سوید بن حارث قینقاعی در قرآن
مقدمه
از زندگانی و نسب سوید اطلاع چندانی در دست نیست، جز آنکه در برخی منابع از یهودیان بنی‌قینقاع و از مخالفان رسول خدا(ص)شمرده شده است.[۱] وی پس از مدتی مسلمان شد و برپایه احتمالی، تاریخ اسلام آوردن او به نبرد بنی‌قینقاع و تبعید آنان از مدینه در سال دوم هجری بازمی‌گردد که در آن رویداد، یهودیان بنی‌قینقاع مدینه را ترک کردند [۲] و بنا بر برخی گزارش‌ها اسلام آوردند و در مدینه ماندند؛ اما اسلام او واقعی نبود و از این رو از منافقان شمرده شده است.[۳] بنی‌قینقاع از همپیمانان پیشین قبایل خزرج بودند[۴] و روابط نزدیکی با آنان داشتند.
در گزارشی، پس از هجرت رسول خدا(ص) به مدینه، محبوبیتی که آن حضرت پیدا کرد، سبب حسادت گروهی از سران و بزرگان یهود شد و در صدد کارشکنی برآمدند، از این‌رو شماری از مردم مدینه را که به ظاهر و از ترس افکار عمومی یا برای حفظ جان و مال خویش مسلمان شده بودند با خود همراه ساختند. همراه شدگان، منافقانی بودند که با یهودیان جلسات و رفت و آمدهای مخفیانه داشتند و از جمله آنان سوید بن حارث از قبیله بنی‌قینقاع بود.[۵]
بنا بر روایت ابن‌عباس، آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾[۶] درباره سوید و یکی دیگر از اعضای بنی‌قینقاع نازل شده است. این‌دو با اینکه اسلام اظهار کردند، در صف منافقان بودند، از این‌رو خداوند مسلمانان را از ارتباط نزدیک و صمیمانه با یهودیانِ به ظاهر مسلمان که دین پیامبر را مسخره می‌کنند، بازداشت[۷] هرچند شأن نزول آیه، همچنین گزارش برخی منابع تاریخی [۸]در همین باره‌اند، متن آیه به یهودیان مسلمان‌شده اشاره‌ای ندارد و تأکیدش بر یهودیان و کافرانی است که دین مسلمانان را مسخره می‌کردند، از این رو بعید نیست نزول آیه هنگامی بوده است که آن دو هنوز مسلمان نشده بودند.[۹]
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۵۱۴.
- ↑ المغازی، ج۱، ص۱۷۶ - ۱۷۷؛ دلائل النبوه، ج۳، ص ۱۸۳.
- ↑ نک: السیرة النبویه، ج۱، ص۵۱۳ - ۵۱۴؛ امتاع الاسماع، ج۱۴، ص۳۶۷ - ۳۷۹.
- ↑ المغازی، ج۱، ص۱۷۹؛ ج۲، ص۵۱۰؛ دلائل النبوه، ج ۳، ص۱۷۴.
- ↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۵۱۳ - ۵۱۴.
- ↑ «ای مؤمنان! آنان را که دینتان را به ریشخند و بازی می‌گیرند- یعنی کسانی را که پیش از شما به آنان کتاب داده شده است و (یا) کافران را- سرور مگیرید و اگر مؤمنید از خداوند پروا کنید» سوره مائده، آیه ۵۷.
- ↑ جامع البیان، ج۶، ص۱۸۷؛ التبیان، ج۳، ص۵۶۸؛ اسباب النزول، ص۲۰۲.
- ↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۵۶۸؛ عیون الاثر، ج۱، ص۲۵۰.
- ↑ اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «سوید بن حارث قینقاعی»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱۶.