پرش به محتوا

الله در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
| موضوع مرتبط = الله
| موضوع مرتبط = الله
| عنوان مدخل  = الله
| عنوان مدخل  = الله
| مداخل مرتبط = [[الله در لغت]] - [[الله در قرآن]] - [[الله در معارف دعا و زیارات]] - [[الله در معارف و سیره سجادی]] - [[الله در کلام اسلامی]]
| مداخل مرتبط = [[الله در لغت]] - [[الله در قرآن]] - [[الله در معارف دعا و زیارات]] - [[الله در معارف و سیره سجادی]] - [[الله در کلام اسلامی]] - [[الله در فقه اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[اللّه]]: اسم [[برگزیده]] و مختص [[پروردگار]] و دربردارنده عصاره همه [[صفات جمال و جلال]] [[خدا]].
[[اللّه]]: اسم برگزیده و مختص [[پروردگار]] و دربردارنده عصاره همه [[صفات جمال و جلال]] [[خدا]].
واژه اللّه در [[قرآن کریم]] ۲۶۹۷ مرتبه، واژه [[اله]] به اشکال مختلف ۱۴۷ مرتبه و کلمه اللّهم ۵ مرتبه در [[قرآن]] به کار رفته است <ref>المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، کلمه اللّه</ref>.
واژه اللّه در [[قرآن کریم]] ۲۶۹۷ مرتبه، واژه [[اله]] به اشکال مختلف ۱۴۷ مرتبه و کلمه اللّهم ۵ مرتبه در [[قرآن]] به کار رفته است <ref>المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، کلمه اللّه</ref>.


خط ۱۶: خط ۱۶:
# اللّه شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین [[نام‌های پروردگار]] در متون [[اسلامی]] است؛
# اللّه شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین [[نام‌های پروردگار]] در متون [[اسلامی]] است؛
# [[اقرار]] به [[وحدانیت]] {{عربی|أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلَا اللّهُ}} با آن محقق می‌‌شود؛
# [[اقرار]] به [[وحدانیت]] {{عربی|أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلَا اللّهُ}} با آن محقق می‌‌شود؛
#خاص ترین، [[برترین]] و برگزیده‌ترین [[نام نیک الهی]] و عصاره همه صفات جمال و جلال است؛
# خاص ترین، [[برترین]] و برگزیده‌ترین [[نام نیک الهی]] و عصاره همه صفات جمال و جلال است؛
# اللّه اسم مختص خداوند است و در غیر او کاربردی ندارد.
# اللّه اسم مختص خداوند است و در غیر او کاربردی ندارد.
#انتساب اللّه به دیگر [[نام‌های الهی]] نادر است؛ برای مثال نمی‌توان گفت اللّه از اسمای جبار یا [[قهار]] است، ولی انتساب دیگر [[اسما]] به اللّه درست است، مانند آنکه گفته شود جبار یا قهار از [[اسماء]] اللّه هست <ref>علم الیقین، ج۱، ص۱۰۶</ref>؛
# انتساب اللّه به دیگر [[نام‌های الهی]] نادر است؛ برای مثال نمی‌توان گفت اللّه از اسمای جبار یا [[قهار]] است، ولی انتساب دیگر [[اسما]] به اللّه درست است، مانند آنکه گفته شود جبار یا قهار از [[اسماء]] اللّه هست <ref>علم الیقین، ج۱، ص۱۰۶</ref>؛
#برخی بر آنند که اللّه همان [[اسم اعظم]] است <ref>روح البیان، ج۱، ص۸</ref>.
# برخی بر آنند که اللّه همان [[اسم اعظم]] است <ref>روح البیان، ج۱، ص۸</ref>.


