ادبیات ضد شیعی

ادبیات ضد شیعی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ادبیات ضد شیعی در قرآن - ادبیات ضد شیعی در حدیث - ادبیات ضد شیعی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

ادبیات ضد شیعیشعر و ادب، از نافذترین و گسترش‌یابنده‌ترین ابزار انتقال فکر و القاء مفاهیم در سطح وسیع است.

مقدمه

• همچنان‌که در بخش ادبیات شیعه گفته شد که شاعران متعهد، این ابزار را در راه نشر باورهای مکتبی و دفاع از اهل بیت و افشای مظالم و مطاعن ظالمین و منحرفین به‌کار می‌گرفتند، دستگاه‌های جور و ناصبیان و مخالفان اهل بیت و دشمنان تشیّع نیز بر ضدّ تشیّع از آن بهره می‌گرفتند. پول‌های سنگینی که حکام اموی و عباسی به سخنوران، ادیبان، شاعران، راویان و خطبا می‌دادند که به نفع امویان و عباسیان و علیه خطّ امامت شعر و سخن و سرود و حدیث بسازند، گواه این حقیقت است. بخشش‌های فراوان معاویه به راویان خبرساز در کتب تاریخ آمده است، چه خبرهایی در تعریف بزرگان بنی‌امیه و چه در نقد و طعن و نکوهش علی و آل علی! دوران بنی عباس نیز چنین بود. مهدی عباسی به پاداش قصیده‌ای که شاعر بی‌دینی همچون بشّار بن برد سروده و از اهل بیت بدگویی کرده بود هفتادهزار درهم به او صله داد. از جمله در شعر او طرح این مسأله بود که فرزندان دختری پیامبر شایستۀ ارث بردن از پیامبر نیستند (مسأله‌ای که بین شیعه و خلفا همیشه مطرح بوده و بنی عباس خود را به پیامبر نزدیکتر از علویان و فرزندان فاطمه می‌دانستند) امام کاظم (ع) نیز وقتی آن قصیده را شنید، بسیار متأثّر شد. به مروان بن ابی حفص نیز به خاطر قصیدۀ ضدّ اهل بیت، صدهزار درهم بخشیدند. شاعران دیگر با دیدن این سیاست از سوی حکام بنی امیه و بنی عباس، تشویق می‌شدند تا با هجو اهل بیت، به دربار اموی و عباسی تقرّب جویند و راه یابند و به ثروت و انعام برسند. متوکّل نیز پول‌های هنگفتی به مروان بن ابی جنوب داد و ولایت یمامه و بحرین را به نام او نوشت، به خاطر بغضی که به علویان داشت و با شعر، فرزندان امام علی (ع) را هجو می‌کرد. شاعران آن روز به نوعی رسانه‌های تبلیغی به‌شمار می‌رفتند و بر محور اینکه فرزندان فاطمه را از انتساب به پیامبر خدا (ص) دور کنند، تأکید داشتند. این شیوه در کار شاعرانی چون ابراهیم بن مدبر، ابو الشبل برجمی، صولی، علی بن جهم و... دیده می‌شد. این خطّ ضد اهل بیت، همواره در تاریخ امتداد داشته است و امروز نیز با به‌کارگیری عناصر فرهنگی، شعر و قصیده، تألیف و پژوهش، رسانه‌ها و تریبون‌ها بر ضدّ باورهای ناب شیعی و چهره‌های درخشان مکتب تشیّع تبلیغ می‌کنند و همان‌گونه که معاویه با همۀ ابزاری که در اختیار داشت، می‌کوشید نسل ضدّ علی تربیت کند، امروز وهابیت می‌کوشد که فرهنگ ضدّ اهل بیت را رواج دهد و نسل جدید را ضدّ شیعه بار آورد.

جستارهای وابسته

• ادبیات
• ادبیات شیعی
• ادبیات غدیر

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ غدیر