روش‌های تربیتی در صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای سی و یکم و در عبارت بیست و هشتم آن می‌فرمایند: "بارخدایا اگر [[پشیمانی]] به سوی تو [[توبه]] است پس من پشیمان‌ترین پشیمان‌هایم و اگر به جا نیاوردن [[گناه]] تو، [[توبه]] و بازگشت (به سوی تو) است پس من نخستین [[توبه]] کنندگانم و اگر درخواست [[آمرزش]] سبب ریختن [[گناهان]] است پس من به درگاه تو از درخواست کنندگان آمرزشم"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنْ يَكُنِ النَّدَمُ تَوْبَةً إِلَيْكَ فَأَنَا أَنْدَمُ النَّادِمِينَ، وَ إِنْ يَكُنِ التَّرْكُ لِمَعْصِيَتِكَ إِنَابَةً فَأَنَا أَوَّلُ الْمُنِيبِينَ، وَ إِنْ يَكُنِ الِاسْتِغْفَارُ حِطَّةً لِلذُّنُوبِ فَإِنِّي لَكَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِينَ}}</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای دوازدهم و در عبارت دهم آن می‌فرمایند: "وای آنکه با [[گذشت]] [[نیک]] بر آفریدگانش منت نهاده ([[نعمت]] سزاوار منت داده، چون [[خدای تعالی]] از [[منت نهادن]] "[[بیان]] کردن [[نیکی]] خود به دیگری" منزه است) و ای آنکه بندگانش را به توبه‌پذیری عادت داده و ای آنکه [[اصلاح]] تباهی‌های ایشان را به وسیله [[توبه]] خواسته و ای آنکه از [[کردار]] ([[نیک]]) ایشان به اندک [[خشنود]] گشته و ای آنکه (کار) اندک ایشان را [[پاداش]] بسیار داده و ای آنکه روا شدن [[دعا]] را برایشان ضمانت کرده و ای آنکه از روی [[تفضل]] [[پاداش نیک]] به ایشان را [[وعده]] فرموده است"<ref>{{متن حدیث| وَ يَا مَنْ تَحَمَّدَ إِلَى خَلْقِهِ بِحُسْنِ التَّجَاوُزِ، وَ يَا مَنْ عَوَّدَ عِبَادَهُ قَبُولَ الْإِنَابَةِ، وَ يَا مَنِ اسْتَصْلَحَ فَاسِدَهُمْ بِالتَّوْبَةِ وَ يَا مَنْ رَضِيَ مِنْ فِعْلِهِمْ بِالْيَسِيرِ، وَ مَنْ كَافَى قَلِيلَهُمْ بِالْكَثِيرِ، وَ يَا مَنْ ضَمِنَ لَهُمْ إِجَابَةَ الدُّعَاءِ، وَ يَا مَنْ وَعَدَهُمْ عَلَى نَفْسِهِ بِتَفَضُّلِهِ حُسْنَ الْجَزَاءِ}}.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای سی و یکم و در عبارت بیست و دوم آن می‌فرمایند: "بارخدایا از اندیشه‌های [[دل]] و نگاه‌های زیرچشمی (مانند نگاه به [[حرام]] و اشاره به کسی تا به او بخندند یا [[ستم]] روا دارند) و گفت‌وگوهای (بی‌جای) زبانم که مخالف خواسته ([[رضا]] و [[خشنودی]]) تو یا بیرون از [[دوستی]] ([[پاداش]] دادن) تو باشد. به سوی تو، [[توبه]] می‌کنم، توبه‌ای که با آن هر اندامی جداگانه از کیفرهای تو سالم ماند؛ و از قهرها و سخت‌گیری‌های دردناکت که [[بیدادگران]] می‌ترسند آسوده باشد"<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَّ وَ إِنِّي أَتُوبُ إِلَيْكَ مِنْ كُلِّ مَا خَالَفَ إِرَادَتَكَ، أَوْ زَالَ عَنْ مَحَبَّتِكَ مِنْ خَطَرَاتِ قَلْبِي، وَ لَحَظَاتِ عَيْنِي، وَ حِكَايَاتِ لِسَانِي، تَوْبَةً تَسْلَمُ بِهَا كُلُّ جَارِحَةٍ عَلَى حِيَالِهَا مِنْ تَبِعَاتِكَ، وَ تَأْمَنُ مِمَا يَخَافُ الْمُعْتَدُونَ مِنْ أَلِيمِ سَطَوَاتِكَ}}</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای دوازدهم و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "[[تفضل]] تو وا می‌دارد مرا به درخواست از تو؛ به کسی که روی به تو آورد و با [[گمان]] [[نیک]] به سویت آید، زیرا همه احسان‌های تو از روی [[تفضل]] است و همه نعمت‌هایت ابتدایی است"<ref>{{متن حدیث| وَ يَحْدُونِي عَلَى مَسْأَلَتِكَ تَفَضُّلُكَ عَلَى مَنْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ إِلَيْكَ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ إِلَيْكَ، إِذْ جَمِيعُ إِحْسَانِكَ تَفَضُّلٌ، وَ إِذْ كُلُّ نِعَمِكَ ابْتِدَاءٌ}}.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}} [[توبه]] و بازگشت به سوی [[حق]] را نیز از [[فضل]] و [[احسان]] ابتدایی [[خداوند]] می‌داند.

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای دوازدهم و در عبارت هفتم آن می‌فرمایند: "آراسته و [[پاکی]]، از تو نومید نمی‌شوم در حالی که در [[توبه]] و بازگشت به سوی خود را به رویم گشوده‌ای، بلکه می‌گویم: گفتار [[بنده]] [[خواری]] که به خود [[ستم]] کرده و [[حرمت]] پروردگارش را رعایت ننموده"<ref>{{متن حدیث| سُبْحَانَكَ، لَا أَيْأَسُ مِنْكَ وَ قَدْ فَتحْتَ لِي بَابَ التَّوْبَةِ إِلَيْكَ، بَلْ أَقُولُ مَقَالَ الْعَبْدِ الذَّلِيلِ الظَّالِمِ لِنَفْسِهِ الْمُسْتَخِفِّ بِحُرْمَةِ رَبِّهِ}}</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای پنجاهم و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "پس اگر نبود جاهایی که امیدوارم از [[عفو و گذشت]] که هر چیزی را فرا می‌گیرد، خود را از دست می‌رهانیدم (هلاک و تباه می‌ساختم) و اگر کسی می‌توانست از پروردگارش (مالک خود) بگریزد هرآینه من به گریختن از تو (که مالک [[حقیقی]] هستی) سزاوارتر بودم؛ و تویی که رازی در [[زمین]] و [[آسمان]] بر تو پوشیده نیست و آن را ([[روز قیامت]]) حاضر و آشکار می‌نمایی؛ و از هر جزا دهنده و حساب‌گری [[بی‌نیازی]]"<ref>{{متن حدیث|فَلَوْ لَا الْمَوَاقِفُ الَّتِي أُؤَمِّلُ مِنْ عَفْوِكَ الَّذِي شَمِلَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ لَأَلْقَيْتُ بِيَدِي، وَ لَوْ أَنَّ أَحَداً اسْتَطَاعَ الْهَرَبَ مِنْ رَبِّهِ لَكُنْتُ أَنَا أَحَقَّ بِالْهَرَبِ مِنْكَ، وَ أَنْتَ لَا تَخْفَى عَلَيْكَ خَافِيَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاءِ إِلَّا أَتَيْتَ بِهَا، وَ كَفَى بِكَ جَازِياً، وَ كَفَى بِكَ حَسِيباً}}</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعایی که برای [[همسایگان]] خود می‌کند در دعای بیست و ششم و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "خدایا مرا بر آن دار که بدکردارشان را به [[نیکی]] [[پاداش]] دهم و از ستمکارشان به [[عفو]] و [[بخشش]] درگذرم؛ درباره همه ایشان خوش‌گمان باشم و با نیکویی همه آن‌ها را [[سرپرستی]] نمایم و با [[پاکدامنی]] چشمم را از ([[زشتی‌ها]] و لغزش‌های) آنان بپوشانم و با [[فروتنی]] با آن‌ها نرم باشم (سختگیر نباشم) و با [[مهربانی]] بر گرفتارانشان رقت داشته و دلجویی کنم و در پنهانی و پشت سر، [[دوستی]] (خود) را برای آنان آشکار سازم و با [[پاکدامنی]] (نه با آلودگی به [[فساد]] و تباهکاری) [[نعمت]] همیشگی (روزی و [[خوشی]]) را نزد ایشان [[دوست]] بدارم و آنچه برای [[خویشان]] خود [[واجب]] و لازم می‌دانم درباره ایشان لازم دانم و آنچه برای [[خواص]] و [[نزدیکان]] رعایت داشته در نظر دارم؛ برای ایشان رعایت کنم"<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي}}.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای بیستم و در عبارت نهم آن می‌فرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] و آل او [[درود]] فرست و مرا [[توفیق]] ده تا با کسی که با من غش (ناراستی) نموده از روی [[اخلاص]] (درستی) [[رفتار]] کنم و کسی را که از من دوری کرده به نیکویی [[پاداش]] دهم؛ و کسی که مرا نومید گردانیده به [[بخشش]] عوض دهم و کسی را که از من بریده به پیوستن مکافات نمایم و از آنکه از من [[غیبت]] نموده (پشت سر [[بدگویی]] کرده) به [[نیکی]] یاد کنم و [[نیکی]] را [[سپاس]] گزارده از [[بدی]] چشم بپوشم"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَدِّدْنِي لِأَنْ أُعَارِضَ مَنْ غَشَّنِي بِالنُّصْحِ، وَ أَجْزِيَ مَنْ هَجَرَنِي بِالْبِرِّ، وَ أُثِيبَ مَنْ حَرَمَنِي بِالْبَذْلِ، وَ أُكَافِيَ مَنْ قَطَعَنِي بِالصِّلَةِ، وَ أُخَالِفَ مَنِ اغْتَابَنِي إِلَى حُسْنِ الذِّكْرِ، وَ أَنْ أَشْكُرَ الْحَسَنَةَ، وَ أُغْضِيَ عَنِ السَّيِّئَةِ}}</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}}، در دعای سی و هفتم و در عبارت یکم آن می‌فرمایند: "بارخدایا کسی به پایان [[شکر]] و [[سپاس]] تو نمی‌رسد مگر اینکه از [[احسان]] و [[نیکی]] تو چیزی (نعمتی که آن [[توانایی]] بر [[شکرگزاری]] است) بر او فراهم می‌آید که او را به شکری دیگر وادار می‌گرداند"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنَّ أَحَداً لَا يَبْلُغُ مِنْ شُكْرِكَ غَايَةً إِلَّا حَصَلَ عَلَيْهِ مِنْ إِحْسَانِكَ مَا يُلْزِمُهُ شُكْراً}}</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای سی و هشتم و در عبارت یکم آن می‌فرمایند: "بارخدایا من به درگاه تو عذر می‌خواهم از [[ستم]] کشیده‌ای که در برابر من به او [[ستم]] رسیده و من او را [[یاری]] نکرده‌ام و از [[احسان]] و [[نیکی]] که به من شده و [[سپاس]] آن را بجا نیاورده‌ام و از بدکرداری که از من عذر خواسته و من عذرش را نپذیرفته‌ام و از [[نیازمندی]] که از من درخواست نموده و من او را نبخشیده و بر خود [[برتری]] نداده‌ام و از [[حق]] [[صاحب]] [[حق]] مؤمنی که بر من لازم است و آن را نداده‌ام و از [[عیب]] و [[نقص]] مؤمنی که برای من آشکار گشته و آن را نپوشانده‌ام"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أَعْتَذِرُ إِلَيْكَ مِنْ مَظْلُومٍ ظُلِمَ بِحَضْرَتِي فَلَمْ أَنْصُرْهُ، وَ مِنْ مَعْرُوفٍ أُسْدِيَ إِلَيَّ فَلَمْ أَشْكُرْهُ، وَ مِنْ مُسِي‏ءٍ اعْتَذَرَ إِلَيَّ فَلَمْ أَعْذِرْهُ، وَ مِنْ ذِي فَاقَةٍ سَأَلَنِي فَلَمْ أُوثِرْهُ، وَ مِنْ حَقِّ ذِي حَقٍّ لَزِمَنِي لِمُؤْمِنٍ فَلَمْ أُوَفِّرْهُ، وَ مِنْ عَيْبِ مُؤْمِنٍ ظَهَرَ لِي فَلَمْ أَسْتُرْهُ، وَ مِنْ كُلِّ إِثْمٍ عَرَضَ لِي فَلَمْ أَهْجُرْهُ}}</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای دوازدهم و در عبارت یازدهم آن می‌فرمایند: "من گناهکارتر از آن‌که [[معصیت]] تو کرده و آمرزیده‌ای نیستم، و نکوهیده‌تر از کسی که به پیشگاه تو عذر آورده و عذرش را پذیرفته‌ای نمی‌باشم و ستمکارتر از کسی که به درگاه تو [[توبه]] کرده و به او [[احسان]] کرده‌ای (توبه‌اش را پذیرفته‌ای)، نیستم"<ref>{{متن حدیث|مَا أَنَا بِأَعْصَى مَنْ عَصَاكَ فَغَفَرْتَ لَهُ، وَ مَا أَنَا بِأَلْوَمِ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَيْكَ فَقَبِلْتَ مِنْهُ، وَ مَا أَنَا بِأَظْلَمِ مَنْ تَابَ إِلَيْكَ فَعُدْتَ عَلَيْهِ}}</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref>

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای بیست و هفتم و در عبارت پنجم آن می‌فرمایند: "بار خدایا! با آنچه خواسته شد [[دشمنان]] [[آل محمد]] را در هم شکن و ناخن‌های [[دشمنان]] را از ایشان جدا ساز و میان [[دشمنان]] و سلاحشان جدایی افکن؛ بندهای دل‌هایشان را بکن؛ و میان آنان و آذوقه‌هایشان دوری انداز؛ در راه‌ها سرگردانشان گردان؛ و از چیزی که به آن رو آورده‌اند گمراهشان ساز و [[کمک]] را از آن‌ها ببر؛ از شمارشان بکاه؛ و دل‌هایشان را از [[ترس]] پر نما و دست‌هایشان را از گشودن بازدار و زبان‌هایشان را از گفتار ببند (تا مانند لال نتوانند سخنی گویند) و با [[سختی]] و گرفتاری ایشان پیروانشان را پراکنده گردان و ایشان را برای آن‌ها که در پس ایشان‌اند [[عبرت]] قرار ده و به [[خوار]] ساختن آن‌ها طمع‌ها و آرزوهای کسانی (لشگرهایی) را که پس از ایشان‌اند قطع فرما"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ افْلُلْ بِذَلِكَ عَدُوَّهُمْ، وَ اقْلِمْ عَنْهُمْ أَظْفَارَهُمْ، وَ فَرِّقْ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ أَسْلِحَتِهِمْ، وَ اخْلَعْ وَثَائِقَ أَفْئِدَتِهِمْ، وَ بَاعِدْ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ أَزْوِدَتِهِمْ، وَ حَيِّرْهُمْ فِي سُبُلِهِمْ، وَ ضَلِّلْهُمْ عَنْ وَجْهِهِمْ، وَ اقْطَعْ عَنْهُمُ الْمَدَدَ، وَ انْقُصْ مِنْهُمُ الْعَدَدَ، وَ امْلَأْ أَفْئِدَتَهُمُ الرُّعْبَ، وَ اقْبِضْ أَيْدِيَهُمْ عَنِ الْبَسْطِ، وَ اخْزِمْ أَلْسِنَتَهُمْ عَنِ النُّطْقِ، وَ شَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ وَ نَكِّلْ بِهِمْ مَنْ وَرَاءَهُمْ، وَ اقْطَعْ بِخِزْيِهِمْ أَطْمَاعَ مَنْ بَعْدَهُمْ}}</ref>.

