پرش به محتوا

قیام مختار: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = قیام مختار| مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = قیام مختار| مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
==آشنایی اجمالی با مختار==
{{اصلی|مختار ثقفی}}
[[مختار بن ابی عبیده ثقفی]]، پنج سال پس از [[حادثه کربلا]] و یک سال پس از [[نهضت توّابین]]، در [[سال ۶۶ هجری]] در [[کوفه]] [[قیام]] کرد. [[هدف]] [[نهضت]] او [[خون‌خواهی حسین]]{{ع}} و [[انتقام]] از [[قاتلان شهدای کربلا]] و [[جنایتکاران]] [[حادثه عاشورا]] بود. قیام او و خونخواهی‌اش موجب [[خرسندی]] [[ائمّه]] بود. از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] شده که: {{متن حدیث|لاَ تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَدْ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ بِثَأْرِنَا}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴۵، ص۳۴۳.</ref>. مختار را [[ناسزا]] نگویید،؛ چراکه او [[قاتلان]] ما را کشت و به [[خون‌خواهی]] ما برخاست. خلاصه‌ای از قیام او (طبق [[نفس المهموم]]) چنین است:
[[مختار بن ابی عبیده ثقفی]]، پنج سال پس از [[حادثه کربلا]] و یک سال پس از [[نهضت توّابین]]، در [[سال ۶۶ هجری]] در [[کوفه]] [[قیام]] کرد. [[هدف]] [[نهضت]] او [[خون‌خواهی حسین]]{{ع}} و [[انتقام]] از [[قاتلان شهدای کربلا]] و [[جنایتکاران]] [[حادثه عاشورا]] بود. قیام او و خونخواهی‌اش موجب [[خرسندی]] [[ائمّه]] بود. از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] شده که: {{متن حدیث|لاَ تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَدْ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ بِثَأْرِنَا}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴۵، ص۳۴۳.</ref>. مختار را [[ناسزا]] نگویید،؛ چراکه او [[قاتلان]] ما را کشت و به [[خون‌خواهی]] ما برخاست. خلاصه‌ای از قیام او (طبق [[نفس المهموم]]) چنین است:
مختار، در ۱۴ [[ربیع الاول]] [[سال ۶۶]] در کوفه قیام کرد و [[عبد الله بن مطیع]] را که [[کارگزار]] [[عبد الله بن زبیر]] بود بیرون نمود. آغاز قیامشان با [[شعار]] «[[یا منصور امت]]» و «[[یا لثارات الحسین]]» بود. درگیری‌های [[سختی]] در محلّه‌ها و میدان‌های کوفه پیش آمد. گروه‌هایی کشته و گروه‌هایی [[تسلیم]] شدند و مختار وارد قصر شد و فردایش برای [[مردم]] [[سخنرانی]] کرد، [[اشراف کوفه]] با او [[بیعت]] کردند. مختار پس از [[استیلا]] بر اوضاع، یکایک [[قاتلان حسین]]{{ع}} را دستگیر می‌‌کرد و می‌‌کشت. نیروهایی هم به اطراف می‌‌فرستاد تا هم بر آن مناطق استیلا یابد و هم جنایتکاران را گرفته و به [[کیفر]] رساند. مدّت‌ها این تحرّکات و دستگیری‌ها و [[نبرد]] با [[مقاومت]] کنندگان از طرفداران [[بنی امیّه]] ادامه داشت. مختار موفق شد کسانی چون [[عمر سعد]]، [[شمر]]، [[ابن زیاد]]، [[خولی]]، [[سنان]]، [[حرمله]]، [[حکیم بن طفیل]]، [[منقذ بن مره]]، [[زید بن رقاد]]، [[زیاد بن مالک]]، [[مالک بن بشر]]، [[عبد الله بن اسید]]، [[عمرو بن حجاج]] و بسیاری از کسان را که در [[کربلا]] دستشان به [[خون شهدا]] [[آلوده]] بود از دم تیغ گذراند و پیکرشان را بسوزاند و یا در مقابل سگ‌ها بیندازد<ref>برگرفته و تلخیص شده از: در کربلا چه گذشت (ترجمه نفس المهموم)، ص۷۷۶ به بعد.</ref>. مختار، سر «ابن زیاد» را به [[مدینه]] نزد [[محمد حنفیه]] فرستاد، او هم آن سر را پیش [[امام سجاد]]{{ع}} آورد. آن [[حضرت]] مشغول [[غذا خوردن]] بود. با دیدن این صحنه، [[سجده شکر]] به جای آورد و فرمود: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَدْرَكَ لِي ثَارِي مِنْ أَعْدَائِي، وَ جَزَى اللَّهُ الْمُخْتَارَ خَيْراً}}<ref>معالی السبطین، ج ۲، ص۲۶۰.</ref>. مختار، هجده ماه [[حکومت]] کرد (تا ۱۴ [[رمضان]] [[سال ۶۷]]) و در سنّ ۶۷ سالگی در درگیری با [[سپاهیان]] [[عبد الله بن زبیر]] به [[شهادت]] رسید<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۱۷۱.</ref>.
مختار، در ۱۴ [[ربیع الاول]] [[سال ۶۶]] در کوفه قیام کرد و [[عبد الله بن مطیع]] را که [[کارگزار]] [[عبد الله بن زبیر]] بود بیرون نمود. آغاز قیامشان با [[شعار]] «[[یا منصور امت]]» و «[[یا لثارات الحسین]]» بود. درگیری‌های [[سختی]] در محلّه‌ها و میدان‌های کوفه پیش آمد. گروه‌هایی کشته و گروه‌هایی [[تسلیم]] شدند و مختار وارد قصر شد و فردایش برای [[مردم]] [[سخنرانی]] کرد، [[اشراف کوفه]] با او [[بیعت]] کردند. مختار پس از [[استیلا]] بر اوضاع، یکایک [[قاتلان حسین]]{{ع}} را دستگیر می‌‌کرد و می‌‌کشت. نیروهایی هم به اطراف می‌‌فرستاد تا هم بر آن مناطق استیلا یابد و هم جنایتکاران را گرفته و به [[کیفر]] رساند. مدّت‌ها این تحرّکات و دستگیری‌ها و [[نبرد]] با [[مقاومت]] کنندگان از طرفداران [[بنی امیّه]] ادامه داشت. مختار موفق شد کسانی چون [[عمر سعد]]، [[شمر]]، [[ابن زیاد]]، [[خولی]]، [[سنان]]، [[حرمله]]، [[حکیم بن طفیل]]، [[منقذ بن مره]]، [[زید بن رقاد]]، [[زیاد بن مالک]]، [[مالک بن بشر]]، [[عبد الله بن اسید]]، [[عمرو بن حجاج]] و بسیاری از کسان را که در [[کربلا]] دستشان به [[خون شهدا]] [[آلوده]] بود از دم تیغ گذراند و پیکرشان را بسوزاند و یا در مقابل سگ‌ها بیندازد<ref>برگرفته و تلخیص شده از: در کربلا چه گذشت (ترجمه نفس المهموم)، ص۷۷۶ به بعد.</ref>. مختار، سر «ابن زیاد» را به [[مدینه]] نزد [[محمد حنفیه]] فرستاد، او هم آن سر را پیش [[امام سجاد]]{{ع}} آورد. آن [[حضرت]] مشغول [[غذا خوردن]] بود. با دیدن این صحنه، [[سجده شکر]] به جای آورد و فرمود: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَدْرَكَ لِي ثَارِي مِنْ أَعْدَائِي، وَ جَزَى اللَّهُ الْمُخْتَارَ خَيْراً}}<ref>معالی السبطین، ج ۲، ص۲۶۰.</ref>. مختار، هجده ماه [[حکومت]] کرد (تا ۱۴ [[رمضان]] [[سال ۶۷]]) و در سنّ ۶۷ سالگی در درگیری با [[سپاهیان]] [[عبد الله بن زبیر]] به [[شهادت]] رسید<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۱۷۱.</ref>.
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش