شاهد بر نبوت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
'''شاهد بر [[نبوت]]''' به معنای قراین و شواهدی که برای اثبات [[نبوت]] پیامبری از پیامبران الهی به کار می‌رود. | '''شاهد بر [[نبوت]]''' به معنای قراین و شواهدی که برای اثبات [[نبوت]] پیامبری از پیامبران الهی به کار می‌رود. | ||
==قرائن و شواهد نبوت== | ==قرائن و شواهد [[نبوت]]== | ||
* یکی از راه‌های شناخت [[پیامبران]]، مطالعه در احوال و آثار ایشان و گردآوری قراین و شواهد است. این قراین و شواهد را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد: | * یکی از راه‌های شناخت [[پیامبران]]، مطالعه در احوال و آثار ایشان و گردآوری قراین و شواهد است. این قراین و شواهد را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد: | ||
# '''پیشینه مدعی [[پیامبری]]:''' انسان در طول مدتی که در میان مردم زیست می‌کند، اعمال و رفتار خاصی از خود بروز می‌دهد. این عملکردها آیینه‌ای است که روحیات، اخلاق و اندیشه‌های او را به روشنی نشان می‌دهد. مدعی مقام [[نبوت]] نیز از این پیشینه برخوردار است و می‌توان از آن به عنوان نشانه‌ای بر صدق ادعایش بهره جست. چنان‌که پیش‌تر اشاره شد، همه [[انبیا|انبیای الهی]] از میان مردم برخاسته و برنامه زندگی آنها در پیش روی همگان بوده است. تاریخ گواهی می‌دهد همه [[پیامبران]] خدا قبل از [[بعثت]]، در میان قوم خود به خوش‌نامی، صلاح، سداد و امانت‌داری، راستگویی و سایر خصلت‌های پسندیده انسانی شناخته می‌شدند. آنان نه تنها هیچ سابقه ناشایستی در اخلاق و رفتار خود، چه فردی و چه اجتماعی نداشتند، بلکه در میان همگان به خردمندی، فهم و درایت مشهور بودند، به‌گونه‌ای که کسی نمی‌توانست کوچک‌ترین نقطه ضعفی در اخلاق و رفتار آنان پیدا کند. خود این خصوصیت برای انسان‌های باانصاف زمینه‌ای بود تا پس از مشاهده سایر قراین و شواهد، به صداقت آنان در ادعایشان ایمان بیاورند. | # '''پیشینه مدعی [[پیامبری]]:''' انسان در طول مدتی که در میان مردم زیست می‌کند، اعمال و رفتار خاصی از خود بروز می‌دهد. این عملکردها آیینه‌ای است که روحیات، اخلاق و اندیشه‌های او را به روشنی نشان می‌دهد. مدعی مقام [[نبوت]] نیز از این پیشینه برخوردار است و می‌توان از آن به عنوان نشانه‌ای بر صدق ادعایش بهره جست. چنان‌که پیش‌تر اشاره شد، همه [[انبیا|انبیای الهی]] از میان مردم برخاسته و برنامه زندگی آنها در پیش روی همگان بوده است. تاریخ گواهی می‌دهد همه [[پیامبران]] خدا قبل از [[بعثت]]، در میان قوم خود به خوش‌نامی، صلاح، سداد و امانت‌داری، راستگویی و سایر خصلت‌های پسندیده انسانی شناخته می‌شدند. آنان نه تنها هیچ سابقه ناشایستی در اخلاق و رفتار خود، چه فردی و چه اجتماعی نداشتند، بلکه در میان همگان به خردمندی، فهم و درایت مشهور بودند، به‌گونه‌ای که کسی نمی‌توانست کوچک‌ترین نقطه ضعفی در اخلاق و رفتار آنان پیدا کند. خود این خصوصیت برای انسان‌های باانصاف زمینه‌ای بود تا پس از مشاهده سایر قراین و شواهد، به صداقت آنان در ادعایشان ایمان بیاورند. | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
# '''پایداری در دعوت:''' هر مدعیِ جایگاه و مقامی به هر حال با مخالفت‌هایی روبرو می‌گردد. مدعی [[نبوت]] نیز از این واقعیت برکنار نیست. میزان پایداری و از خودگذشتگی مدعی نبوت در برابر مخالفت‌ها و کارشکنی‌هایی که در بعضی موارد به جنگ و ستیزهای سخت منجر می‌شود و خطرات جانی و مالی فراوانی ممکن است در برداشته باشد، به نوبه خود وسیله مناسبی برای تشخیص صداقت وی در ادعایش می‌باشد. | # '''پایداری در دعوت:''' هر مدعیِ جایگاه و مقامی به هر حال با مخالفت‌هایی روبرو می‌گردد. مدعی [[نبوت]] نیز از این واقعیت برکنار نیست. میزان پایداری و از خودگذشتگی مدعی نبوت در برابر مخالفت‌ها و کارشکنی‌هایی که در بعضی موارد به جنگ و ستیزهای سخت منجر می‌شود و خطرات جانی و مالی فراوانی ممکن است در برداشته باشد، به نوبه خود وسیله مناسبی برای تشخیص صداقت وی در ادعایش می‌باشد. | ||
* باید توجه داشت هرکدام از این قراین به تنهایی ممکن است در تشخیص درستی ادعای یک مدعی [[نبوت]] کارساز نباشد، اما زمانی که همه این شرایط و قراین درباره یک نفر تحقق پیدا کند به حکم عقل سلیم، انسان به یقین می‌رسد وی در ادعای خود صادق است. | * باید توجه داشت هرکدام از این قراین به تنهایی ممکن است در تشخیص درستی ادعای یک مدعی [[نبوت]] کارساز نباشد، اما زمانی که همه این شرایط و قراین درباره یک نفر تحقق پیدا کند به حکم عقل سلیم، انسان به یقین می‌رسد وی در ادعای خود صادق است. | ||
