جودان عبدی
آشنایی اجمالی
«جودان»[۱] که برخی وی را «ابن جَودَان» و ساکن کوفه دانسته‌اند[۲]. در روایتی که مستند صحابی بودن وی است، نسبی برای او ذکر نشده است. از این رو، ابن عبدالبر[۳] می‌گوید: او تنها به روایتش شناخته شده است و نسبی برای وی نمی‌شناسم، اما ابن حجر[۴] نسب قبیلگی وی را عبدی (از عبد القیس) و نسب خاندانش را ناشناخته دانسته است. در روایت جودان آمده است که آن حضرت فرمود: «کسی که عذرخواهی برادر ایمانی خود را نپذیرد، گناه آدم‌های باجگیر به گردن اوست»[۵]. حدیث یاد شده از جابر بن عبدالله انصاری با سندی دیگر نقل شده است[۶].
به نقل ابن حجر[۷]، ابن حبان می‌گوید: اگر ابن جریح این روایت را از طریق عباس بن عبدالرحمان شنیده باشد، روایتی نیکو، ولی غریب است. ابن ماجه[۸] و طبرانی[۹] نیز این روایت را از طریق عباس بن عبدالرحمان در کتاب‌های خود آورده‌اند. اما ابوداود این روایت را مُرسل دانسته و ابوحاتم نیز گفته است: جودان ناشناخته و غیر صحابی است. البته مُرسل بودن روایت از جهت حذف شدن نام جودان از سند روایت است، نه از این جهت که این روایت از طریق جودان از رسول خدا(ص) نقل نشده است. روایت دیگر جودان درباره وفد عبدالقیس است که گوید: آنان خدمت رسول خدا(ص) آمدند و از نوشیدنی‌هایی سؤال کردند[۱۰].
برخی تراجم‌نگاران دیگر میان جودان و جودان عبدی تفاوت گذاشته‌اند. راوی جودان عبدی، اشعث بن عمیر و روایت او درباره حرمت نوشیدن نبیذ است و بر صحابی بودنش تأکید شده است[۱۱]، ولی راوی جودان غیر منسوب، عباس بن عبدالرحمان بن مین است و تصریح شده که تنها یک روایت از او درباره قبولی عذرخواهی مسلمان از برادر ایمانی خود نقل شده و در صحابی بودنش تردید است[۱۲]، ابن حجر[۱۳] جودان عبدی و جودان غیر منسوب را یکی کرده و هر دو روایت را ذیل جودان عبدی آورده است. ابونعیم[۱۴]، ابن اثیر[۱۵] و ذهبی[۱۶]، «عباس» و «اشعث» را از راویان جودان دانسته و این عدم تفاوت در راوی، تأییدی بر صحت نظر ابن حجر است.
ابن حجر[۱۷] در بخش چهارم کتابش (توهمات) از شخصی به نام بودان یاد کرده و روایتی را که به جودان نسبت داده، با همان سند به بودان نسبت می‌دهد و سپس می‌گوید: بودان، تصحیف جودان است.[۱۸]
جستارهای وابسته
- عبد القیس (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ تصحیف شده به بودان؛ ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۴۸۵.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه ج۱، ص۵۸۰؛ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۲، ص۹۴.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۰.
- ↑ ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۶۲۶.
- ↑ ابن ابی عاصم، الآحاد و المثانی ، ج۵، ص۱۷۵؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۲۷۵.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۸۸؛ طبرانی، المعجم الأوسط، ج۸، ص۲۸۳؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۸، ص۸۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۶۲۷.
- ↑ ابن ماجه، سنن، ج۲، ص۱۲۲۴، حدیث ۳۷۱۸.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۲۷۵.
- ↑ ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۶۲۶.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۵۳۶؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۷۶؛ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۳۰.
- ↑ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۵۴۵؛ مزی، تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۶۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۲۶۱.
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۳.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه ج۱، ص۵۸۰.
- ↑ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۲، ص۹۴.
- ↑ ابن حجر، الاصابه ج۱، ص۴۸۵.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «جودان عبدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۳۱-۴۳۲.