پرش به محتوا

حدیث غدیر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = حدیث غدیر
| موضوع مرتبط = حدیث غدیر
خط ۱۶: خط ۱۵:
این مطلب در [[روایات]] متعدد نیز وارد شده است. عیاشی آن را از سه طریق از [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده است<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۳۱-۳۳۴.</ref>. [[محدث]] [[کلینی]] و [[شیخ صدوق]] نیز آن را از امام باقر{{ع}} روایت کرده‌اند<ref>کافی، ج۱، ص۲۳۴، کتاب الحجة، باب النص علی امیرالمؤمنین{{ع}}، حدیث۳.</ref>.
این مطلب در [[روایات]] متعدد نیز وارد شده است. عیاشی آن را از سه طریق از [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده است<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۳۱-۳۳۴.</ref>. [[محدث]] [[کلینی]] و [[شیخ صدوق]] نیز آن را از امام باقر{{ع}} روایت کرده‌اند<ref>کافی، ج۱، ص۲۳۴، کتاب الحجة، باب النص علی امیرالمؤمنین{{ع}}، حدیث۳.</ref>.
عده‌ای از [[عالمان]] [[اهل‌سنّت]] نیز [[نزول]] [[آیه تبلیغ]] را درباره [[امامت امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[اعلان]] آن در [[غدیرخم]] [[نقل]] کرده‌اند:
عده‌ای از [[عالمان]] [[اهل‌سنّت]] نیز [[نزول]] [[آیه تبلیغ]] را درباره [[امامت امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[اعلان]] آن در [[غدیرخم]] [[نقل]] کرده‌اند:
#[[حاکم حسکانی]] در [[شواهد التنزیل]] از [[ابن‌عباس]] و جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده است که این [[آیه]] درباره [[علی]]{{ع}} نازل شد و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[دست]] او را گرفت و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ}}.
# [[حاکم حسکانی]] در [[شواهد التنزیل]] از [[ابن‌عباس]] و جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده است که این [[آیه]] درباره [[علی]]{{ع}} نازل شد و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[دست]] او را گرفت و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ}}.
#[[ابواسحاق ثعلبی]] نیز آن را در [[تفسیر الکشف و البیان]]، از ابن‌عباس روایت کرده است.
# [[ابواسحاق ثعلبی]] نیز آن را در [[تفسیر الکشف و البیان]]، از ابن‌عباس روایت کرده است.
#[[ابوجعفر طبری]] در کتاب [[الولایه (کتاب)|الولایه]]، از [[زید بن ارقم]] نقل کرده است.
# [[ابوجعفر طبری]] در کتاب [[الولایه (کتاب)|الولایه]]، از [[زید بن ارقم]] نقل کرده است.
#[[ابن‌ابی‌حاتم رازی]] آن را از [[ابوسعید خدری]] روایت کرده است.
# [[ابن‌ابی‌حاتم رازی]] آن را از [[ابوسعید خدری]] روایت کرده است.
#[[ابوبکر فارسی شیرازی]] آن را در کتاب [[ما نزل من القرآن فی امیرالمؤمنین (کتاب)|ما نزل من القرآن فی امیرالمؤمنین]]{{ع}} از ابن‌عباس روایت کرده است.
# [[ابوبکر فارسی شیرازی]] آن را در کتاب [[ما نزل من القرآن فی امیرالمؤمنین (کتاب)|ما نزل من القرآن فی امیرالمؤمنین]]{{ع}} از ابن‌عباس روایت کرده است.
#[[حافظ ابن مردویه اصفهانی]] آن را از ابوسعید خدری، ابن‌عباس و [[عبدالله بن مسعود]] روایت کرده است.
# [[حافظ ابن مردویه اصفهانی]] آن را از ابوسعید خدری، ابن‌عباس و [[عبدالله بن مسعود]] روایت کرده است.
#[[حافظ ابونعیم اصفهانی]] آن را در کتاب [[ما نزل من القرآن فی علی از عطیه عوفی (کتاب)|ما نزل من القرآن فی علی از عطیه عوفی]] روایت کرده است.
# [[حافظ ابونعیم اصفهانی]] آن را در کتاب [[ما نزل من القرآن فی علی از عطیه عوفی (کتاب)|ما نزل من القرآن فی علی از عطیه عوفی]] روایت کرده است.
#[[ابوالحسن واحدی نیشابوری]] در [[کتاب]] [[اسباب النزول (کتاب)|اسباب النزول]] آن را روایت کرده است.
# [[ابوالحسن واحدی نیشابوری]] در [[کتاب]] [[اسباب النزول (کتاب)|اسباب النزول]] آن را روایت کرده است.
#[[حافظ ابوسعید سجستانی]] در کتاب [[الولایه (کتاب)|الولایه]] به چند طریق از ابن‌عباس روایت کرده است.