* زمانی که نامه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به قیصر روم رسید، احتمال داد که وی همان [[پیامبر]]{{صل}} موعود تورات و انجیل باشد، ازاین‌رو در پی تحقیق برآمد. در همان زمان ابوسفیان همراه با گروهی از قریش برای تجارت به شام رفته بودند. قیصر آنان را احضار کرد و از آنها درباره ویژگی‌های [[پیامبر اکرم]]{{صل}} پرسید و پس از دریافت پاسخ، گفت: اگر پاسخ‌های شما درست باشد، او بی‌گمان [[پیامبر]] است <ref>[[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]]، ج ۲۰، ص ۳۷۰. </ref><ref> [[محمد تقی سبحانی]] و [[رضا برنجکار]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص ۱۸۳-۱۸۵.</ref> | * زمانی که نامه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به قیصر روم رسید، احتمال داد که وی همان [[پیامبر]]{{صل}} موعود تورات و انجیل باشد، ازاین‌رو در پی تحقیق برآمد. در همان زمان ابوسفیان همراه با گروهی از قریش برای تجارت به شام رفته بودند. قیصر آنان را احضار کرد و از آنها درباره ویژگی‌های [[پیامبر اکرم]]{{صل}} پرسید و پس از دریافت پاسخ، گفت: اگر پاسخ‌های شما درست باشد، او بی‌گمان [[پیامبر]] است <ref>[[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]]، ج ۲۰، ص ۳۷۰. </ref><ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص ۱۸۳-۱۸۵.</ref> | ||
* این روش که انسان با نظر به مجموعه‌ای از قراین و شواهد ظنی، به حقانیت یک [[پیامبر]] یقین پیدا کند، یکی از روش‌های عقلایی و رایج بشری برای دستیابی به واقعیت‌هاست. | * این روش که انسان با نظر به مجموعه‌ای از قراین و شواهد ظنی، به حقانیت یک [[پیامبر]] یقین پیدا کند، یکی از روش‌های عقلایی و رایج بشری برای دستیابی به واقعیت‌هاست. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
*عقل به دلیل جامعیت و عادلانه بودن قوانین و تعالیم [[انبیا]]، بشری بودن آنرا ممتنع می‌داند و حکم می‌کند قطعاً از سوی خداوند نازل شده است. این راه، به صورت مستقل، برای کسانی مفید است که با تسلط بر شاخه‌های مختلف علوم بشری، بتوانند عمق تعالیم انبیا را تشخیص دهند. چه بسا گفته شود ارائه چنین تعالیم عظیمی در واقع، [[معجزه]] است. | *عقل به دلیل جامعیت و عادلانه بودن قوانین و تعالیم [[انبیا]]، بشری بودن آنرا ممتنع می‌داند و حکم می‌کند قطعاً از سوی خداوند نازل شده است. این راه، به صورت مستقل، برای کسانی مفید است که با تسلط بر شاخه‌های مختلف علوم بشری، بتوانند عمق تعالیم انبیا را تشخیص دهند. چه بسا گفته شود ارائه چنین تعالیم عظیمی در واقع، [[معجزه]] است. | ||
*اگر شخصی ادعای [[نبوت]] کرد و با نظر در احوال او روشن گشت که اولاً، قوای نظری و عملی او در اوج کمال است. ثانیاً، با تعالیم خویش ناقصان را به کمال شایسته آنها می‌رساند، چنین شخصی قطعاً دارای مقام [[نبوت]] است. | *اگر شخصی ادعای [[نبوت]] کرد و با نظر در احوال او روشن گشت که اولاً، قوای نظری و عملی او در اوج کمال است. ثانیاً، با تعالیم خویش ناقصان را به کمال شایسته آنها می‌رساند، چنین شخصی قطعاً دارای مقام [[نبوت]] است. | ||
* این راه شناخت از یک‌سو نیازمند داشتن اطلاعات وسیع و از سوی دیگر، درگرو مطالعه دقیق احوال و زندگانی شخص مدعی است <ref>[[محمد سعیدی مهر]]، [[آموزش کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|آموزش کلام اسلامی]]، ج ۲، ص ۵۵ و ۵۶. </ref>. | * این راه شناخت از یک‌سو نیازمند داشتن اطلاعات وسیع و از سوی دیگر، درگرو مطالعه دقیق احوال و زندگانی شخص مدعی است <ref>[[محمد سعیدی مهر|سعیدی مهر، محمد]]، [[آموزش کلام اسلامی ج۲ (کتاب)|آموزش کلام اسلامی]]، ج ۲، ص ۵۵ و ۵۶. </ref>. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||