تبیین معنایی اصطلاح علمای ابرار با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تبیین معنایی اصطلاح علمای ابرار
با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندگانمحمد جعفر رضایی نعمت‌الله صفری فروشانی
موضوعجایگاه امامت، تئوری علمای ابرار
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه اندیشه نوین دینی
وابسته بهنهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرزمستان ۱۳۹۱
شماره۳۱
تعداد صفحات۱۶
شماره صفحاتاز صفحه ۶۳ تا ۷۸ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

تبیین معنایی اصطلاح علمای ابرار با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی اصطلاح علمای ابرار که برخی از اصحاب ائمه در توصیف جایگاه ایشان به کار برده‌اند، می‌پردازد. این مقالهٔ ۱۶ صفحه‌ای به قلم محمد جعفر رضایی و نعمت‌الله صفری فروشانی نگاشته شده و در فصلنامه اندیشه نوین دینی (شماره ۳۱، زمستان ۱۳۹۱) انتشار یافته است.[۱]

چکیدهٔ مقاله

  • نویسندگان در چکیده مقاله می‌نویسند: «علمای ابرار اصطلاحی است که برخی از اصحاب ائمه در توصیف جایگاه ایشان به کار بردند. برخی با تکیه بر این اصطلاح نتیجه گرفته‌اند که این اصحاب به مقاماتی مانند عصمت، علم خطاناپذیر و ... برای ائمه معتقد نبوده‌اند».
  • نویسندگان در ادامه می‌نویسند: «در پی بررسی جریان‌های فکری اصحاب ائمه در مسئله علم امام و تلاش در راستای مفهوم‌شناسی واژه‌های مرتبط، به این نتیجه می‌رسیم که عالم را برخی از اصحاب در تقابل با گروهی دیگر به کار برده‌اند تا چگونگی ارتباط میان امام و فرشتگان را با ارتباط میان پیامبران با فرشتگان متفاوت معرفی کند. در نگاه این گروه، ائمه نیز که گاهی از آنها با عبارت علما یاد می‌شود، مانند انبیاء با فرشتگان مرتبط هستند؛ اما سنخ این رابطه از نوع تحدیث و الهام است. امام فرشته را چه در خواب و چه در بیداری نمی‌بیند ولی فرشته گاه با او سخن می‌گوید. ابرار اتقیا نیز که در روایات امامیه در مورد ائمه به کار رفته، ناظر به مقامی معادل عصمت است».

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • طرح مسئله؛
  • مصداق عالم در روایات شیعه؛
  • تبیین معنای عالم با تأکید بر جریان‌های اصحاب ائمه:
    • گروه اول: نفی الهام؛
    • گروه دوم: پذیرش الهام و تحدیث و نفی رؤیت فرشته؛
    • گروه سوم: معتقدان به عدم تفاوت در رابطه نبی و امام با فرشته؛
  • اصطلاح ابرار و اتقیا؛
  • نتیجه؛
  • منابع و مآخذ.

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمد جعفر رضایی (پدیدآورنده)
محمد جعفر رضایی
آقای دکتر محمد جعفر رضایی (متولد ۱۳۶۱ ش، اصفهان)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حجج الاسلام و المسلمین: محمد تقی سبحانی، رسول جعفریان، قاسم جوادی و سید صدرا هاشمی پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب به اتمام رساند. دبیری گروه شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «معنا و منزلت عقل در کلام امامیه»، «جریانات فکری حوزه اصفهان (با تأکید بر مسئله امامت در سده اخیر)»، «تبیین معنایی اصطلاح علمای ابرار با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه (ع)»، «علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان»، «ولایت سیاسی امامان شیعه»، «رابطه بین حجیت عقل و حجیت امام در مدرسه کوفه» برخی از این آثار است.[۲]
نعمت‌الله صفری فروشانی (پدیدآورنده)
نعمت‌الله صفری فروشانی

آقای دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی (متولد ۱۳۵۵ ش، خمینی شهر)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی را در دانشکده الهیات دانشگاه تهران در مقطع دکتری به اتمام رساند. مدیر گروه تاریخ اسلام مدرسه عالی امام خمینی و عضو هیئت مدیره تاریخ پژوهان حوزه علمیه قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه به ارزیابی کتب و مقالات تاریخی مؤسسات، مجلات و جشنواره‌های مختلف مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است.[۳] «فدک»، «تبیین معنایی اصطلاح علمای ابرار با تأکید بر جریانات فکری اصحاب ائمه»، «بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت»، «گونه‌شناسی مدعیان دروغین وکالت امام زمان در عصر غیبت صغرا»، «رسول خدا و مدیریت چالش جانشینی» و «رفتار شناسی امام رضا در جریان غلو» برخی از این آثار است.

[۴]

پانویس

دریافت متن مقاله