# [[حافظ ابوسعید سجستانی]] در کتاب [[الولایه (کتاب)|الولایه]] به چند طریق از ابن‌عباس روایت کرده است.
#[[ابن‌عساکر شافعی]] آن را از ابوسعید خدری روایت کرده است.
# [[ابن‌عساکر شافعی]] آن را از ابوسعید خدری روایت کرده است.
#[[ابوالفتح نطنزی]] در کتاب [[الخصائص العلویه (کتاب)|الخصائص العلویه]] از امام باقر و امام صادق{{ع}} روایت کرده است.
# [[ابوالفتح نطنزی]] در کتاب [[الخصائص العلویه (کتاب)|الخصائص العلویه]] از امام باقر و امام صادق{{ع}} روایت کرده است.
#[[ابواسحاق حمویی]] در کتاب [[فرائد السمطین (کتاب)|فرائد السمطین]] نقل کرده است، و عده دیگری از عالمان برجسته اهل‌سنّت مانند: فخرالدین رازی در [[تفسیر]] کبیر، [[ابوسالم نصیبی شافعی]]، [[حافظ عزالدین موصلی حنبلی]]، [[سید علی همدانی]] در کتاب [[مودة القربی (کتاب)|مودة القربی]]، [[بدرالدین عینی حنفی]] در [[عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری (کتاب)|عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری]]، [[ابن‌صباغ مالکی]] در [[الفصول المهمه فی معرفه احوال الأئمه (کتاب)|الفصول المهمه فی معرفه احوال الأئمه]]، [[نظام‌الدین نیشابوری]] در السائر الدائر [[کمال‌الدین میبدی]] در شرح [[دیوان امیرالمؤمنین (کتاب)|دیوان امیرالمؤمنین]]{{ع}}، [[جلال‌الدین سیوطی]] در [[الدر المنثور (کتاب)|الدر المنثور]]، [[سید عبدالوهاب بخاری]] در [[تفسیر خویش، سید جمال‌الدین شیرازی در [[اربعین]]، [[محمد محبوب العالم]] در تفسیر شاهی، [[میرزا محمد بدخشانی]] در [[مفتاح النجاة (کتاب)|مفتاح النجاة]] و [[شیخ سلیمان قندوزی حنفی]] در [[ینابیع المودة (کتاب)|ینابیع المودة]]<ref>ر.ک: الغدیر، ج۱، ص۴۳۴-۴۳۸، نیز ر.ک: شواهد التنزیل، ج۱، ص۱۸۷-۱۹۳؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۱۵۸، حدیث ۱۲۰؛ الفصول المهمة، ص۴۲؛ الدر المنثور، ج۳، ص۱۰۹؛ ینابیع المودة، ج۱، ص۱۴۲، باب ۳۹.</ref>.
# [[ابواسحاق حمویی]] در کتاب [[فرائد السمطین (کتاب)|فرائد السمطین]] نقل کرده است، و عده دیگری از عالمان برجسته اهل‌سنّت مانند: فخرالدین رازی در [[تفسیر]] کبیر، [[ابوسالم نصیبی شافعی]]، [[حافظ عزالدین موصلی حنبلی]]، [[سید علی همدانی]] در کتاب [[مودة القربی (کتاب)|مودة القربی]]، [[بدرالدین عینی حنفی]] در [[عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری (کتاب)|عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری]]، [[ابن‌صباغ مالکی]] در [[الفصول المهمه فی معرفه احوال الأئمه (کتاب)|الفصول المهمه فی معرفه احوال الأئمه]]، [[نظام‌الدین نیشابوری]] در السائر الدائر [[کمال‌الدین میبدی]] در شرح [[دیوان امیرالمؤمنین (کتاب)|دیوان امیرالمؤمنین]]{{ع}}، [[جلال‌الدین سیوطی]] در [[الدر المنثور (کتاب)|الدر المنثور]]، [[سید عبدالوهاب بخاری]] در [[تفسیر خویش، سید جمال‌الدین شیرازی در [[اربعین]]، [[محمد محبوب العالم]] در تفسیر شاهی، [[میرزا محمد بدخشانی]] در [[مفتاح النجاة (کتاب)|مفتاح النجاة]] و [[شیخ سلیمان قندوزی حنفی]] در [[ینابیع المودة (کتاب)|ینابیع المودة]]<ref>ر.ک: الغدیر، ج۱، ص۴۳۴-۴۳۸، نیز ر.ک: شواهد التنزیل، ج۱، ص۱۸۷-۱۹۳؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۱۵۸، حدیث ۱۲۰؛ الفصول المهمة، ص۴۲؛ الدر المنثور، ج۳، ص۱۰۹؛ ینابیع المودة، ج۱، ص۱۴۲، باب ۳۹.</ref>.


===کمال دین و نومیدی کافران===
===کمال دین و نومیدی کافران===
خط ۳۶: خط ۳۵:
نکته در خور توجه این است که دو فقره مزبور، بخش میانی [[آیه]] سوم [[سوره مائده]] است. بخش آغاز آیه مربوط به برخی از خوردنی‌های [[حرام]]، و بخش پایانی آن بیانگر جواز استفاده از آنها در شرایط [[اضطرار]] است<ref>{{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}} «مردار و خون و گوشت خوک و آنچه جز به نام خداوند ذبح شده باشد و مرده با خفگی و مرده با ضربه و مرده با افتادن از بلندی و مرده از شاخ زدن حیوان دیگر و آنچه درندگان نیم‌خور کرده باشند- جز آن را که (تا زنده است) ذبح کرده‌اید- و آنچه بر روی سنگ‌های مقدّس (برای بت‌ها) قربانی شود و آنچه با تیرهای بخت‌آزمایی قسمت کنید (خوردن گوشت همه اینها) بر شما حرام و آنها (همه) گناه است؛ امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم پس، هر که در قحطی و گرسنگی ناگزیر (از خوردن گوشت حرام) شود بی‌آنکه گراینده به گناه باشد بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره مائده، آیه ۳.</ref>. بنابراین، مفاد دو فقره یادشده از مدلول صدر و ذیل [[آیه]] مستقل است و به اصطلاح “جمله معترضه” است:. در اینکه چگونه و چه کسی ساختار آیه را این‌گونه شکل داده است، سه فرض است:
نکته در خور توجه این است که دو فقره مزبور، بخش میانی [[آیه]] سوم [[سوره مائده]] است. بخش آغاز آیه مربوط به برخی از خوردنی‌های [[حرام]]، و بخش پایانی آن بیانگر جواز استفاده از آنها در شرایط [[اضطرار]] است<ref>{{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}} «مردار و خون و گوشت خوک و آنچه جز به نام خداوند ذبح شده باشد و مرده با خفگی و مرده با ضربه و مرده با افتادن از بلندی و مرده از شاخ زدن حیوان دیگر و آنچه درندگان نیم‌خور کرده باشند- جز آن را که (تا زنده است) ذبح کرده‌اید- و آنچه بر روی سنگ‌های مقدّس (برای بت‌ها) قربانی شود و آنچه با تیرهای بخت‌آزمایی قسمت کنید (خوردن گوشت همه اینها) بر شما حرام و آنها (همه) گناه است؛ امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم پس، هر که در قحطی و گرسنگی ناگزیر (از خوردن گوشت حرام) شود بی‌آنکه گراینده به گناه باشد بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره مائده، آیه ۳.</ref>. بنابراین، مفاد دو فقره یادشده از مدلول صدر و ذیل [[آیه]] مستقل است و به اصطلاح “جمله معترضه” است:. در اینکه چگونه و چه کسی ساختار آیه را این‌گونه شکل داده است، سه فرض است:
#آیه از آغاز از سوی [[خداوند]]، این‌گونه نازل شده است.
#آیه از آغاز از سوی [[خداوند]]، این‌گونه نازل شده است.
#[[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[دستور]] داده است که آیه این‌گونه تنظیم شود.
# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[دستور]] داده است که آیه این‌گونه تنظیم شود.
#[[صحابه]]، هنگام تدوین [[قرآن کریم]] آیه را این‌گونه [[نظم]] داده‌اند.
# [[صحابه]]، هنگام تدوین [[قرآن کریم]] آیه را این‌گونه [[نظم]] داده‌اند.


روایاتی که درباره [[سبب نزول]] دو فقره میانی آیه [[نقل]] شده است، به دست می‌آید که این دو فقره به صورت مستقل نازل شده‌اند، زیرا در این [[روایات]]، هیچ اشاره‌ای به صدر و ذیل آیه نشده است.
روایاتی که درباره [[سبب نزول]] دو فقره میانی آیه [[نقل]] شده است، به دست می‌آید که این دو فقره به صورت مستقل نازل شده‌اند، زیرا در این [[روایات]]، هیچ اشاره‌ای به صدر و ذیل آیه نشده است.
خط ۱۵۸: خط ۱۵۷:
[[رده:غدیر]]
[[رده:غدیر]]
[[رده:امام علی]]
[[رده:امام علی]]
[[رده:مدخل]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش