پرش به محتوا

اهداف نظام اقتصادی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = نظام اقتصادی
| موضوع مرتبط = نظام اقتصادی
خط ۱۴: خط ۱۳:
==اهداف کلان==
==اهداف کلان==
[[هدف]] نهایی نظام‌های [[اقتصادی]] سعادت فرد و جامعه می‌باشد. نظام‌های مختلف تفسیرهای متفاوتی از سعادت ارائه نموده‌اند. ریشه این اختلاف را باید در مبانی فلسفی هر کلان نظام جستجو نمود. همان‌طور که گفتیم تمام زیرنظام‌ها باید در راستای نظام کلی جامعه و در راستای هدف غایی به فعالیت بپردازند. [[حضرت]] [[امام]] با توجه به اهمیت خاصی که برای اعتلای [[معنوی]] [[انسان‌ها]] قائل است، هدف مستقیم [[نظام اقتصادی اسلام]] را نیز این امر برشمرده و می‌فرمایند:
[[هدف]] نهایی نظام‌های [[اقتصادی]] سعادت فرد و جامعه می‌باشد. نظام‌های مختلف تفسیرهای متفاوتی از سعادت ارائه نموده‌اند. ریشه این اختلاف را باید در مبانی فلسفی هر کلان نظام جستجو نمود. همان‌طور که گفتیم تمام زیرنظام‌ها باید در راستای نظام کلی جامعه و در راستای هدف غایی به فعالیت بپردازند. [[حضرت]] [[امام]] با توجه به اهمیت خاصی که برای اعتلای [[معنوی]] [[انسان‌ها]] قائل است، هدف مستقیم [[نظام اقتصادی اسلام]] را نیز این امر برشمرده و می‌فرمایند:
«[[اسلام]] [[دینی]] است که با تنظیم فعالیت‌های مادی، راه را به اعتلای معنوی [[انسان]] می‌گشاید. [[ترقی]] [[واقعی]] همین است که [[رشد]] خود انسان هدف فعالیت‌های مادی گردد، و اسلام[[ دین]] این ترقی است»<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۳۶۰.</ref>.
«[[اسلام]] [[دینی]] است که با تنظیم فعالیت‌های مادی، راه را به اعتلای معنوی [[انسان]] می‌گشاید. [[ترقی]] [[واقعی]] همین است که [[رشد]] خود انسان هدف فعالیت‌های مادی گردد، و اسلام[[دین]] این ترقی است»<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۳۶۰.</ref>.


نظام اقتصادی [[سرمایه‌داری]] به عنوان یک زیرنظام عام در دنیای [[غرب]] با توجه به مبانی فلسفی فایده‌گرایی، هدف غایی جهت تحقق این مهم را در رفاه مادی می‌پندارد. هدف میانی نیل به [[رفاه]] را نیز، [[رشد اقتصادی]] و [[عدالت توزیعی]] می‌داند. اهداف عملیاتی مطلوب جهت رسیدن به رشد اقتصادی نیز – صرف‌نظر از تناقض با اهداف غایی و میانی - [[کارایی]] [[اقتصادی]]، [[اشتغال]] کامل، [[ثبات]] قیمت‌ها، [[حفظ]] [[محیط زیست]] و [[آموزش]] و [[سلامتی]] می‌شمارد. به بیان واضح‌تر [[نظام سرمایه‌داری]] تفاوتی میان رفاه مادی و [[سعادت]] قائل نیست. بر این اساس [[تفسیر]] [[نظام اقتصادی]] [[سرمایه‌داری]] [[هدف غایی]] نظام سرمایه‌داری و [[خدمت]] سایر [[نظام‌ها]] در جهت تحقق اهداف آن است.
نظام اقتصادی [[سرمایه‌داری]] به عنوان یک زیرنظام عام در دنیای [[غرب]] با توجه به مبانی فلسفی فایده‌گرایی، هدف غایی جهت تحقق این مهم را در رفاه مادی می‌پندارد. هدف میانی نیل به [[رفاه]] را نیز، [[رشد اقتصادی]] و [[عدالت توزیعی]] می‌داند. اهداف عملیاتی مطلوب جهت رسیدن به رشد اقتصادی نیز – صرف‌نظر از تناقض با اهداف غایی و میانی - [[کارایی]] [[اقتصادی]]، [[اشتغال]] کامل، [[ثبات]] قیمت‌ها، [[حفظ]] [[محیط زیست]] و [[آموزش]] و [[سلامتی]] می‌شمارد. به بیان واضح‌تر [[نظام سرمایه‌داری]] تفاوتی میان رفاه مادی و [[سعادت]] قائل نیست. بر این اساس [[تفسیر]] [[نظام اقتصادی]] [[سرمایه‌داری]] [[هدف غایی]] نظام سرمایه‌داری و [[خدمت]] سایر [[نظام‌ها]] در جهت تحقق اهداف آن است.
خط ۲۵: خط ۲۴:


