مناقب الشیخین فی التفسیر و الحدیث (کتاب)
مناقب الشیخین فی التفسیر و الحدیث (عرض و نقد) کتابی است به زبان عربی که نگاهی نقادانه به فضایل و مناقب دو خلیفه نخستین اسلام می‌پردازد. این کتاب تقریری از درس‌های نجم‌الدین طبسی است، که به کوشش محمد فرید انصاری، مهدی اسفندیاری نوشته شده و انتشارات دلیل ما انتشار آن را به عهده داشته است.
| مناقب الشیخین فی التفسیر و الحدیث عرض و نقد | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| تحقیق یا تدوین | محمد فرید انصاری، مهدی اسفندیاری |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات دلیل ما |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۰ ش |
| تعداد صفحه | ۱۹۳ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۳۹۷-۷۶۷-۲ |
| شماره ملی | 2531660 ۲۵۳۱۶۶۰ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده در این کتاب، با بررسی و تحقیق در کتب تفسیری و روایی، آن دسته از آیات قرآن که در منابع اهل سنت، اذعان به نزول آنها درباره شیخین شده و هم‌چنین، روایاتی که حاکی از وجود مناقب و فضایلی برای آنان بوده را، مورد دقت و مطالعه قرار داده و به نقد آنها پرداخته است. آیه ۱۷ تا ۱۹ سوره لیل، آیه ۵۵ سوره نور، آیه ۴۰ و ۱۰۰ سوره توبه، آیه ۵۴ سوره مائده، آیه ۲۲ سوره نور و آیه ۱۱ و ۲۹ سوره فتح، از جمله آیاتی از قرآن هستند که در این نوشتار مورد تحقیق قرار گرفته است. بخش دوم کتاب، به بررسی نُه حدیث در این‌باره اختصاص یافته است».
فهرست کتاب
- مقدمه
آیات کریمه و تفسیر آنها
- آیه اول:
وَسَيُجَنَّبُهَا الأَتْقَى
- استدلال اهل سنت
- اشکال به استدلال
- آیه دوم: وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ
- استدلال اهل تسنن
- برخی از مفسران این نظر را قبول کرده‌اند
- پاسخ ما بر آن
- اشکال بر پاسخ رازی
- بررسی این پاسخ‌ها
- جمع‌بندی
- آیه‌ی سوم: إِلاَّ تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ
- بحث اول
- بحث دوم: تبیین استدلال ایشان بر فضیلت و برتری آن و تبیین پاسخ بر آن
- آیه‌ی چهارم: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ
- نحوه استدلال به آن
- تبیین این ادعا که در حق ایشان نازل گردیده است
- ثابت نمودن صفاتی که در آیه می‌باشد
- آیه‌ی پنجم: وَلا يَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنكُمْ
- تبیین وجه افضلیت برای او
- مالی برای ابوبکر نبود تا به کسی انفاق نماید
- آیه ششم: قُل لِّلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الأَعْرَابِ
- نحوه‌ی استدلال
- آیه‌ی هفتم: مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ
- آیه‌ی هشتم: وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ
روایات
- روایت اول: «اقْتَدُوا بِالَّذِينَ مِنْ بَعْدِي»
- بحث اول: سند روایت و نظرات علماء در این باره
- روایت دوم:«وَأَنَّ مَثَلَ أَبِي بَكْر»
- سند روایت
- و اما دلالت روایت
- جمع‌بندی
- روایت سوم:«عَلَيْكُمْ بِسُنَّتِى و سُنَّةِ الْخُلَفَاء»
- مهم‌ترین کتاب‌هایی که روایت در آن ذکر شده است
- احوال برخی راویان از عرباض
- جمع‌بندی مبحث
- روایت چهارم: «مَا طَلَعَتْ شَمْسٌ وَ لَا غَرَبَت»
- روایت پنجم:«خير امّتي أبو بكر ثمّ عمر»
- روایت ششم:«لَوْ كُنْتُ مُتَّخِذاً خَلِيلا»
- روایت هفتم:«ألا أنّ خَيْرُ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَبُو بَكْر»
- روایت هشتم:«ادعي لي أبا بكر أباك، و أخاك»
- اشکال سندی
- بررسی دلالی
- روایت نهم:«هُمَا سَيِّدَا كُهُولِ أَهْلِ الْجَنَّة»
- منابع و مآخذ.[۱]
دربارهٔ پدیدآورندگان
-
مهدی اسفندیاری (پدیدآورنده)
-
محمد فرید انصاری (پدیدآورنده)
-
نجم‌الدین طبسی (پدیدآورنده)
- آیت الله نجم‌الدین طبسی (متولد ۱۳۳۴ نجف اشرف) تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمد رضا گلپایگانی، علی پناه اشتهاردی جعفر سبحانی، سید علی محقق داماد، حسین نوری همدانی، محسن حرم‌پناهی، محمد رضا طبسی نجفی، سید محمد رضا گلپایگانی، حسین وحید خراسانی و فاضل هرندی فرا گرفت. عضو هیئت علمی و شورای علمی مرکز تخصصی مهدویت، علوم حدیث، مؤسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی و مرکز تخصصی تربیت محقق مذاهب اسلامی، استاد راهنما، مشاور و داور در جلسات دفاعیه رساله‌های سطح سه و چهار حوزه؛ تدریس در دانشگاهای کشور؛ تدریس در حوزه‌های علمیه خارج از کشور از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «موارد السجن فی النصوص و الفتاوی»، «النفی و التغریب فی مصادر التشریع الإسلامی»، «الإمام الحسین فی مکة المکرمة»، «رجعت از نظر شیعه»، «صوم عاشوراء بین السنة و البدعة»، «روافد الإیمان إلی عقائد الإسلام»، «حقوق زندان و زندانیان در اسلام» و «چرایی گریه و سوگواری» برخی از این آثار است.[۲].
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد فرید انصاری (متولد ۱۳۵۱ ش، تهران)، دارای مدرک دکتری کلام امامیه از دانشگاه قرآن و حدیث قم، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، محمد حسین احمدی شاهرودی پیگیری کرد. معاونت پژوهشی و قائم مقامی بنیاد فرهنگی امامت، جانشینی سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی امامت‌پژوهی، تدریس در حوزه‌های علمیه و مدرّسی دانشگاه و تدریس کارگاه‌های مختلف نقد فِرق انحرافی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‌های علمیه، به تألیف کتاب و مقاله نیز پرداخته است. «جریان‌شناسی سلفیه معاصر بر اساس نظریه بحران‌محور»، «بررسی تطور اندیشه امامت از مدرسه حله تا مدرسه اصفهان»، «جایگاه امام علی در نشر علوم دین در مراکز علمی جامعه اسلامی قرن اول»، «درس‌هایی در نقد وهابیت» «بررسی اندیشه‌های امامتی علامه وحید بهبهانی» و «نقش حضرت علی در توسعه علم در سده نخستین» و «بررسی تأثیر رویکرد جامعه‌شناسی دین در باورهای مذهبی» برخی از این آثار است.
- در مورد مهدی اسفندیاری (رئیس واحد احیای بنیاد فرهنگی امامت) اطلاعاتی در دست نیست.