رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام (مقاله)
بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه عنوان مقاله‌ای است که به بررسی حکمت متعالیه و ارتباط آن با علم غیب می‌پردازد.این مقاله توسط محمد حسن نادم به زبان فارسی نوشته شده و در نشریه اندیشه نوین دینی بهار ۱۳۹۳ (شماره ۴۳) در ۲۲ صفحه منتشر شده است.[۱]
| رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد حسن نادم |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | مجله هفت آسمان |
| وابسته به | دانشگاه ادیان و مذاهب |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | پاییز ۱۳۸۸ |
| شماره | ۴۳ |
| ناشر الکترونیک | پرتال جامع علوم انسانی |
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: در فرهنگ شیعیان برای امام ویژگی‌هایی مطرح است که «علم امام» یکی از آنها به شمار می‌رود؛ یعنی اینکه امام باید در آگاهی از معارف و احکام دین سرآمد همگان باشد.
- نویسنده معتقد است: علم نه تنها از شرایط بنیادین امامت است، بلکه مکمل دیگر شروط و زیربنای آنها نیز است. بدین جهت از همان ابتدا تاکنون، این ویژگی از جمله دغدغه‌های ائمه معصومین(ع) و اصحاب و شاگردان و پیروانشان بوده است.
- وی در مورد اقوال مختلف مرتبط با محدوده علم امام می‌نویسد: درباره کم و کیف و حد و حدود علم امام اظهارنظرهای متفاوتی وجود دارد که از مجموع آنها سه نگرش بیش از همه مورد توجه قرار گرفته است: نگرش اول قائل به سکوت دربارة علم امام است؛ نگرش دوم علم را محدود به حدود خاصی می‌داند و نگرش سوم هیچ‌گونه حد و حدودی برای علم امام قائل نیست. این نگرش را بیشتر می‌توان در بین عرفا و فلاسفه دید؛ البته منظور از فلسفه، بیشتر فلسفه متأخر، یعنی حکمت متعالیه، است که با عرفان اسلامی همخوانی بیشتری دارد.
- نویسنده هدف از این مقاله را این‌گونه بیان می‌کند: نوشتار پیش رو در حد توان تلاش نموده تا با توجه به مبانی خاص فلسفی و عرفانی، توصیفی از این دیدگاه که تقریبا دیدگاه رایج زمان محسوب می‌شود، ارائه دهد.[۲]
فهرست مقاله
- علم امام در متون عرفانی و فلسفی
- انسان شناسی از منظر عرفا
- انسان شناسی از منظر فلاسفه
- مظهریت انسان کامل از دیدگاه عرفا
- قلمرو خلافت انسان کامل
- استمرا خلافت و ولایت پس از پیامبر (ص)
- نتیجه
- کتابنامه
درباره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن نادم (متولد سال ۱۳۴۱ شهرضا) تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: اشتهاردى، محقق داماد، حسین نوری همدانى، ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل لنکرانى، محمد تقی مصباح یزدى، عبدالله جوادی آملى، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی گذراند. او مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی همان شهر، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی(ره)، مدیر گروه آموزشی شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب، مدیر گروه پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب .
او بیش از ۱۴ مقاله و همچنین بیش از ۱۰ جلد کتاب را به رشته تحریر درآورده است. علاوه بر آن، وی به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه ادیان، مرکز احیاء فرهنگ اهل‌البیت و علامه مجلسی اصفهان اشتغال دارد. از جمله آثار وی: در آستانه نهج‌البلاغه؛ تطور تاریخی علم امام در اندیشه علمای امامیه و علم غیب از نگاه عقل و وحی. [۳]