پرش به محتوا

زندگی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[زندگی در قرآن]] - [[زندگی در نهج البلاغه]] - [[زندگی در معارف و سیره حسینی]] - [[زندگی در معارف دعا و زیارات]] - [[زندگی در معارف و سیره سجادی]] - [[زندگی در حقوق اسلامی]] - [[زندگی در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[زندگی در قرآن]] - [[زندگی در نهج البلاغه]] - [[زندگی در معارف و سیره حسینی]] - [[زندگی در معارف دعا و زیارات]] - [[زندگی در معارف و سیره سجادی]] - [[زندگی در حقوق اسلامی]] - [[زندگی در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = }}


خط ۸: خط ۷:
#قوّه و نیروی عمل ‌کننده عاقله؛
#قوّه و نیروی عمل ‌کننده عاقله؛
#برطرف‌ شدن [[غم]] و [[اندوه]] ([[شکوفایی]] و [[شادابی]] پس از [[اندوه]])؛
#برطرف‌ شدن [[غم]] و [[اندوه]] ([[شکوفایی]] و [[شادابی]] پس از [[اندوه]])؛
#[[حیات]] جاودان [[اخروی]]؛
# [[حیات]] جاودان [[اخروی]]؛
#[[حیّ]] ([[وصف]] [[خدای تعالی]])<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۶۸-۲۶۹. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۵۰-۵۵۱.</ref>.
# [[حیّ]] ([[وصف]] [[خدای تعالی]])<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۶۸-۲۶۹. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۵۰-۵۵۱.</ref>.


و «حی» یا «زنده‌ بودن» و «موجود زنده» در مقابل [[موت]] و [[مرگ]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۲۲.</ref>. در قرآن کریم آمده است: {{متن قرآن|لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که شما بر کناره نزدیک‌تر (مدینه) بودید و آنان  بر کناره دورتر و آن کاروان (تجاری قریش) پایین‌تر از شما بودند و اگر با هم وعده (ی کارزار) می‌گذاشتید در آن خلاف می‌کردید امّا خداوند بر آن بود تا کار انجام یافتنی را به پایان رساند تا هر ک» سوره انفال، آیه ۴۲.</ref>.
و «حی» یا «زنده‌ بودن» و «موجود زنده» در مقابل [[موت]] و [[مرگ]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۲۲.</ref>. در قرآن کریم آمده است: {{متن قرآن|لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که شما بر کناره نزدیک‌تر (مدینه) بودید و آنان  بر کناره دورتر و آن کاروان (تجاری قریش) پایین‌تر از شما بودند و اگر با هم وعده (ی کارزار) می‌گذاشتید در آن خلاف می‌کردید امّا خداوند بر آن بود تا کار انجام یافتنی را به پایان رساند تا هر ک» سوره انفال، آیه ۴۲.</ref>.
خط ۳۹: خط ۳۸:
#هشدار نسبت به [[عمر]] کوتاه زندگی [[دنیا]] و اشاره به فرصت‌هایی که از دست می‌روند: زندگی نفس‌هایی شمرده شده‌اند (هر روزی که بر [[انسان]] می‌گذرد قطعه‌ای از وی کم می‌شود)<ref>غررالحکم، ۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 448.</ref>.
#هشدار نسبت به [[عمر]] کوتاه زندگی [[دنیا]] و اشاره به فرصت‌هایی که از دست می‌روند: زندگی نفس‌هایی شمرده شده‌اند (هر روزی که بر [[انسان]] می‌گذرد قطعه‌ای از وی کم می‌شود)<ref>غررالحکم، ۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 448.</ref>.
#همه پدیدگان در مسیری حساب‌شده به‌سوی هدفی معیّن و دقیق در حرکت‌اند و سرانجام [[وعده‌های الهی]] تحقّق می‌یابند و آفریدگان هر روز به آن [[هدف]] نزدیک و نزدیک‌تر می‌شوند و هیچ قدرتی نمی‌تواند در [[اراده الهی]] و تعیین مسیر آن اختلال و مانع ایجاد کند. بنابراین زمان نباید موجب [[غفلت]] شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449.</ref>.
#همه پدیدگان در مسیری حساب‌شده به‌سوی هدفی معیّن و دقیق در حرکت‌اند و سرانجام [[وعده‌های الهی]] تحقّق می‌یابند و آفریدگان هر روز به آن [[هدف]] نزدیک و نزدیک‌تر می‌شوند و هیچ قدرتی نمی‌تواند در [[اراده الهی]] و تعیین مسیر آن اختلال و مانع ایجاد کند. بنابراین زمان نباید موجب [[غفلت]] شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449.</ref>.
#[[نظام آفرینش]] برای [[سعادت]] و رشد مخلوقات، به‌ویژه [[انسان]] آفریده شده است. اما این [[نظام]] در برابر کسانی که [[مخالفت]] می‌کنند و از زمینه‌های مثبت و مساعد آن روی گردان‌اند و آنان‌که [[تسلیم]] فرامین [[الهی]] شده‌اند، یکسان عمل نمی‌کند. این‌چنین نیست که [[مؤمن]] [[متوکل]] از امدادهای ویژه [[الهی]] بی‌بهره باشد، بلکه همواره مشمول [[کفایت]]، عطا و [[پاداش]] است و پشتوانه‌ای از مهر گسترده [[پروردگار]] او را [[یاری]] و [[حمایت]] می‌کند. همان گونه که گردن‌کشان و قانون‌شکنان [[حریم]] [[الهی]] نیز به [[کیفر]] کردار خود خواهند رسید. [[مخالفت]] با [[قوانین]] و دستورهای [[خداوند]]، تأثیری در [[قدرت]] [[آفریدگار]] ندارد و بهره‌ای برای شخص عاصی به ارمغان نخواهد آورد، بلکه تنها بهره آن [[نادانی]] و بی‌خبری از حقایق زندگی و از دست دادن فرصت‌ها و امکانات است. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: [[خدا]] بر هر که [[گردن‌کشی]] کند و بر او [[عزّت]] و [[قدرت]] فروشد، پیروز است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۹: {{متن حدیث|قَاهِرُ مَنْ عَازَّهُ، وَ مُدَمِّرُ مَنْ شَاقَّهُ، وَ مُذِلُّ مَنْ نَاوَاهُ، وَ غَالِبُ مَنْ عَادَاهُ}}</ref>. این امر واکنش [[مخالفت]] و [[قانون‌شکنی]] است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449.</ref>.
# [[نظام آفرینش]] برای [[سعادت]] و رشد مخلوقات، به‌ویژه [[انسان]] آفریده شده است. اما این [[نظام]] در برابر کسانی که [[مخالفت]] می‌کنند و از زمینه‌های مثبت و مساعد آن روی گردان‌اند و آنان‌که [[تسلیم]] فرامین [[الهی]] شده‌اند، یکسان عمل نمی‌کند. این‌چنین نیست که [[مؤمن]] [[متوکل]] از امدادهای ویژه [[الهی]] بی‌بهره باشد، بلکه همواره مشمول [[کفایت]]، عطا و [[پاداش]] است و پشتوانه‌ای از مهر گسترده [[پروردگار]] او را [[یاری]] و [[حمایت]] می‌کند. همان گونه که گردن‌کشان و قانون‌شکنان [[حریم]] [[الهی]] نیز به [[کیفر]] کردار خود خواهند رسید. [[مخالفت]] با [[قوانین]] و دستورهای [[خداوند]]، تأثیری در [[قدرت]] [[آفریدگار]] ندارد و بهره‌ای برای شخص عاصی به ارمغان نخواهد آورد، بلکه تنها بهره آن [[نادانی]] و بی‌خبری از حقایق زندگی و از دست دادن فرصت‌ها و امکانات است. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: [[خدا]] بر هر که [[گردن‌کشی]] کند و بر او [[عزّت]] و [[قدرت]] فروشد، پیروز است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۹: {{متن حدیث|قَاهِرُ مَنْ عَازَّهُ، وَ مُدَمِّرُ مَنْ شَاقَّهُ، وَ مُذِلُّ مَنْ نَاوَاهُ، وَ غَالِبُ مَنْ عَادَاهُ}}</ref>. این امر واکنش [[مخالفت]] و [[قانون‌شکنی]] است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449.</ref>.
#هشدار [[امام علی]] بر فریبندگی‌های [[دنیا]] و [[انذار]] [[مردمان]] از [[غفلت]] نسبت به آن. [[نقل]] است که [[امام علی]] {{ع}} در حالی که در محراب [[عبادت]] چون مار به خود می‌پیچید، فرمود: ای [[دنیا]]، ای [[دنیا]]، از من دور شو! آیا می‌خواهی مرا به خود مشغول داری یا شیفته من شده‌ای؟ نه، هنوز نتوانی که [[علی]] را بفریبی، هرگز، هرگز، برو این دام بر مرغ دگرِ نِه. من به تو نیازی ندارم و تو را سه طلاقه کردم و دیگر به سویت [[رجوع]] نخواهم کرد، زیرا زندگانی‌ات کوتاه است و ارزشت اندک و آرزویت ناچیز<ref>نهج البلاغه، حکمت ۷۴: {{متن حدیث|يَا دُنْيَا يَا دُنْيَا، إِلَيْكِ عَنِّي؛ أَ بِي تَعَرَّضْتِ؟ أَمْ إِلَيَّ [تَشَوَّفْتِ] تَشَوَّقْتِ؟ لَا حَانَ حِينُكِ؛ هَيْهَاتَ، غُرِّي غَيْرِي؛ لَا حَاجَةَ لِي فِيكِ؛ قَدْ طَلَّقْتُكِ ثَلَاثاً لَا رَجْعَةَ فِيهَا؛ فَعَيْشُكِ قَصِيرٌ وَ خَطَرُكِ يَسِيرٌ وَ أَمَلُكِ حَقِيرٌ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449.</ref>.
#هشدار [[امام علی]] بر فریبندگی‌های [[دنیا]] و [[انذار]] [[مردمان]] از [[غفلت]] نسبت به آن. [[نقل]] است که [[امام علی]] {{ع}} در حالی که در محراب [[عبادت]] چون مار به خود می‌پیچید، فرمود: ای [[دنیا]]، ای [[دنیا]]، از من دور شو! آیا می‌خواهی مرا به خود مشغول داری یا شیفته من شده‌ای؟ نه، هنوز نتوانی که [[علی]] را بفریبی، هرگز، هرگز، برو این دام بر مرغ دگرِ نِه. من به تو نیازی ندارم و تو را سه طلاقه کردم و دیگر به سویت [[رجوع]] نخواهم کرد، زیرا زندگانی‌ات کوتاه است و ارزشت اندک و آرزویت ناچیز<ref>نهج البلاغه، حکمت ۷۴: {{متن حدیث|يَا دُنْيَا يَا دُنْيَا، إِلَيْكِ عَنِّي؛ أَ بِي تَعَرَّضْتِ؟ أَمْ إِلَيَّ [تَشَوَّفْتِ] تَشَوَّقْتِ؟ لَا حَانَ حِينُكِ؛ هَيْهَاتَ، غُرِّي غَيْرِي؛ لَا حَاجَةَ لِي فِيكِ؛ قَدْ طَلَّقْتُكِ ثَلَاثاً لَا رَجْعَةَ فِيهَا؛ فَعَيْشُكِ قَصِيرٌ وَ خَطَرُكِ يَسِيرٌ وَ أَمَلُكِ حَقِيرٌ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449.</ref>.
