فضالة بن ایوب ازدی در معارف و سیره رضوی

آشنایی اجمالی

او از ثقات اهل حدیث بود، او محدثی جلیل‌القدر و پاک طینت و بزرگوار به شمار می‌رفت. علما او را تجلیل و توصیف کرده و به صداقت و امانت او را ستوده‌اند، و به اخبار و روایات و آثار او عمل کرده‌اند، گروهی هم او را از اصحاب اجماع دانسته و به فقه او اعتراف دارند و روایات او را صحیح می‌دانند.

ابن داود و ابوعلی و اردبیلی در کتب خود حالات فضاله را از رجال نجاشی و کشی نقل کرده‌اند، ولی در نسخه چاپ شده این دو کتاب نامی از او نیست، و ظاهراً در چاپ این کتاب‌ها حذف و اسقاطی شده باشد و البته موارد دیگری هم هست که ما در جاهای خود تذکر داده‌ایم.

احمد بن ابی عبدالله برقی در رجال برقی خود او را از اصحاب امام کاظمS ذکر می‌کند، و گوید او از ثقات اصحاب آن جناب می‌باشد، و شیخ طوسی نیز در فهرست خود گوید:

فضالة بن ایوب کتابی تألیف کرده که احمد بن ابی عبدالله برقی آن را روایت می‌کند، علامه حلی نیز او را در بخش اول خلاصه ذکر نموده و گوید او از ثقات است و در اهواز ساکن گردید و از امام کاظمS روایت کرده است.

بوعلی در رجال خود از نجاشی روایت می‌کند که او گفت: فضالة بن ایوب کتابی در صلوة تألیف کرده که حسن بن سعید از وی روایت می‌کند، گروهی گفته‌اند راوی کتاب صلوة فضاله حسین بن سعید بوده ولی این اشتباه است حسین بن سعید او را ملاقات نکرده بود، و راوی کتاب او حسن بن سعید است، کشی نیز گوید: اصحاب ما به تصحیح روایات فضاله اجماع کردهاند.

او از امام رضاS فقط یک حدیث روایت می‌کند، او می‌گوید: از امام رضاS از تفسیر آیه شریفه  قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِمَاءٍ مَعِينٍ [۱] سؤال شد، امامS فرمودند: مقصود از  مَاؤُكُمْ  امامان هستند که درهای خداوند بین او و مردم می‌باشند و منظور از   بِمَاءٍ مَعِينٍ  هم علم امام است.[۲]

منابع

پانویس

  1. «بگو: به من بگویید اگر آب (سرزمین) شما فرو رود چه کسی برای شما آبی روان می‌آورد؟» سوره ملک، آیه ۳۰.
  2. عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص 310-311.