احمد بن علی بن بیغجور بغدادی
مقدمه
ابوبکر احمد بن علی بن بیغجور بغدادی معروف به ابن اخشید (أخشاد) به سال ۲۶۴[۱] یا ۲۷۰ هجری زاده شد و تبارش ترک بودند؛ [۲] ولی از زادگاه او اطلاعی در دست نیست. گویا در بغداد به دنیا آمد و بالید و در محله سوق العطش بغداد در کوچه درب الاحشاد می‌‌زیست. [۳] برای مدت طولانی از دانش ابوعبداللّه محمد بن عمر صیمری بهره گرفت [۴] و از کسانی چون ابومسلم کجی، جعفر فریابی، قاسم بن زکریا مطرز و فضل بن حباب جمحی نیز روایت نقل کرد. [۵]
او مردی پرهیزکار، گوینده‌ای بیان‌آور و همواره در راه تعلیم و تأمین معاش شاگردانش کوشا بود و از ملکی که داشت فقط به اندازه قوتش بر می‌‌گرفت و بقیه را در راه علم خرج می‌‌کرد. [۶] او افزون بر کلام، فقه و ادبیات عرب، به تفسیر و حدیث نیز آگاه بود. [۷] او در فقه، پیرو مذهب شافعی[۸] و در کلام، پایه‌گذار طریقه خاصی از معتزله بود که به «اخشیدیه» معروف شد. [۹]
از جمله شاگردان و یاران وی می‌‌توان ابوالحسن بن ازرق[۱۰] و ابوالحسن بیض را نام برد. [۱۱]
ابن اخشید دارای آثار و تألیفاتی نیز بود که عبارت‌اند از: المبتدی، المعونة فی الاصول، نقل القرآن، الاجماع، النقض علی الخالدی فی الارجاء، اختصار کتاب ابی علی فی النفی والاثبات، اختصار تفسیرالطبری و نظم القرآن. [۱۲] ابن اخشید در سال ۳۲۰[۱۳] یا ۳۲۶ هجری در بغداد درگذشت. [۱۴].[۱۵]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ المنیة والامل ۱۸۵.
- ↑ تاریخ بغداد ۴ / ۳۰۹.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۱۵ / ۲۱۸.
- ↑ دایره المعارف بزرگ اسلامی ۲ / ۱۷۳ و ۷۱۴.
- ↑ تاریخ بغداد ۴ / ۳۰۹.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۲۰.
- ↑ دایره المعارف بزرگ اسلامی ۲ / ۱۷۳ و ۷۱۴.
- ↑ الفصل (ابن حزم) ۴ / ۱۰۷.
- ↑ المنیة والامل ۳۵.
- ↑ نشوار المحاضره ۵ / ۲۴۱ ـ ۲۴۲.
- ↑ تاریخ الاسلام ۲۴ / ۱۸۶.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۲۰ ـ ۲۲۱.
- ↑ طبقات المعتزله ۱۰۰.
- ↑ لسان المیزان ۱ / ۲۳۱.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۲ ص۸۰-۸۱.