به خلاف [[باور]] شماری اندک که ریشه اللّه را اقتباس از [[عبری]] دانسته‌اند بیشتر لغت دانان اصل آن را [[عربی]] [[فصیح]] می‌‌دانند که قرن‌ها [[پیش از بعثت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} کاربرد داشته است <ref>لوامع البینات، ص۷۹</ref>.
به خلاف [[باور]] شماری اندک که ریشه اللّه را اقتباس از [[عبری]] دانسته‌اند بیشتر لغت دانان اصل آن را [[عربی]] [[فصیح]] می‌‌دانند که قرن‌ها [[پیش از بعثت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} کاربرد داشته است <ref>لوامع البینات، ص۷۹</ref>.


در مشتق یا جامد بودن لفظ [[اللّه]] [[اختلاف]] نظر هست. کسانی آن را مشتق دانسته و سپس در منشأ اشتقاق آن نظرگاه‌های متفاوتی ارائه کرده‌اند؛ از جمله:
در مشتق یا جامد بودن لفظ [[اللّه]] [[اختلاف]] نظر هست. کسانی آن را مشتق دانسته و سپس در منشأ اشتقاق آن نظرگاه‌های متفاوتی ارائه کرده‌اند؛ از جمله:
# اللّه مشتق از [[اله]] به معنای مألوه و [[معبود]] است<ref>التوحید، ص۲۲۰</ref>. بیشتر [[مفسران]] و لغت نویسان معتقدند واژه اللّه از اله گرفته شده است؛ یعنی آن گاه که ال بر اله داخل شد همزه اصلی آن ساقط و هر دو [[لام]] در یکدیگر ادغام شدند و به صورت اللّه درآمد<ref>کشاف، ج۱، ص۳، مفردات، ص۳۱</ref>.
# اللّه مشتق از [[اله]] به معنای مألوه و [[معبود]] است<ref>التوحید، ص۲۲۰</ref>. بیشتر [[مفسران]] و لغت نویسان معتقدند واژه اللّه از اله گرفته شده است؛ یعنی آن گاه که ال بر اله داخل شد همزه اصلی آن ساقط و هر دو لام در یکدیگر ادغام شدند و به صورت اللّه درآمد<ref>کشاف، ج۱، ص۳، مفردات، ص۳۱</ref>.
# اللّه برگرفته از وَلَه به معنای [[تحیر]] و [[سرگردانی]] است؛ زیرا [[عقول]] در کنه ذات وی سرگردانند<ref>المیزان، ج۱، ص۱۸</ref>.
# اللّه برگرفته از وَلَه به معنای [[تحیر]] و [[سرگردانی]] است؛ زیرا [[عقول]] در کنه ذات وی سرگردانند<ref>المیزان، ج۱، ص۱۸</ref>.
# اللّه از أله به مفهوم قرع است،؛ چراکه [[خلق]] به منظور برآمده شدن نیازها به او [[پناه]] می‌‌برند.
# اللّه از أله به مفهوم قرع است،؛ چراکه [[خلق]] به منظور برآمده شدن نیازها به او [[پناه]] می‌‌برند.
خط ۳۴: خط ۳۴:
دیدگاه گروهی دیگر این است که واژه اللّه علم نیست بلکه به منزله علم است، با این [[استدلال]] که در مفهوم علم ذات، اسم معینی بی‌توجه به وصفی خاص در نظر گرفته می‌‌شود، ولی در اللّه ذات معینی با این ویژگی که فراگیرنده همه صفات است در نظر گرفته شده است. بر این اساس فرق میان اللّه و سایر اعلام این است که در واژه اللّه بر خلاف اعلام دیگر، صفات در نظر گرفته شده است، چنان که تمایز میان اللّه و دیگر [[اسمای حسنای الهی]] در لحاظ کردن همه صفات در اللّه و در نظر گرفتن هر یک از آنها در دیگر [[اسما]] است.<ref>گوهر مراد، ص۲۴۰</ref>.
دیدگاه گروهی دیگر این است که واژه اللّه علم نیست بلکه به منزله علم است، با این [[استدلال]] که در مفهوم علم ذات، اسم معینی بی‌توجه به وصفی خاص در نظر گرفته می‌‌شود، ولی در اللّه ذات معینی با این ویژگی که فراگیرنده همه صفات است در نظر گرفته شده است. بر این اساس فرق میان اللّه و سایر اعلام این است که در واژه اللّه بر خلاف اعلام دیگر، صفات در نظر گرفته شده است، چنان که تمایز میان اللّه و دیگر [[اسمای حسنای الهی]] در لحاظ کردن همه صفات در اللّه و در نظر گرفتن هر یک از آنها در دیگر [[اسما]] است.<ref>گوهر مراد، ص۲۴۰</ref>.


اللهم تعبیری دیگر از لفظ جلاله [[اللّه]] است {{متن قرآن|قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«بگو خداوندا! ای دارنده فرمانروایی! به هر کس بخواهی فرمانروایی می‌بخشی و از هر کس بخواهی فرمانروایی را باز می‌ستانی و هر کس را بخواهی گرامی می‌داری و هر کس را بخواهی خوار می‌گردانی؛ نیکی در کف توست بی‌گمان تو بر هر کاری توانایی» سوره آل عمران، آیه ۲۶.</ref> که در [[تفسیر]] آن [[اختلاف]] شده است.بسیاری معتقدند به معنای یا اللّه است که میم مشدّد به جای یای ندا آمده است و برخی بر این باورند که به معنای یا اللّه آمنّا بخیر است، که در اثر کثرت استعمال و به منظور سهولت به‌کارگیری به این شکل درآمده است<ref>مفاهیم القرآن، ج۶، ص۱۱۲ـ ۱۱۳</ref>.
اللهم تعبیری دیگر از لفظ جلاله [[اللّه]] است {{متن قرآن|قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«بگو خداوندا! ای دارنده فرمانروایی! به هر کس بخواهی فرمانروایی می‌بخشی و از هر کس بخواهی فرمانروایی را باز می‌ستانی و هر کس را بخواهی گرامی می‌داری و هر کس را بخواهی خوار می‌گردانی؛ نیکی در کف توست بی‌گمان تو بر هر کاری توانایی» سوره آل عمران، آیه ۲۶.</ref> که در [[تفسیر]] آن [[اختلاف]] شده است. بسیاری معتقدند به معنای یا اللّه است که میم مشدّد به جای یای ندا آمده است و برخی بر این باورند که به معنای یا اللّه آمنّا بخیر است، که در اثر کثرت استعمال و به منظور سهولت به‌کارگیری به این شکل درآمده است<ref>مفاهیم القرآن، ج۶، ص۱۱۲ـ ۱۱۳</ref>.


متفکران [[اسلامی]] در [[مقام]] فرق‌گذاری میان اللّه و [[اله]] نظرهای متفاوتی دارند. بسیاری بر این باورند که اللّه و اله اختلاف مفهومی دارند. اللّه [[عَلَم]] است برای [[معبود]] به [[حق]] و اله معنای عام و فراگیر دارد که شامل معبود [[حق و باطل]] می‌‌گردد.<ref>الکشاف، ج۱، ص۳۵؛ نهج البراعه راوندی، ج۱، ص۲۴</ref>. [[گواه]] این فرق دو [[آیه]] زیر است:
متفکران [[اسلامی]] در [[مقام]] فرق‌گذاری میان اللّه و [[اله]] نظرهای متفاوتی دارند. بسیاری بر این باورند که اللّه و اله اختلاف مفهومی دارند. اللّه [[عَلَم]] است برای [[معبود]] به [[حق]] و اله معنای عام و فراگیر دارد که شامل معبود [[حق و باطل]] می‌‌گردد.<ref>الکشاف، ج۱، ص۳۵؛ نهج البراعه راوندی، ج۱، ص۲۴</ref>. [[گواه]] این فرق دو [[آیه]] زیر است:
خط ۵۲: خط ۵۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:آبرو]]
[[رده:الله]]
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش