تجربه دینی و وحی نبوی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی دیدگاه تجربه دینی و انطباق یا عدم انطباق آن با وحی نبوی می‌پردازد. این مقاله ۲۸ صفحه‌ای به قلم مجید صادقی حسن‌آبادی و مجید یاریان کوپائی نگاشته شده و در فصلنامه اندیشه دینی (شماره ۳۶، پاییز ۱۳۸۹) منتشر گشته است.[۱]
چکیده مقاله
نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند: «در باب مسأله وحی، می‌توان چنین ادعا نمود که تبیین ماهیت و شناخت حقیقت آن برای انسان چندان امکان‌پذیر نبوده، تعاریف ارائه شده برای آن عمدتا تعاریفی شرح اللفظی است. در مجموع، تاکنون چند دیدگاه عمده در توصیف و تشریح وحی نبوی مطرح شده است. دیدگاهی که بیشتر مورد بحث ماست، دیدگاه تجربه‌ی دینی است که بر مواجهه پیامبر با خدا تأکید می‌کند. در این دیدگاه، هیچ کلام یا گزاره‌ای القا نمی‌شود، بلکه وحی تفسیر و گزارش پیامبر از تجربه شخصی خویش است».
نویسندگان در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسند: «اندیشمندان مسلمان در ارزش معرفتی نظریه تجربه‌ی دینی مناقشه کرده‌اند، زیرا تجربه دینی،از آن‌جا که احساسی شخصی و مواجهه‌ای درونی است، لزوما نمی‌تواند حقیقتی بیرون از شخص تجربه‌گر را اثبات نماید. با این تلقی، وحی نبوی ساحتی بشری می‌یابد، زیرا کلمات وحی، که بر زبان پیامبر جاری می‌گردد، حاصل مشاهدات شخص پیامبر و عباراتی منطبق با زبان و ادبیات اوست. به علاوه، بر این اساس که چنین مواجهه‌ای از طریق مفاهیم و استدلال‌های عقلی به دست نیامده است، در مقام تبیین، عینا انتقال‌پذیر به دیگران نخواهد بود. با چنین نگاهی، دست بشر از ساحت الوهی کوتاه خواهد شد و کلام نبی از شائبه دخل و تصرف یا کمبود و نقصان مصون نخواهد ماند و در نتیجه، ارسال انبیا، که هدف آن سعادت و هدایت انسان‌هاست، کاری عبث و نقض غرض خواهد بود. بنابراین، دیدگاه تجربه دینی نمی‌تواند کاملا با وحی نبی خاتم(ص) قابل انطباق باشد».[۱]
فهرست مقاله
چکیده؛
مقدمه؛
تعریف و ماهیت تجربه دینی؛
تعریف و مفهوم وحی:
معنای لغوی وحی؛
وحى در معنای اصطلاحی؛
تلقی‌های مختلف از سرشت تجربه دینی:
تجربه دینی به عنوان نوعی احساس؛
تجربه دینی به مثابه تجربه حسی و نوعی ادراک؛
تجربه دینی به عنوان تبیین فوق طبیعی تجربه؛
تلقی‌های مختلف از پدیده وحی:
دیدگاه نخست؛
دیدگاه دوم؛
دیدگاه سوم؛
دیدگاه چهارم؛
نقد و بررسی دیدگاه تجربه دینی در ساحت وحی:
ارزش معرفتى تجربه دینى؛
تشکیک در معنای امر متعالی؛
شریعت‌آفرینی وحی؛
مغایرت با عصمت؛
تفاوت ساختار کلام خدا و پیامبر؛
نتیجه؛
یادداشت‌ها؛
منابع.
دربارهٔ پدیدآورندگان
مجید صادقی حسن‌آبادی (پدیدآورنده)
مجید صادقی حسن‌آبادی
دکتر مجید صادقی حسن‌آبادی، رشته فلسفه و حکمت اسلامی را در مقطع دکتری دانشگاه تهران به اتمام رساند. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تأثیر نظریه حرکت جوهری بر اندیشه کلامی ملا صدرا»، «تجربه دینی و وحی نبوی»، «فرآیند تکون معرفت دینی در فلسفه ابن‌سینا»، «تناظر قرآن و انسان در حکمت صدرایی و نتایج این رویکرد در زبان دین» و «سر و مصادیق آن در عرفان با تأکید بر اندیشه ابن‌عربی» برخی از این آثار است.[۲]
