وجوب و ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات پرسش

}}

'''[[وجوب]] و [[ضرورت عقلی انتظار]] چیست؟''' یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان ''«[[آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)|آیا انتظار امام مهدی واجب است؟»]]'' است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.

«[[انتظار]] عقلاً [[تکلیف]] است، زیرا:

#عدم [[امید]] و [[انتظار]] موجب [[یأس]] و [[ناامیدی]] می‌شود، و مضرّات و مفاسدی در ابعاد فردی و [[اجتماعی]] به دنبال دارد. در ذیل به برخی از آثار منفی آن اشاره می‌کنیم:

##احساس پوچی و [[فروپاشی]] [[نظام]] [[زندگی]]: گرفتن "[[انتظار]]" به معنای [[ناامید]] شخص از [[آینده]]، نوعی بدبینی است که [[نظام]] [[زندگی]] را از هم می‌پاشد؛ یعنی در واقع [[یأس]] و [[ناامیدی]] منجر به [[شکست]] می‌شود [[انسان]] هنگامی که [[شکست]] خورده است که [[باور]] نماید [[شکست]] خورده است؛ زیرا که [[شکست]] از درون و از طرز [[تفکر]] و [[اراده]] شخص شروع می‌شود، و لذا [[اسلام]] با [[یأس]] [[مبارزه]] کرده است و آن را در [[حکم]] [[کفر]] قرار داده است<ref>اقتباس از «فجر ساحل» محمد حکیمی، ص ۷۳ - ۱۲۰.</ref>. پس نه تنها نمی‌توان [[منتظر]] نبود بلکه برای [[پیشرفت]] مقدم [[انتظار]] قرار گرفت.

| پاسخ = آقای '''[[غلام رضا جلالی]]'''، در مقاله ''«[[فلسفه غیبت در منابع کلام شیعی (مقاله)|فلسفه غیبت در منابع کلام شیعی]]»'' در این‌باره گفته است:

هر خروجی جز به [[تأیید]] او و [[نایبان]] او را [[باطل]] بداند و برخلاف [[مظلومیت]]، [[اقلیت]] و عوامل فراوان بازدارنده، از تنگناهای ویران‏‌ساز [[تاریخ]]، سرافراز بیرون آید و هر حاکمیتی جز [[حکومت]] [[اسلام]] را نفی کند و از این راه، [[اندیشه]] خود را بعدی جهانی ببخشد، و مدعی گردد، این [[مهدی]] «[[صاحب]] السّیف» است که در نهایی‏‌ترین مصاف حامیان و حاملان داد و [[بیداد]]، همه مظاهر [[ستم]] را با [[قیام]] دادگرانه خود، در سطح جهانی از میان برخواهد داشت و همه [[طاغوت‌ها]] را [[سرکوب]] خواهد کرد و بر تمام مظاهر و نمودهای [[کفر]] و [[شرک]] و [[نفاق]] و تعارض‌های [[باطل]] چیره می‏‌شود، خاوران و باختران را می‌‏گشاید و [[حکومت واحد جهانی]] را چونان پرنیانی بر گستره کره خاکی می‏‌گستراند و میان همه [[انسان‌ها]] به داد [[حکم]] می‏‌راند و [[دین]] را چون [[ماه]] از محاق [[بدعت‌ها]] درآورد و به آن [[عزّت]] اللّه و حقایق مکتوم [[جهان]] را ظاهر گرداند. پس در یک کلمه، «[[مهدی]]»، در ضمیر [[تشیّع]]، [[انسان]] کاملی است که به [[جامعه آرمانی]] [[اسلام]] جامه عمل می‏‌پوشاند و از این راه، به همه آرمان‌های مردان [[خدا]] تحققّ می‌‏بخشد. این بود که مدام [[ضرورت انتظار]] [[فرج]] و تعمق در [[فلسفه غیبت]]، از سوی [[رهبران]] [[راستین]] [[اسلام]] گوشزد شده است، به گونه‌‏ای که هرچه [[غیبت]] طولانی‌‏تر گردید، [[انتظار]] عمق بیشتری یافت و هرچه [[انتظار]] عمیق‏‌تر گردید، [[فلسفه غیبت]] روشن‏‌تر شد»<ref>[[غلام رضا جلالی|جلالی، غلام رضا]]، [[فلسفه غیبت در منابع کلام شیعی (مقاله)|فلسفه غیبت در منابع کلام شیعی]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۴۰۵، ۴۰۶.</ref>.

«وقتی ثابت شد [[حکمت الهی]] اقتضای [[تعیین امام]] و [[جانشین]] برای [[پیامبر اکرم]]{{صل}} را دارد، نتیجه منطقی آن قهراً این است که فقدان [[امام]]، معلول بی تدبیری و اهمال [[انسانی]] است. بنابراین، [[غیبت امام]]{{ع}} به [[دلیل]] نبود قابلیت در نهاد مردمی است که [[دین]] گریزند و [[لیاقت]] [[دیدار]] او را ندارند. پس به [[اختیار]] و [[انتخاب]] خود، [[جامعه]] بدون حضور [[معصوم]] را پذیرفته و از قبول [[حجت خدا]] سر باز زده‌اند. [[متکلمان امامیه]] بعد از اثبات [[نصب امام]] از طریق [[قاعده لطف]]، اظهار می‌‌کنند که نبود و [[غیبت امام]]{{ع}}، هیچ توجیه [[عقلانی]] ندارد جزء این که بگوییم این [[محرومیت]] نتیجه [[رفتار]] ما انسان‌هاست: {{عربی|وَ عَدَمُهُ مِنَّا}}<ref>حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ص۳۶۲.</ref>.

در این فرض، با وجود این که [[انسان‌ها]] قابلیت استفاده از [[حجت]] و راهنمای [[الهی]] را دارند، ولی از قبول فرمان‌های وی سر باز می‌‌زنند و از طرف دیگر هم اگر [[راهنما]] و [[حجّت]] برای ایشان فرستاده نشود، به خودی خود، توان رسیدن به [[هدف خلقت]] یعنی رسیدن به [[کمالات]] [[معنوی]] را ندارند. در این صورت، صدور [[نقض غرض]] را باید به خدوند [[متعال]] نسبت دهیم؛ از این‌رو، معقول نیست که زمینه برای [[حضور امام معصوم]]{{ع}} راهم باشد، ولی [[خداوند]] از اظهار او دریغ کند.