# [[امام]] در دعای بیستم و در عبارت دهم آن می‌فرمایند: "بارخدایا بر [[محمد]] و آل او [[درود]] فرست و مرا به زینت [[صالحین]] و شایستگان (انجام [[حقوق خدا]] و [[مردم]]) آراسته فرما؛ و [[زیور]] [[پرهیزکاران]] ([[عمل به واجبات]] و ترک [[محرمات]]) را به من بپوشان، با ([[توفیق]] برای) گستردن [[عدل و داد]] (تا از [[افراط]] و [[تفریط]] در [[حق]] دوری گزینم) و فرونشاندن [[خشم]] و خاموش کردن [[آتش]] [[دشمنی]] ([[اختلاف]] بین [[مردم]]) و گردآوردن پراکندگان (دل‌های از هم رنجیده) و [[اصلاح]] [[فساد]] بین [[مردم]] و فاش کردن خیر و [[نیکی]] و پنهان نمودن [[عیب]] و [[زشتی]] و [[نرم‌خویی]] و [[فروتنی]] و نیکوروشی و سنگینی و خوش [[خویی]] (با [[مردم]]) و پیشی گرفتن [[نیکی]] و [[برگزیدن]] [[احسان]] بی‌آنکه جزای احسانی باشد؛ و [[سرزنش]] نکردن و همراهمی نکردن به غیر مستحق و گفتن [[حق]] اگرچه سخت (یا اندک) باشد؛ و کم شمردن [[نیکی]] در گفتار و کردارم اگرچه بسیار باشد؛ و بسیار شمردن [[بدی]] در گفتار و کردارم اگرچه کم باشد و آنچه را [[بیان]] شد من به وسیله [[طاعت]] و [[فرمانبری]] همیشگی؛ و همیشه بودن با [[جماعت]] و واگذاشتن بدعت‌گزاران و آنکه [[رأی]] و [[اندیشه]] اختراع شده به کار برد، کامل گردان"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَلِّنِي بِحِلْيَةِ الصَّالِحِينَ، وَ أَلْبِسْنِي زِينَةَ الْمُتَّقِينَ، فِي بَسْطِ الْعَدْلِ، وَ كَظْمِ الغَيْظِ، وَ إِطْفَاءِ النَّائِرَةِ، وَ ضَمِّ أَهْلِ الْفُرْقَةِ، وَ إِصْلَاحِ ذَاتِ الْبَيْنِ، وَ إِفْشَاءِ الْعَارِفَةِ، وَ سَتْرِ الْعَائِبَةِ، وَ لِينِ الْعَرِيكَةِ، وَ خَفْضِ الْجَنَاحِ، وَ حُسْنِ السِّيرَةِ، وَ سُكُونِ الرِّيحِ، وَ طِيبِ الْمُخَالَقَةِ، وَ السَّبْقِ إِلَى الْفَضِيلَةِ، وَ إِيثَارِ التَّفَضُّلِ، وَ تَرْكِ التَّعْيِيرِ، وَ الْإِفْضَالِ عَلَى غَيْرِ الْمُسْتَحِقِّ، وَ الْقَوْلِ بِالْحَقِّ وَ إِنْ عَزَّ، وَ اسْتِقْلَالِ الْخَيْرِ وَ إِنْ كَثُرَ مِنْ قَوْلِي وَ فِعْلِي، وَ اسْتِكْثَارِ الشَّرِّ وَ إِنْ قَلَّ مِنْ قَوْلِي وَ فِعْلِي، وَ أَكْمِلْ ذَلِكَ لِي بِدَوَامِ الطَّاعَةِ، وَ لُزُومِ الْجَمَاعَةِ، وَ رَفْضِ أَهْلِ الْبِدَعِ، وَ مُسْتَعْمِلِ الرَّأْيِ الْمُخْتَرَعِ}}.</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای سی و دوم و در عبارت دهم آن می‌فرمایند: "[[طاعت]] و [[فرمانبری]] از تو که آن را به شمار آورم کم و [[معصیت]] و [[نافرمانی]] از تو که بر آن [[اقرار]] کنم بسیار است، و [[عفو]] از بنده‌ات بر تو هرگز دشوار نیست اگرچه بد کرده باشد، پس مرا ببخش"<ref>{{متن حدیث| قَلَّ عِنْدِي مَا أَعْتَدُّ بِهِ مِنْ طَاعَتِكَ، و كَثُرَ عَلَيَّ مَا أَبُوءُ بِهِ مِنْ مَعْصِيَتِكَ وَ لَنْ يَضِيقَ عَلَيْكَ عَفْوٌ عَنْ عَبْدِكَ وَ إِنْ أَسَاءَ، فَاعْفُ عَنِّي}}.</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای پنجاه و دوم و در عبارت هفتم آن می‌فرمایند: "بارخدایا من (همیشه از شب) داخل در صبح و (از روز) داخل در شب می‌شوم در حالی که عمل و کردارم ([[طاعت]] و بندگی‌ام) را اندک می‌بینم؛ و به گناهم اعتراف و به خطاها و کارهای ناروایم [[اقرار]] می‌کنم، من به سبب [[افراط]] و [[تجاوز]] از حد بر خود (در درگاه تو) ذلیل و خوارم، کردارم مرا هلاک ساخته (برای من موجب [[عذاب]] و [[کیفر]] گشته) و [[هوای نفس]] و خواهشم (در آنچه جایز و روا نیست) تباهم گردانیده؛ و شهوات و پذیرفتن خواهش‌های نفسم مرا (از خیر و [[نیکی]] که برای [[نیکوکاران]] است) بی‌بهره نموده"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُصْبِحُ وَ أُمْسِي مُسْتَقِلًّا لِعَمَلِي، مُعْتَرِفاً بِذَنْبِي، مُقِرّاً بِخَطَايَايَ، أَنَا بِإِسْرَافِي عَلَى نَفْسِي ذَلِيلٌ، عَمَلِي أَهْلَكَنِي، وَ هَوَايَ أَرْدَانِي، وَ شَهَوَاتِي حَرَمَتْنِي}}</ref>؛

# [[امام سجاد]]{{ع}} در دعای پنجاه و دوم و در عبارت نهم آن می‌فرمایند: درخواست کسی که [[آرزو]] بر او چیره گشته و خواهش [[نفس]]، گرفتارش کرده؛ و [[دنیا]] (خوشی‌های [[نفس]] در این [[جهان]] فانی) بر او تسلط یافته و [[مرگ]] بر او سایه انداخته (نزدیک شده)، درخواست کسی که گناهانش را بسیار دانسته؛ و به [[خطا]] و کار بی‌جای خود [[اقرار]] کرده، درخواست کسی که پروردگاری و [[دوستی]] برای او جز تو نیست؛ و رهاننده‌ای برای او از تو؛ و پناهگاهی برای او از تو جز به سوی تو نمی‌باشد<ref>{{متن حدیث|سُؤَالَ مَنْ قَدْ غَلَبَ عَلَيْهِ الْأَمَلُ، وَ فَتَنَهُ الْهَوَى، وَ اسْتَمْكَنَتْ مِنْهُ الدُّنْيَا، وَ أَظَلَّهُ الْأَجَلُ، سُؤَالَ مَنِ اسْتَكْثَرَ ذُنُوبَهُ، وَ اعْتَرَفَ بِخَطِيئَتِهِ، سُؤَالَ مَنْ لَا رَبَّ لَهُ غَيْرُكَ، وَ لَا وَلِيَّ لَهُ دُونَكَ، وَ لَا مُنْقِذَ لَهُ مِنْكَ، وَ لَا مَلْجَأَ لَهُ مِنْكَ، إِلَّا إِلَيْكَ}}</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۱۵ ـ ۱۱۷.</ref>