===[[سعادت]] [[جامعه]]===
===[[سعادت]] [[جامعه]]===
تردیدی نیست که [[آیین اسلام]] برنامه خاصی برای [[زندگی اجتماعی]][[ بشر]] در نظر گرفته و سعادت جامعه را با [[قوانین]] عملی و [[معیارهای اخلاقی]] و [[معنوی]] تأمین می‌کند. جامعه [[سعادتمند]] از دیدگاه [[اسلام]]، جامعه‌ای است که زمینه‌های لازم جهت حرکت تمامی [[انسان‌ها]] به سوی سعادت را فراهم آورد. یعنی در کنار مقررات [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]] و... به [[تربیت]] انسان بر اساس [[ایمان به خدا]] تکیه می‌کند و در تمام جوانب اقتصادی، [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و اجتماعی منطبق بر دستاوردهای [[وحی]] و [[عقل]] باشد<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۱۰.</ref>.
تردیدی نیست که [[آیین اسلام]] برنامه خاصی برای [[زندگی اجتماعی]][[بشر]] در نظر گرفته و سعادت جامعه را با [[قوانین]] عملی و [[معیارهای اخلاقی]] و [[معنوی]] تأمین می‌کند. جامعه [[سعادتمند]] از دیدگاه [[اسلام]]، جامعه‌ای است که زمینه‌های لازم جهت حرکت تمامی [[انسان‌ها]] به سوی سعادت را فراهم آورد. یعنی در کنار مقررات [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]] و... به [[تربیت]] انسان بر اساس [[ایمان به خدا]] تکیه می‌کند و در تمام جوانب اقتصادی، [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و اجتماعی منطبق بر دستاوردهای [[وحی]] و [[عقل]] باشد<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۱۰.</ref>.
بنا به دیدگاه [[امام خمینی]] در [[مکتب اسلام]] بر خلاف مکاتب مادی تنها به [[رفاه]] مادی توجه نشده و [[رفاه عمومی]] برای رسیدن به اهداف والاتر - سعادت مادی و معنوی - مد نظر است<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۱۳۵؛ ج۷، ص۵۳۱؛ ج۲۰، ص۳۱۱.</ref>.
بنا به دیدگاه [[امام خمینی]] در [[مکتب اسلام]] بر خلاف مکاتب مادی تنها به [[رفاه]] مادی توجه نشده و [[رفاه عمومی]] برای رسیدن به اهداف والاتر - سعادت مادی و معنوی - مد نظر است<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۱۳۵؛ ج۷، ص۵۳۱؛ ج۲۰، ص۳۱۱.</ref>.
از دیدگاه [[نظام اقتصادی اسلام]]، سعادت انسان‌ها در [[زندگی]] (رفاه عمومی) تابع عواملی چون [[عدالت]]، [[سلامت]]،[[ امنیت]]،[[ رفاه]]، [[روابط]] سالم اجتماعی و [[آسایش]] است. به بیان دیگر نظام اقتصادی اسلام به [[تأمین رفاه عمومی]] در راستای تحقق [[اهداف ]][[نظام فرهنگی]] می‌پردازد. از این رو [[نظام]] جامع اسلام سعی دارد انسان را از حد سعادت [[حسی]] عبور داده و به مراحل بالاتر یعنی سعادت [[روحی]] و در انتها به [[سعادت اخروی]] برساند<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۳۶۰؛ ج۷، ص۱۰۱.</ref>.<ref>[[احمد رضا صفا|صفا، احمد رضا]]، [[نظام اقتصاد اسلامی - صفا (مقاله)| مقاله «نظام اقتصاد اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۶۳۴.</ref>
از دیدگاه [[نظام اقتصادی اسلام]]، سعادت انسان‌ها در [[زندگی]] (رفاه عمومی) تابع عواملی چون [[عدالت]]، [[سلامت]]،[[امنیت]]،[[رفاه]]، [[روابط]] سالم اجتماعی و [[آسایش]] است. به بیان دیگر نظام اقتصادی اسلام به [[تأمین رفاه عمومی]] در راستای تحقق [[اهداف]][[نظام فرهنگی]] می‌پردازد. از این رو [[نظام]] جامع اسلام سعی دارد انسان را از حد سعادت [[حسی]] عبور داده و به مراحل بالاتر یعنی سعادت [[روحی]] و در انتها به [[سعادت اخروی]] برساند<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۳۶۰؛ ج۷، ص۱۰۱.</ref>.<ref>[[احمد رضا صفا|صفا، احمد رضا]]، [[نظام اقتصاد اسلامی - صفا (مقاله)| مقاله «نظام اقتصاد اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۶۳۴.</ref>


==اهداف میانی==
==اهداف میانی==
خط ۴۸: خط ۴۷:


[[رده:اهداف نظام اقتصادی]]
[[رده:اهداف نظام اقتصادی]]
[[رده:مدخل]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش