حکومت اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
(←پانویس) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== اهمیت و ضرورت == | == اهمیت و ضرورت == | ||
{{اصلی|ضرورت حکومت اسلامی|ضرورت تشکیل حکومت}} | {{اصلی|ضرورت حکومت اسلامی|ضرورت تشکیل حکومت}} | ||
[[اهمیت حکومت]] در مقایسه با قوانین و مقررات دیگر اسلام را میتوان از جمله معروف [[امام باقر]]{{عم}} دریافت که فرمود: "اسلام بر پنج پایه [[استوار]] شده است. بر [[نماز]] و [[زکات]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[ولایت]] ([[حکومت]]) و به چیزی به مقدار ولایت فراخوانده نشده، ولی [[مردم]] چهار مورد را گرفته و مورد اخیر (ولایت و حکومت) را رها کردند"<ref>{{متن حدیث|بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْءٍ كَمَا نُودِيَ بِالْوَلَايَةِ فَأَخَذَ النَّاسُ بِأَرْبَعٍ وَ تَرَكُوا هَذِهِ يَعْنِي الْوَلَايَةَ}}؛ کلینی، کافی، ج۲، ص۱۸، ح٢.</ref>.<ref>[[سید جواد ورعی|ورعی، سید جواد]]، [[درسنامه فقه سیاسی (کتاب)|درسنامه فقه سیاسی]]، ص ۸.</ref> نبود "حکومت"، سبب [[هرجومرج]] و بینظمی خواهد شد. افزون بر آن، "حکومت"، در [[جایگاه]] اساسیترین عنصر در تنظیم امور [[جامعه]] و تضمین اجرای [[قوانین]] در [[پیشرفت]] مادی و [[معنوی]] [[جوامع]]، نقش تعیینکنندهای دارد؛ از این رو مسأله "حکومت" و اهمیت آن در میان [[آموزههای دینی]]، [[جایگاه]] ویژهای دارد. [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}}، در پاسخ به دیدگاه [[باطل]] [[خوارج]] که "حکومت" را فقط در محدوده مسؤولیتهای [[خداوند]] میدانستند، فرمود: {{متن حدیث|"... وَ إِنَّهُ لاَ بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِيرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ..."}}<ref>امام علی{{ع}}، نهج البلاغه، خطبه ۴۰.</ref>؛... و همانا [[مردم]] ناگزیرند از داشتن [[زمامدار]]؛ چه [[نیکوکار]] و چه [[بدکار]]...<ref>ر.ک: [[احمد واعظی|واعظی، احمد]]، حکومت اسلامی، ص ۳۰.</ref>.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[دین و نبوت (کتاب)|دین و نبوت]]، ص ۲۶۳ و ۲۶۷.</ref> | [[اهمیت حکومت]] در مقایسه با قوانین و مقررات دیگر اسلام را میتوان از جمله معروف [[امام باقر]]{{عم}} دریافت که فرمود: "اسلام بر پنج پایه [[استوار]] شده است. بر [[نماز]] و [[زکات]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[ولایت]] ([[حکومت]]) و به چیزی به مقدار ولایت فراخوانده نشده، ولی [[مردم]] چهار مورد را گرفته و مورد اخیر (ولایت و حکومت) را رها کردند"<ref>{{متن حدیث|بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْءٍ كَمَا نُودِيَ بِالْوَلَايَةِ فَأَخَذَ النَّاسُ بِأَرْبَعٍ وَ تَرَكُوا هَذِهِ يَعْنِي الْوَلَايَةَ}}؛ کلینی، کافی، ج۲، ص۱۸، ح٢.</ref>.<ref>[[سید جواد ورعی|ورعی، سید جواد]]، [[درسنامه فقه سیاسی (کتاب)|درسنامه فقه سیاسی]]، ص ۸.</ref> نبود "حکومت"، سبب [[هرجومرج]] و بینظمی خواهد شد. افزون بر آن، "حکومت"، در [[جایگاه]] اساسیترین عنصر در تنظیم امور [[جامعه]] و تضمین اجرای [[قوانین]] در [[پیشرفت]] مادی و [[معنوی]] [[جوامع]]، نقش تعیینکنندهای دارد؛ از این رو مسأله "حکومت" و اهمیت آن در میان [[آموزههای دینی]]، [[جایگاه]] ویژهای دارد. [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}}، در پاسخ به دیدگاه [[باطل]] [[خوارج]] که "حکومت" را فقط در محدوده مسؤولیتهای [[خداوند]] میدانستند، فرمود: {{متن حدیث|"... وَ إِنَّهُ لاَ بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِيرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ..."}}<ref>امام علی{{ع}}، نهج البلاغه، خطبه ۴۰.</ref>؛... و همانا [[مردم]] ناگزیرند از داشتن [[زمامدار]]؛ چه [[نیکوکار]] و چه [[بدکار]]...<ref>ر.ک: [[احمد واعظی|واعظی، احمد]]، حکومت اسلامی، ص ۳۰.</ref>.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[دین و نبوت (کتاب)|دین و نبوت]]، ص ۲۶۳ و ۲۶۷.</ref> | ||
خط ۲۸: | خط ۲۹: | ||
== اصول و مبانی == | == اصول و مبانی == | ||
{{اصلی|مبانی حکومت دینی}} | {{اصلی|مبانی حکومت دینی}} | ||
[[حکومت دینی]] بر پایه مجموعهای از بنیادهای نظری [[استوار]] است که [[قوانین]]، [[قواعد]] و ساز و کار [[اعمال]] حکومت دینی حجّیت خود را از آنها میگیرند. این مبانی به سه دسته خداشناختی، انسانشناختی و جامعهشناختی قسمت میشوند: | [[حکومت دینی]] بر پایه مجموعهای از بنیادهای نظری [[استوار]] است که [[قوانین]]، [[قواعد]] و ساز و کار [[اعمال]] حکومت دینی حجّیت خود را از آنها میگیرند. این مبانی به سه دسته خداشناختی، انسانشناختی و جامعهشناختی قسمت میشوند: | ||
#'''مبانی خداشناختی:''' در نگاه [[قرآنی]] به [[خدا]]، مجموعهای مبانی و قواعد کلی یافت میشوند که بر پایه آنها حکومت دینی [[ضرورت]] یافته و ساختار میگیرد، مانند: | #'''مبانی خداشناختی:''' در نگاه [[قرآنی]] به [[خدا]]، مجموعهای مبانی و قواعد کلی یافت میشوند که بر پایه آنها حکومت دینی [[ضرورت]] یافته و ساختار میگیرد، مانند: | ||
خط ۴۶: | خط ۴۸: | ||
==خاستگاه (عناصر تشکیلدهنده) == | ==خاستگاه (عناصر تشکیلدهنده) == | ||
{{اصلی|خاستگاه حکومت اسلامی|مؤلفههای حکومت|مشروعیت حکومت اسلامی|نقش مردم در حکومت اسلامی}} | {{اصلی|خاستگاه حکومت اسلامی|مؤلفههای حکومت|مشروعیت حکومت اسلامی|نقش مردم در حکومت اسلامی}} | ||
[[حکومت|حکومتی]] که [[رهبری امت]] ـ بهمعنای عام ـ را به عهده میگیرد، به دو عنصر اساسی نیازمند است: | [[حکومت|حکومتی]] که [[رهبری امت]] ـ بهمعنای عام ـ را به عهده میگیرد، به دو عنصر اساسی نیازمند است: | ||
===نخست: [[مشروعیت]]=== | ===نخست: [[مشروعیت]]=== | ||
خط ۶۰: | خط ۶۳: | ||
== ویژگیهای حاکم == | == ویژگیهای حاکم == | ||
{{اصلی|ویژگیهای حاکم اسلامی}} | {{اصلی|ویژگیهای حاکم اسلامی}} | ||
[[حاکم اسلامی]] باید دارای شرایطی باشد که مطابق حکومت اسلامی باشد، اوصافی که با براساس [[تربیت اخلاقی]] و رشد معنوی [[جامعه]] است. یکی از این شرایط [[اعلم بودن]] او به [[دین]] خداست تا همگان نسبت به ایشان [[تمکین]] کنند. شرط دیگر این است که [[حاکم]] باید باتقواترین [[مردم]] در عمل به احکام باشد تا بتواند [[هدف]] والای [[حکومت]] را در عمل و نظر محقّق سازد. [[عصمت]] یا پیروی از [[معصوم]]؛ شرط لازم دیگر برای [[حکومت دینی]] است<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۲ ص ۶۴ ـ ۶۶.</ref>. | [[حاکم اسلامی]] باید دارای شرایطی باشد که مطابق حکومت اسلامی باشد، اوصافی که با براساس [[تربیت اخلاقی]] و رشد معنوی [[جامعه]] است. یکی از این شرایط [[اعلم بودن]] او به [[دین]] خداست تا همگان نسبت به ایشان [[تمکین]] کنند. شرط دیگر این است که [[حاکم]] باید باتقواترین [[مردم]] در عمل به احکام باشد تا بتواند [[هدف]] والای [[حکومت]] را در عمل و نظر محقّق سازد. [[عصمت]] یا پیروی از [[معصوم]]؛ شرط لازم دیگر برای [[حکومت دینی]] است<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۲ ص ۶۴ ـ ۶۶.</ref>. | ||
خط ۹۵: | خط ۹۹: | ||
== حکومت اسلامی در عصر غیبت معصوم == | == حکومت اسلامی در عصر غیبت معصوم == | ||
{{اصلی|حکومت اسلامی در غیبت کبری|ولایت فقیه}} | {{اصلی|حکومت اسلامی در غیبت کبری|ولایت فقیه}} | ||
[[تشکیل حکومت اسلامی]] در عصر [[غیبت کبری]]، بر اساس [[موازین]] و [[احکام]] [[شرع اسلام]]، برای اجرایی کردن [[احکام]] و [[قوانین]] آن ضرورتی اجتنابناپذیر است، تا [[جامعه اسلامی]] رنگ و بوی [[دینی]] پیدا کند و [[احکام اسلامی]] تعطیل نشود و به جای [[حاکمان]] [[فقیه عادل]] و [[صالح]]، [[ظالمان]] و [[طاغوتها]] بر گرده [[مردم]] سوار نشوند. در این زمینه به دلایل عقلی و نقلی و [[سیره پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} استدلال شده است<ref>[[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[ امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| امامت و رهبری]]، ص۱۳۹ ـ ۱۴۶؛ [[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۸۲.</ref>. | |||
[[تشکیل حکومت اسلامی]] در عصر [[غیبت کبری]]، بر اساس [[موازین]] و [[احکام]] [[شرع اسلام]]، برای اجرایی کردن [[احکام]] و [[قوانین]] آن ضرورتی اجتنابناپذیر است، تا [[جامعه اسلامی]] رنگ و بوی [[دینی]] پیدا کند و [[احکام اسلامی]] تعطیل نشود و به جای [[حاکمان]] [[فقیه عادل]] و [[صالح]]، [[ظالمان]] و [[طاغوتها]] بر گرده [[مردم]] سوار نشوند. در این زمینه به دلایل عقلی و نقلی و [[سیره پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} استدلال شده است<ref>[[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| امامت و رهبری]]، ص۱۳۹ ـ ۱۴۶؛ [[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۸۲.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۱۴: | ||
# [[پرونده:1379150.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲''']] | # [[پرونده:1379150.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲''']] | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:1100439.jpg|22px]] [[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[ امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| '''امامت و رهبری''']] | # [[پرونده:1100439.jpg|22px]] [[عبدالله ابراهیمزاده آملی|ابراهیمزاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیمزاده آملی (کتاب)| '''امامت و رهبری''']] | ||
# [[پرونده:4432.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|'''تجلی امامت''']] | # [[پرونده:4432.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|'''تجلی امامت''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
خط ۱۱۶: | خط ۱۲۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{حکومت}} | {{حکومت}} | ||
[[رده:حکومت]] | [[رده:حکومت]] |