#هشدار [[امام علی]] نسبت به سفر پر فراز و نشیب [[انسان]] در عرصه زندگی و [[ضرورت]] توشه‌برگیری از فرصت‌های [[دنیا]]. در ادامه [[حکمت]] فوق فرمود: آه از کمیِ توشه و دازیِ راه و دوریِ سفر و سختیِ منزل<ref>نهج البلاغه، حکمت ۷۴: {{متن حدیث|آهِ مِنْ قِلَّةِ الزَّادِ وَ طُولِ الطَّرِيقِ وَ بُعْدِ السَّفَرِ وَ عَظِيمِ الْمَوْرِدِ}}</ref>. هم‌چنین در سفارش به [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} فرمود: بدان که راهی دراز و رنجی توان‌فرسا در پیش داری و در آن، از دو چیز بی‌نیاز نیستی؛ نخست جست‌وجوی [[بهترین]] و نزدیک‌ترین راه، و دو دیگر ره‌توشه‌ای که سبک‌بار به منزل رسی. پس بیش از توان برمدار که سنگینی‌اش زمین‌گیرت کند. امّا اگر درویشی یافتی که بارت را تا [[رستاخیز]] بر دوش کشد و در فردای [[قیامت]] که بدان [[نیازمندی]] در اختیارت گذارد، از این فرصت سود جو و تا آن‌جا که توانی ره‌توشه‌ات را بر دوشش گذار، که اگر او را از کف دهی شاید دیگر بار نیابی‌اش. و اگر در "صبح توانمندی‌ات"، [[نیازمندی]] از تو وام خواست تا در "غروب تنگ‌دستی‌ات" آن را به تو بازگرداند، فرصتی است که باید آن را [[غنیمت]] شمری<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱: {{متن حدیث|وَ اعْلَمْ أَنَّ أَمَامَكَ طَرِيقاً ذَا مَسَافَةٍ بَعِيدَةٍ وَ مَشَقَّةٍ شَدِيدَةٍ وَ أَنَّهُ لَا غِنَى بِكَ فِيهِ عَنْ حُسْنِ الِارْتِيَادِ وَ قَدْرِ بَلَاغِكَ مِنَ الزَّادِ مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ فَلَا تَحْمِلَنَّ عَلَى ظَهْرِكَ فَوْقَ طَاقَتِكَ فَيَكُونَ ثِقْلُ ذَلِكَ وَبَالًا عَلَيْكَ وَ إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ وَ حَمِّلْهُ إِيَّاهُ وَ أَكْثِرْ مِنْ تَزْوِيدِهِ وَ أَنْتَ قَادِرٌ عَلَيْهِ فَلَعَلَّكَ تَطْلُبُهُ فَلَا تَجِدُهُ وَ اغْتَنِمْ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449- 450.</ref>.
#هشدار [[امام علی]] نسبت به سفر پر فراز و نشیب [[انسان]] در عرصه زندگی و [[ضرورت]] توشه‌برگیری از فرصت‌های [[دنیا]]. در ادامه [[حکمت]] فوق فرمود: آه از کمیِ توشه و دازیِ راه و دوریِ سفر و سختیِ منزل<ref>نهج البلاغه، حکمت ۷۴: {{متن حدیث|آهِ مِنْ قِلَّةِ الزَّادِ وَ طُولِ الطَّرِيقِ وَ بُعْدِ السَّفَرِ وَ عَظِيمِ الْمَوْرِدِ}}</ref>. هم‌چنین در سفارش به [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} فرمود: بدان که راهی دراز و رنجی توان‌فرسا در پیش داری و در آن، از دو چیز بی‌نیاز نیستی؛ نخست جست‌وجوی [[بهترین]] و نزدیک‌ترین راه، و دو دیگر ره‌توشه‌ای که سبک‌بار به منزل رسی. پس بیش از توان برمدار که سنگینی‌اش زمین‌گیرت کند. امّا اگر درویشی یافتی که بارت را تا [[رستاخیز]] بر دوش کشد و در فردای [[قیامت]] که بدان [[نیازمندی]] در اختیارت گذارد، از این فرصت سود جو و تا آن‌جا که توانی ره‌توشه‌ات را بر دوشش گذار، که اگر او را از کف دهی شاید دیگر بار نیابی‌اش. و اگر در "صبح توانمندی‌ات"، [[نیازمندی]] از تو وام خواست تا در "غروب تنگ‌دستی‌ات" آن را به تو بازگرداند، فرصتی است که باید آن را [[غنیمت]] شمری<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱: {{متن حدیث|وَ اعْلَمْ أَنَّ أَمَامَكَ طَرِيقاً ذَا مَسَافَةٍ بَعِيدَةٍ وَ مَشَقَّةٍ شَدِيدَةٍ وَ أَنَّهُ لَا غِنَى بِكَ فِيهِ عَنْ حُسْنِ الِارْتِيَادِ وَ قَدْرِ بَلَاغِكَ مِنَ الزَّادِ مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ فَلَا تَحْمِلَنَّ عَلَى ظَهْرِكَ فَوْقَ طَاقَتِكَ فَيَكُونَ ثِقْلُ ذَلِكَ وَبَالًا عَلَيْكَ وَ إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ وَ حَمِّلْهُ إِيَّاهُ وَ أَكْثِرْ مِنْ تَزْوِيدِهِ وَ أَنْتَ قَادِرٌ عَلَيْهِ فَلَعَلَّكَ تَطْلُبُهُ فَلَا تَجِدُهُ وَ اغْتَنِمْ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 449- 450.</ref>.
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش