بسط ناپذیری تجربه نبوی، بحث خاتمیت در کلام جدید و هرمنوتیک وحی عناوین گفتارهای این کتاب است».

فهرست کتاب

• مقدمه؛

گفتار اول: وحی تجربه دینی نیست

• دید‌گاه گزاره‌ای:

1. ۱.وحی گزاره‌ای، فعل حاكی از توفیق؛

1. ۲.اركان وحی گزاره‌ای؛

• دید‌گاه تجربه دینی:

1. ۱.تحوّل معنایی واژه تجربه؛

1. ۲.تجربه دینی، مواجهه همراه با انفعال و كنش‌پذیری؛

1. ۳.تفسیر تجربه چیست؟

• اركان وحی تجربی؛
• عقل و عوامل پیدایش برداشت تجربی از وحی؛
• وحی شیوه زندگی است؛
• ردولف اتو و تجارت پیامبران؛
• دید‌گاه افعال گفتاری؛
• آستین و نظریه افعال گفتاری؛
• دو ادعای دید‌گاه افعال گفتاری؛
• اركان وحی گفتاری؛
• تفاوت‌ دید‌گاه افعال گفتاری با دو دید‌گاه دیگر:

1. ۱.تفاوت در استقلال از زبان؛

1. ۲.تفاوت در اركان وحی؛

• دو نكته درباره دید‌گاه ولترستورف.

گفتار دوم: تجربه وحیانی و تجربه عرفانی

• پیشینه مسأله در میان عرفای اسلام؛
• نظر اقبال؛
• نگاهی به مباحث معاصر؛
• تجارت مینوی و عرفانی؛
• نگاهی كلی‌تر به مسأله؛
• نظریات قائل به وحدت؛
• نظریات قائل به اختلاف و تغایر.

گفتار سوم: سرشت وحی از دید‌گاه چهار متفكر مسلمان

• فارابی؛
• ابن سینا؛
• وحی عقلی و قوه مخیّله؛
• دید‌گاه غزّالی در باب وحی؛
• دید‌گاه ابن خلدون.

گفتار چهارم: وحی اسلامی گامی فراتر از وحی گزاره‌ای

• اشاعره و معنای كلام الهی؛
• دید‌گاه قرآن درباره وحی؛
• انزال و تنزل وحی؛
• واسطه در وحی؛
• عصمت گفتاری؛
• بحثی قرآنی در عصمت گفتاری.

گفتار پنجم: بسط ناپذیری و تجربه نبوی

• گواهی پیامبری چیست؟
• تكامل تجربه پیامبری؛
• معنای تكامل تجربه پیامبر؛
• تبعیت وحی از پیامبر.

گفتار ششم: بحث خاتمیت در كلام جدید

• نظر اقبال و نقد شهید مطهری؛
• نظر اقبال در باب خاتمین؛
• نقد شهید مطهری بر اقبال:

1. ۱.نفی نیاز به وحی؛

1. ۲.امكان نداشتن تجارت درونی و عرفانی؛

1. ۳.تبیین نادرست از سرشت وحی؛

1. ۴.جانشین ساختن علم به جای ایمان؛

• نظر استاد مطهری در باب خاتمیت؛
• اركان دیگر خاتمیت از نظر شهید مطهری و اقبال؛
• نقد سروش بر شهید مطهری؛
• خاتمیت و تفسیر هرمنوتیكی؛
• خرد وحیانی؛
• تملك و تصاحب نص؛
• تصاحب متون روایی؛
• ثابت و متغیر متن؛
• اجتهاد به عنوان حالت خاص از تصاحب متن؛
• نقش عالمان در دین خاتم.

گفتار هفتم: هرمنوتیك وحی

• نظریه وحی گفتاری و هرمنوتیك متون دینی؛
• قصدگرایی و هرمنوتیك افعال گفتاری؛
• منابع و مآخذ فارسی؛
• منابع و مآخذ لاتین؛
• فهرست اعلام.

دربارهٔ پدیدآورنده

علی رضا قائمی‌نیا (پدیدآورنده)

حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی رضا قائمی‌نیا (متولد ۱۳۴۳ ش، ارومیه)، تحصیلات حوزوی خود را در سطح عالی پیگیری کرد. وی رشته فلسفه را در مقطع دکتری در دانشگاه تربیت مدرس تهران به اتمام رساند. ریاست پژوهشکده حکمت اسلامی، سردبیری فصلنامه ذهن از جمله فعالیت‌های وی است.

او تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «تأملاتی در تعاملات علم و دین»، «عشق زمینی و عشق آسمانی»، «سخن نخست»، «مدل طولی در علم دینی»، «تغایر تجارب وحیانی و عرفانی» و «وحی در خانه عنكبوت تحلیل ذاتی و عرضی دیدگاه دكتر سروش» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• وبگاه ویستا
• وبگاه شبکه جامع کتاب گیسوم
• وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی
• وبگاه آفتاب آنلاین