بحث:لوح محو و اثبات

لوح محو و اثبات در موعودنامه

آن لوح خداوند است که مثبتات و مندرجاتش قابل تغییر باشد. برگرفته از آیه کریمه ﴿يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ﴾ است. مرحوم مجلسی گفته: آیات و اخبار دلالت دارند که خداوند دو لوح را آفریده که همه حوادث و وقایع عالم در آن دو لوح ثبت است. یکی لوح محفوظ‍‌، که هیچ‌گونه تغییر در آن راه ندارد و آن مطابق علم خداوند است. دیگری لوح محو و اثبات، که در آن چیزی ثبت می‌گردد و سپس محض مصالح بسیاری که بر خردمندان پنهان نیست، چیز دیگری برخلاف آن به ثبت می‌رسد. دگرگونی‌هایی که در این لوح به وجود می‌آید، "بداء" نامیده می‌شود.

لوح محو و اثبات

لوحی است که حوادث جهان در آن ثبت است؛ اما تغییر و تبدیل می‌پذیرد. آنچه در لوح محو و اثبات آمده، می‌تواند دچار تغییر و دگرگونی شود. این تغییر بر اثر عواملی پیش می‌آید که مانع تحقق حوادث می‌شوند. در قرآن کریم نیز از این لوح یاد شده است. تفاوت دو لوح در این است که آنچه وقوعش قطعی است و مربوط به علل تامه موجودات است، در لوح محفوظ آمده است؛ اما آنچه مربوط به علل ناقصه و حوادث مشروط است، در لوح محو و اثبات ثبت شده است.