بررسی تحلیلی روایات علم غیب ائمه (پایان‌نامه)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

بررسی تحلیلی روایات علم غیب ائمه(ع)
زبان	فارسی
پژوهشگر	محمد مهدی کافی (ایران)
استاد راهنما	سید محمد غروی (ایران)
موضوع	علم امام، امامت
مذهب	شیعه
سال دفاع	۱۳۹۰
تعداد صفحات	(نامعلوم)
وبگاه معرف	دانشگاه ادیان و مذاهب

بررسی تحلیلی روایات علم غیب ائمه(ع) پایان‌نامه‌ای است که با سبکی تحلیلی، به بررسی روایات علم غیب ائمه(ع) می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط آقای محمد مهدی کافی نگاشته و در دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای سید محمد غروی و استاد مشاور آن آقای مهدی فرمانیان است.

چکیده پایان‌نامه

پژوهشگر این پایان‌نامه در چکیده خود می‌نویسد: «این نوشتار یعنی بررسی تحلیلی علم غیب ائمه، از چهار فصل، به همراه مقدمه و خاتمه تشکیل یافته است.

• فصل اول به مباحث مقدماتی که به نظر می‌رسد دانستن آنها برای آشنایی و ورود در مباحث مفید است اختصاص یافت. مباحثی همچون: امکان شناخت، منابع شناخت، و بیان و توضیح برخی واژه‌ها و اصطلاحات.
• فصل دوم با عنوان امکان علم غیب، شامل مباحثی مانند امکان علم غیب برای غیر خداوند است، که آیات و روایات و ادله عقلی وجود علوم غیبی برای ائمه با اعطای خداوند را اثبات می کند. در قسمت دیگر، گستره بسیار وسیع علوم ائمه(ع) از روایات استفاده شده است، شامل: علوم پیشینیان، انبیاء گذشته، کتب آسمانی پیشین، احوال و اتفاقات آینده و بنابر برخی از تعبیرات "علم ماکان و مایکون الی یوم القیامة". بخش دیگر در این فصل با عنوان گونه‌های علوم ائمه، روایات علوم ائمه از منظری دیگر که در خود روایات به علوم اثری (اثره) و علومی که شب و روز برای آنان ایجاد می‌شود تقسیم شده است آورده شد، و نام‌هایی که در روایات آمده ذکر شد. منابع علوم غیبی ائمه(ع) بخش دیگری است که در آن روایات علم ائمه از منظر منابع آورده شده است. مقام خلیفةاللهی به مناسبت موضوع مورد بررسی قرار گرفته است، خلافت کامل یعنی مظهر بودن خلیفه حقیقی برای همه اسمای حسنا و صفات علیای مستخلف عنه بنا بر این بیان علم گسترده ائمه(ع) مورد تایید قرآن نیز هست. مقام انسان کامل نیز بر گستره وسیع علم امام دلالت دارد. زیرا از جمله خواص این مقام هدایتی ویژه است که شهادت و احاطه علمی بر عقاید و اعمال جوارحی مردم زمان خود را داراست که با همین آگاهی در صحنه قیامت به پیشگاه پروردگار شهادت می‌دهند.
• فصل سوم با عنوان کیفیت علم ائمه(ع) به بررسی روایات از این منظر پرداخته است. روایات در این باره که هر گاه این علم بی‌کران را اراده کنند نزد آنان موجود خواهد بود چگونه با وجود بالفعل علوم نزد آنان، قابل جمع است؟ در میان وجوه این وجه که: روایات لو شاءوا علموا به این معناست که این علوم با خواست و اراده آنان – به هر صورت - نزد آنان موجود است بیشتر قابل پذیرش است. بخش دیگر روایاتی که درباره افزایش علم ائمه(ع) به طور مطلق یا در شب‌های جمعه وارد شده است در توجیه این روایات نیز احتمال پنجم (بداء‌) تقویت شد.
• در فصل چهارم چند شبهه مهم بررسی شده است. انجام کارهایی از ائمه که منتهی به شهادت یا سختی‌ها و مشکلاتی که برای آنان می‌شده است با توجه به این که امامان علم غیب داشتند و با توجه به آیه ﴿﴿لاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ﴾﴾ چگونه توجیه می‌شود؟ شبهه دیگر درباره روایات سهو پیامبر و ائمه است، که این روایات اندک علاوه بر اشکالات سندی در برخی از آنها، در برابر انبوه روایات اثبات کننده علم غیب امام نمی‌تواند مقاومت نماید و... . شبهه دیگر درباره واژه علمای ابرار است که در روایتی از ابن ابی‌یعفور آمده و بیان شد این عناوین به گونه‌ای باید بر ائمه اطلاق شود که مرجعیت علمی ائمه اطهار(ع) در دانش‌های مذهبی حفظ شود و پیرویشان بر دیگران واجب حتمی باشد. شبهه دیگر درباره انکار علم فعلی امام است که پاسخ آن در موارد پیشین گذشته بود. در مورد شبهه غلو نیز بیان شد که شیعه با همه فضائلی که برای ائمه قائل است آن بزرگواران را در طول خدا و نه در عرض خدا می‌داند».

فهرست پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

درباره پدیدآورندگان

• 

  مهدی فرمانیان
  (استاد مشاور)

• 

  سید محمد غروی
  (استاد راهنما)

• 

  محمد مهدی کافی
  (پژوهشگر)

• در مورد پژوهشگر این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.

• در مورد استاد راهنمای این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.

• استاد مشاور این پایان‌نامه حجت‌ الاسلام‌ والمسلمین مهدی فرمانیان (متولد ۱۳۵۲ ش، کاشان)، محقق و ارزیاب دفتر تبلیغات اسلامی، مدیر گروه و مدیر پژوهش مرکز ادیان، دبیر علمی همایش شیعه‌شناسی، رییس دانشکده مذاهب اسلامی، مدرس جامعة المصطفی العالمیة، ادیان و مذاهب و مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معارف کلامی شیعه» و «مرجعیت علمی اهل بیت نزد فرق مختلف اسلامی» برخی از این آثار است.

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.