پرش به محتوا

زبان دین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == پانویس ==' به '== پانویس ==')
خط ۳۵: خط ۳۵:
===تأویل‌گرایی===
===تأویل‌گرایی===
*این نظریه که تحت عنوان اشتراک [[معنوی]] در صفات ذات و فعل، و نظریه پیرایش زبانی در صفات خبریه از آن می‌‌توان یاد کرد، دیدگاه غالب [[عالمان شیعه]] از آغاز تاکنون بوده و شاید جز [[قاضی]] سعید [[قمی]] که به الهیات سلبی [[معتقد]] بود و از آن بحث کردیم، کسی را نتوان یافت که به غیر از این دیدگاه [[معتقد]] و ملتزم باشد.
*این نظریه که تحت عنوان اشتراک [[معنوی]] در صفات ذات و فعل، و نظریه پیرایش زبانی در صفات خبریه از آن می‌‌توان یاد کرد، دیدگاه غالب [[عالمان شیعه]] از آغاز تاکنون بوده و شاید جز [[قاضی]] سعید [[قمی]] که به الهیات سلبی [[معتقد]] بود و از آن بحث کردیم، کسی را نتوان یافت که به غیر از این دیدگاه [[معتقد]] و ملتزم باشد.
*[[متکلمین]] [[امامیه]]، صفات خبریه را [[تأویل]] می‌‌کنند؛ مثلاً "ید" را به [[قدرت]] و [[نعمت]]، و "وجه" را به ذات [[تفسیر]] می‌‌کنند. اینان درباره رؤیت [[خداوند]] معتقدند: [[خداوند]] در [[دنیا]] و در [[آخرت]]، با چشم هرگز دیده نمی‌شود؛ زیرا لازمه مرئی بودن [[خدا]]، مجسم بودن اوست و آیاتی که ناظر به این معناست، قابل [[تأویل]] است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۳۴.</ref>.
* [[متکلمین]] [[امامیه]]، صفات خبریه را [[تأویل]] می‌‌کنند؛ مثلاً "ید" را به [[قدرت]] و [[نعمت]]، و "وجه" را به ذات [[تفسیر]] می‌‌کنند. اینان درباره رؤیت [[خداوند]] معتقدند: [[خداوند]] در [[دنیا]] و در [[آخرت]]، با چشم هرگز دیده نمی‌شود؛ زیرا لازمه مرئی بودن [[خدا]]، مجسم بودن اوست و آیاتی که ناظر به این معناست، قابل [[تأویل]] است<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۳۴.</ref>.
*[[استدلال]] آنها بر این چند اصل مبتنی است:
* [[استدلال]] آنها بر این چند اصل مبتنی است:
#[[فهم]] [[صفات خدا]] تعطیل‌بردار نیست. [[دلیل]] آن هم مستندات [[قرآنی]] و [[روایی]] است.
# [[فهم]] [[صفات خدا]] تعطیل‌بردار نیست. [[دلیل]] آن هم مستندات [[قرآنی]] و [[روایی]] است.
#[[تشبیه]] [[صفات خدا]] به اوصاف ممکنات نیز موجب جسمانی انگاشتن او می‌‌شود.
# [[تشبیه]] [[صفات خدا]] به اوصاف ممکنات نیز موجب جسمانی انگاشتن او می‌‌شود.
#نسبت تمام صفات، مانند [[علم]]، [[قدرت]] و حیات در [[خدا]] و ممکنات، از سنخ اشتراک [[معنوی]] است، نه اشتراک لفظی؛ همان‌گونه که رابطه وجود در [[واجب]] و ممکن، مقول به تشکیک است.
#نسبت تمام صفات، مانند [[علم]]، [[قدرت]] و حیات در [[خدا]] و ممکنات، از سنخ اشتراک [[معنوی]] است، نه اشتراک لفظی؛ همان‌گونه که رابطه وجود در [[واجب]] و ممکن، مقول به تشکیک است.
*مقتضای اصول یادشده، [[اعتقاد]] و [[التزام]] به صفات، برای باری‌تعالی بدون [[تشبیه]] آن به موجودات زمینی خواهد بود. در [[احادیث]] متعددی از [[امامان]] نیز بر این روش تأکید شده است. به عنوان نمونه، [[امام رضا]]{{ع}} در [[حدیثی]] که ظاهراً ناظر به جریان‌های سه‌گانه موجود در آن عصر بوده است، فرمودند: "درباره [[خداشناسی]]، سه روش وجود دارد: نفی [[کمالات وجودی]] [[خداوند]]؛ اثبات همراه با [[تشبیه]] و اثبات بدون [[تشبیه]] که روش درست همین است"<ref>صدوق، توحید، باب ۷، ح۸.</ref><ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۳۴.</ref>.
*مقتضای اصول یادشده، [[اعتقاد]] و [[التزام]] به صفات، برای باری‌تعالی بدون [[تشبیه]] آن به موجودات زمینی خواهد بود. در [[احادیث]] متعددی از [[امامان]] نیز بر این روش تأکید شده است. به عنوان نمونه، [[امام رضا]]{{ع}} در [[حدیثی]] که ظاهراً ناظر به جریان‌های سه‌گانه موجود در آن عصر بوده است، فرمودند: "درباره [[خداشناسی]]، سه روش وجود دارد: نفی [[کمالات وجودی]] [[خداوند]]؛ اثبات همراه با [[تشبیه]] و اثبات بدون [[تشبیه]] که روش درست همین است"<ref>صدوق، توحید، باب ۷، ح۸.</ref><ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۲۳۴.</ref>.
خط ۵۰: خط ۵۰:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:زبان دین]]
[[رده:زبان دین]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش