احتجاج: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(جایگزینی صفحه با ''''احتجاج''' ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: * احتجاج در قرآن * احتجاج در حد...') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | {{خرد}} | ||
{{امامت}} | |||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | |||
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | |||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | |||
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[احتجاج در قرآن]] | [[احتجاج در حدیث]] | [[احتجاج در کلام اسلامی]] | [[احتجاج در فلسفه اسلامی]] | [[احتجاج در عرفان اسلامی]]</div> | |||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | |||
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[برهان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | |||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | |||
'''احتجاج''' اقامه حجّت و دلیل برای اثبات حقّ<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | |||
== | ==واژه‌شناسی لغوی== | ||
* [[ | *احتجاج از باب افتعال به معنای اقامه حجّت بر مدّعا است. "به چیزی احتجاج کرد یعنی آن را حجّت قرار داد" <ref>{{عربی|اندازه=120%|" احتجّ بالشّیء أی اتّخذه حجّةً "}}؛ لسان‌العرب، ج۳، ص۵۴، حجج.</ref>. حجّت در لغت به‌معنای دلیل و برهان است و علّت نام‌گذاری آن به حجّت، این است که از ریشه "حجّ" به‌معنای قصد گرفته شده و دلیلی که با آن مدّعا اثبات می‌شود، مقصود شخص احتجاج‌کننده است<ref> لسان‌العرب، ج۳، ص۵۲، تاج‌العروس، ج۳، ص۳۱۴، حجج.</ref>. یا به واسطه دلیل، اثبات مدّعا قصد می‌شود<ref> تفسیر آسان، ج۵، ص۱۱۶.</ref>. یا آن‌که دلیل، خود قصد اثبات مدّعا را دارد<ref> منهج الصادقین، ج۳، ص۴۶۵.</ref>. به گفته برخی، حجّت، دلالت روشن برای اثبات مقصد حق و درست است<ref> مفردات، ص۲۱۹، «حجّ»؛ مجمع‌البیان، ج۲، ص۷۶۸.</ref>. و براساس نقل برخی دیگر، حجّت، چیزی است که بر صحّت ادّعا دلالت می‌کند<ref> التعریفات، ص۱۱۲؛ التحریروالتنویر، ج۸، ص۱۵۱.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | ||
*حجّت در منطق، تصدیقات معلومی است که باعث نیل به شناخت تصدیق مجهول می‌شود<ref> الاشارات والتنبیهات، ج۱، ص۲۶؛ المنطق، ص۲۳۲؛ شرح‌المنظومه، ج۱، ص۵۷ـ۶۰.</ref>. و آن بر سه قسم است: قیاس، استقرا و تمثیل. قیاس نیز از جهت مادّه، به صناعات خمس (برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه) تقسیم می‌شود<ref> الاشارات والتنبیهات، ج۱، ص۲۸۸۷ـ۲۹۷.</ref>. و در اصول فقه، دلیلی است که واسطه اثبات احکام شرعی برای متعلّق خود باشد<ref> فرائدالاصول، ج۱، ص۵۱؛ اصول‌الفقه، ج۲، ص۱۲.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>. | |||
* [[ | |||
{{ | ==احتجاج در قرآن== | ||
[[رده: | |||
[[رده:احتجاج]] | ==حقیقت احتجاج== | ||
==اقسام احتجاج== | |||
===نخست: احتجاج قولی=== | |||
===دوم: احتجاج عملی=== | |||
==اهداف احتجاج== | |||
===نخست: اثبات ربوبیت خداوند=== | |||
===دوم: اثبات جهان آخرت و نفی استبعاد منکران معاد=== | |||
===سوم: اثبات رسالت پیامبران=== | |||
==منابع== | |||
* [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲''']]؛ | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس2}} | |||
[[رده:مدخل‌های قرآنی دانشنامه]] | |||
[[رده:مدخل وابسته به امامت]] | |||
[[رده: احتجاج]] | |||