محمد بن حسن بن ابی ساره رؤاسی
آشنایی اجمالی
ابوجعفر محمد بن حسن بن ابی ساره رواسی نیلی انصاری کوفی در اصل کوفی[۱] و از موالی محمد بن کعب قرظی بود. مدتی در نیل، بغداد و بصره نیز سکونت داشت.[۲] او از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع)[۳] و راوی از آن دو امام همام بوده است.[۴] وی از استادانی چون ابوعمرو،[۵] عیسی بن عمرو و أعمش بهره علمی برد و شاگردانی همچون کسائی و فراء داشت.[۶]
رواسی را فردی نحوی، لغوی،[۷] شاعر،[۸] ادیب، قاری،[۹] محدثی ثقه[۱۰] و در شمار دانشمندان امامیه ذکر کرده‌اند.[۱۱] وی مردی صالح و دانشمند، از خانواده‌ای فرهنگی و اهل ادب بود.[۱۲]
به سبب آنکه سر بزرگی داشت به رواسی شهرت یافت. او در بین کوفیان از اولین کسانی بود که در موضوع نحو کتاب تألیف کرد.[۱۳] ثعلب، رواسی را استاد قاریان قرآن توصیف کرده است.[۱۴] وی سرانجام در حدود ۱۷۰ه یا بین سال‌های ۱۷۳ تا ۱۹۳ه در عهد هارون درگذشت.[۱۵]
آثار او عبارت‌اند از: «الفیصل»، «معانی القرآن»، «التصغیر»، «الوقف و الابتداء الکبیر»، «الوقف و الابتداءالصغیر»[۱۶]، «کتاب الهمز»، «اعراب القرآن» [۱۷] «الافراد و الجمع»[۱۸] «غریب القرآن»، [۱۹] «کتاب القرائة»[۲۰] و شعر[۲۱].[۲۲]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ رجال النجاشی ۲/۲۰۰.
- ↑ معجم الادباء ۱۸/۱۲۲ و ۱۳۳.
- ↑ رجال الطوسی ۱۳۵ و ۲۸۴.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۲۰۰.
- ↑ غایة النهایه ۱/۱۱۶.
- ↑ معجم الادباء ۱۸/۱۲۲.
- ↑ غایة النهایه ۲/۱۱۶.
- ↑ روضات الجنات ۷/۲۶۴.
- ↑ خلاصة الاقوال ۱۵۳.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۲۰۱ الوجیزه ۵۲.
- ↑ اعیان الشیعه ۹/۱۴۰ رجال النجاشی ۲/۲۰۰.
- ↑ جامع الرواة ۲/۸۹.
- ↑ معجم الادباء ۱۸/۱۲۱.
- ↑ غایة النهایه ۲/۱۱۶.
- ↑ هدیة العارفین ۲/۷.
- ↑ الفهرست (الندیم) /۷۱.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۲۰۱.
- ↑ الذریعه ۲/۲۵۸.
- ↑ الذریعه ۱۶/۴۹.
- ↑ الذریعه ۱۷/۵۳.
- ↑ معجم المؤلفین ۹/۱۹۱.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۶۹۹ -۷۰۰.