زهد در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[قرآن]] می‌فرماید:  

* [[زهد]] [[پیامبر]] در [[حدیث]]:

# [[امام علی]]{{ع}} در یادکرد از [[پیامبر]]{{صل}} می‌فرماید: [[دنیا]] را کوچک و حقیر شمُرد و آن را به چیزی نگرفت و خوارش کرد و دانست که [[خداوند]]، آن را از سر خیرگُزینی، از او بر کنار داشته و از سر کوچک‌شماری، برای غیر او گسترانده است. پس با [[دل]] از [[دنیا]] روی گرداند و یاد آن را از [[جان]] خود [[پاک]] کرد و [[دوست]] می‌داشت که [[زیور]] [[دنیا]] را از دیدگانش پنهان بدارند تا از آن، جامه‌ای بر نگیرد و به ماندن در آن، [[دل]] نبندد. عذری در رساندن [[پیام]] پروردگارش باقی ننهاد و از سر [[خیرخواهی]] برای [[امّت]]، به هشدار دادن پرداخت و فراخوانی به سوی [[بهشت]] را [[بشارت]] داد و با ترساندن از [[دوزخ]]، از آن بر حذر داشت<ref>{{متن حدیث|الإمام علیّ{{ع}} – فِي ذِكْرِ النَّبِيِّ{{صل}}: قَدْ حَقَّرَ الدُّنْيَا وَ صَغَّرَهَا وَ أَهْوَنَ بِهَا وَ هَوَّنَهَا وَ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ زَوَاهَا عَنْهُ اخْتِيَاراً وَ بَسَطَهَا لِغَيْرِهِ احْتِقَاراً فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْيَا بِقَلْبِهِ وَ أَمَاتَ ذِكْرَهَا عَنْ نَفْسِهِ وَ أَحَبَّ أَنْ تَغِيبَ زِينَتُهَا عَنْ عَيْنِهِ لِكَيْلَا يَتَّخِذَ مِنْهَا رِيَاشاً أَوْ يَرْجُوَ فِيهَا مَقَاماً بَلَّغَ عَنْ رَبِّهِ مُعْذِراً وَ نَصَحَ لِأُمَّتِهِ مُنْذِراً وَ دَعَا إِلَى الْجَنَّةِ مُبَشِّراً وَ خَوَّفَ مِنَ النَّارِ مُحَذِّراً}}؛ نهج البلاغه، الخطبة ۱۰۹؛ غرر الحکم، ج۴، ص۴۸۹، ح۶۷۰۵؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۳۶۸، ح۶۲۰۵ و فیهما صدره إلی «وبسطها لغیره احتقاراً» و «اختباراً» بدل «احتقاراً».</ref>.

# [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: از جمله دلیل‌هایی که تو را به [[پستی]] [[دنیا]] رهنمون می‌کند، آن است که خداوندِ [[جلیل]] ستوده، بساط آن را به نگاه [[عنایت]] و خیرگزینی، از [[اولیا]] و دوستانش جمع کرد و دور داشت و از سر [[آزمون]] و سنجش، برای دشمنانش گستراند. [[محمّد]]، پیامبرش، را با بر کنار داشتن از آن، گرامی داشت، آن هنگام که از شدّت [[گرسنگی]] بر شکمش سنگ یا کمربند بست<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}: مِمَّا يَدُلُّكَ عَلَى دَنَاءَةِ الدُّنْيَا أَنَّ اللَّهَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ زَوَاهَا عَنْ أَوْلِيَائِهِ وَ أَحِبَّائِهِ نَظَراً وَ اخْتِيَاراً وَ بَسَطَهَا لِأَعْدَائِهِ فِتْنَةً وَ اخْتِبَاراً فَأَكْرَمَ عَنْهَا مُحَمَّداً نَبِيَّهُ{{صل}} حِينَ عَصَبَ عَلَى بَطْنِهِ مِنَ الْجُوعِ}}؛ دستور معالم الحکم، ص۴۰؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۱۱۰، ح۱۰۹.</ref>.  

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: [[پیامبر خدا]]{{صل}} زاهدپیشه بود<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}:  كَانَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} عَزُوفَ النَّفْسِ‌}}؛ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۴۳، ح۱۸۰ عن حمّاد بن عثمان؛ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۳۱۹، ح۲۱.</ref>.  

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: چیزی نزد [[پیامبر خدا]]{{صل}} محبوب‌تر از آن نبود که در [[راه خدا]] بیمناک و گرسنه به سر بَرَد<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}: مَا كَانَ شَيْ‌ءٌ أَحَبَّ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} مِنْ أَنْ يُظِلَ خَائِفاً جَائِعاً فِي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ الکافي، ج۸، ص۱۶۳، ح۱۷۱ و ص۱۲۹، ح۹۹ کلاهما عن هشام بن سالم و غیره؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۷۹، ح۱۱۹.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: چیزی از [[دنیا]] خوشایند [[پیامبر خدا]]{{صل}} نشد، جز آن که در آن، گرسنه و بیمناک باشد<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}: مَا أَعْجَبَ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} شَيْ‌ءٌ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا أَنْ يَكُونَ فِيهَا جَائِعاً خَائِفاً}}؛ الکافی، ج۲، ص۱۲۹، ح۷ عن طلحة بن زید؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۶۶، ح۶۶.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: [[پیامبر خدا]]{{صل}} بر لاشه بزغاله گوش‌بریده‌ای [[گذشت]] که در خرابه‌ای افتاده بود. به یارانش فرمود: "این، به چند می‌ارزد؟" گفتند: شاید اگر زنده بود، به درهمی هم نمی‌ارزید! [[پیامبر]] فرمود: "[[سوگند]] به آن که جانم در دست اوست، [[دنیا]] در نزد [[خداوند]]، بی‌ارزش‌تر از این بزغاله در نزد [[صاحب]] آن است"<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}: مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} بِجَدْيٍ أَسَكَّ مُلْقًى عَلَى مَزْبَلَةٍ مَيْتاً فَقَالَ لِأَصْحَابِهِ كَمْ يُسَاوِي هَذَا؟ فَقَالُوا لَعَلَّهُ لَوْ كَانَ حَيّاً لَمْ يُسَاوِ دِرْهَماً! فَقَالَ النَّبِيُّ{{صل}} وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَلدُّنْيَا أَهْوَنُ عَلَى اللَّهِ مِنْ هَذَا الْجَدْيِ عَلَى أَهْلِهِ}}؛ الکافي، ج۲، ص۱۲۹، ح۹ عن جمیل بن درّاج؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۵۵، ح۲۷.</ref>.  

# [[پیامبر خدا]]{{صل}} می‌فرماید: اگر مانند کوه [[احد]]، طلا داشته باشم، خوش‌حال نمی‌شوم که سه روز بر من بگذرد و چیزی از آن نزد من باقی مانده باشد، مگر چیزی که برای [دادن] بدهی فراهمش میکنم<ref>{{متن حدیث|رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: لَوْ كَانَ لِي مِثْلُ أُحُدٍ ذَهَبًا مَا يَسُرُّنِي أَنْ لاَ يَمُرَّ عَلَيَّ ثَلاَثٌ، وَعِنْدِي مِنْهُ شَيْءٌ إِلَّا شَيْءٌ أُرْصِدُهُ لِدَيْنٍ}}؛ صحیح البخاري، ج۲، ص۸۴۲، ح۲۲۵۹؛ صحیح مسلم، ج۲، ص۶۸۷، ح۳۱ کلاهما عن أبي هریرة؛ المصنّف لعبد الرزّاق، ج۱۱، ص۹۹، ح۲۰۰۳۵ عن ابن طاووس عن أبیه وکلاهما نحوه؛ کنز العمّال، ج۳، ص۲۴۳، ح۶۳۶۲.</ref>.  

# [[پیامبر خدا]]{{صل}} به آنچه از [[دنیا]] زیبا جلوه می‌کرد، نگاه نمی‌کرد<ref>{{عربی| کان رسول الله{{صل}} لا ينظر إلى ما يستحسن من الدنيا }}؛ مجمع البیان، ج۶، ص۵۳۱؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۲۵۰، ح۶.</ref>.

# [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: بستر [[پیامبر خدا]]{{صل}} - که [[درود]] [[خدا]] بر او باد - یک عبا بود و بالش او، پوستی پُر شده از الیاف درخت خرما. یک شب، آن را برای [[پیامبر]]{{صل}} دو لایه کردند. صبح که شد، فرمود: "این بستر، دیشب مرا از [[نماز]]، باز داشت". آن‌گاه، [[دستور]] داد که یک لایه شود<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}: كَانَ فِرَاشُ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} عَبَاءَةً وَ كَانَتْ مِرْفَقَتُهُ أَدَمٍ حَشْوُهَا لِيفٌ فَثُنِيَتْ لَهُ ذَاتَ لَيْلَةٍ فَلَمَّا أَصْبَحَ قَالَ لَقَدْ مَنَعَنِي الْفِرَاشُ اللَّيْلَةَ الصَّلَاةَ فَأَمَرَ{{صل}} أَنْ يُجْعَلَ بِطَاقٍ وَاحِدٍ}}؛ الأمالي للصدوق، ص۵۵۲، ح۷۳۸ عن موسی بن إسماعیل عن الإمام الکاظم عن آبائه{{عم}}؛ مکارم الأخلاق، ج۱، ص۹۱، ح۱۶۷؛ بحار الأنوار، ج۱۶،‌ص۲۱۷،‌ح۵ و راجع؛ دعائم الإسلام، ج۲، ص۱۵۹، ح۵۶۸.</ref>.

# [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: [[زندگی]] [[پیامبر خدا]]{{صل}} را به یاد آور، که قوت ایشان، تنها نان جو بود و شیرینی او فقط خرما و هیزمش نیز شاخ درخت خرمای خشکیده بود، آن هم اگر می‌یافت<ref>{{متن حدیث|الإمام الباقر{{ع}}: فَاذْكُرْ عَيْشَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} فَإِنَّمَا كَانَ قُوتُهُ الشَّعِيرَ وَ حَلْوَاهُ التَّمْرَ وَ وَقُودُهُ السَّعَفَ إِذَا وَجَدَهُ}}؛ الکافي، ج۲، ص۱۳۸، ح۱ عن عمرو بن هلال و ج۸، ص۱۶۸،‌ح۱۸۹؛ الزهد للحسین بن سعید، ص ۷۲، ح۲۴ کلاهما عن عمرو بن سعید بن هلال عن الإمام الصادق{{ع}}؛ مشکاة الأنوار، ص۲۳۲، ح۶۵۵؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۸۰، ح۱۲۰، ۴۴۳. صحیح البخاری - به [[نقل]] از ابو بُرده -: [[عایشه]]، [[جامه]] و شلوار زِبری نزد ما آورد و گفت: [[پیامبر]]{{صل}} در این دو، [[قبض روح]] شد {{متن حدیث|صحیح بخاری عن أبی بردة: أَخْرَجَتْ إِلَيْنَا عَائِشَةُ كِسَاءً وَإِزَارًا غَلِيظًا، فَقَالَتْ: «قُبِضَ رُوحُ النَّبِيِّ{{صل}} فِي هَذَيْنِ}}؛ صحیح البخاري، ج۵، ص۲۱۹۰، ح۵۴۸۰؛ صحیح مسلم، ج۳، ص۱۶۴۹، ح۳۴؛ سنن أبي داود، ج۴، ص۴۵، ح۴۰۳۶ کلاهما نحوه؛ سنن الترمذي، ج۴، ص۲۲۴، ح۱۷۳۳؛ مسند ابن حنبل، ج۹، ص۲۷۲، ح۲۴۰۹۲ کلّها نحوه.</ref>.

# [[پیامبر خدا]]{{صل}} پیش از آن که [[مبعوث]] شود، بیست [[خصلت]] از خصلت‌های [[پیامبران]] را دارا بود که اگر فردی یکی از آنها را داشته باشد، نشانه [[عظمت]] اوست، چه رسد به کسی که همه آنها را دارا باشد. ایشان، [[پیامبری]]... بی‌رغبت به [[دنیا]]... و قانع... بود<ref>{{عربی| كَانَ النَّبِيُّ{{صل}}: قَبْلَ الْمَبْعَثِ مَوْصُوفاً بِعِشْرِينَ خَصْلَةً مِنْ خِصَالِ الْأَنْبِيَاءِ لَوِ انْفَرَدَ وَاحِدٌ بِأَحَدِهَا لَدَلَّ عَلَى جَلَالِهِ فَكَيْفَ مَنِ اجْتَمَعَتْ فِيهِ؟! كَانَ... زَاهِداً... قَانِعاً}}؛ المناقب لابن شهرآشوب، ج۱، ص۱۲۳؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۱۷۵، ح۱۹.</ref>.

# [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: [[پیامبر خدا]]{{صل}} نه دیناری به [[ارث]] گذاشت و نه درهمی و نه بنده‌ای و نه کنیزی و نه گوسفندی و نه شتری. زمانی که در [[گذشت]]، [[زره]] او در گروی یکی از [[یهودیان]] [[مدینه]] بود که در قبال قرض کردن بیست من جو برای خرجی خانواده‌اش، آن را نزد وی به گرو گذاشته بود<ref>{{متن حدیث|الإمام الباقر{{ع}}: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} لَمْ يُوَرِّثْ دِينَاراً وَ لَا دِرْهَماً وَ لَا عَبْداً وَ لَا وَلِيدَةً وَ لَا شَاةً وَ لَا بَعِيراً وَ لَقَدْ قُبِضَ{{صل}} وَ إِنَّ دِرْعَهُ مَرْهُونَةٌ عِنْدَ يَهُودِيٍّ مِنْ يَهُودِ الْمَدِينَةِ بِعِشْرِينَ صَاعاً مِنْ شَعِيرٍ اسْتَسْلَفَهَا نَفَقَةً لِأَهْلِهِ}}؛ قرب الإسناد، ص۹۱، ح۳۰۴ عن الإمام الصادق{{ع}}؛ بحار الأنوار، ج۱۰۳، ص۱۴۴، ح۱۶.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: [[پیامبر خدا]]{{صل}} در حالی از [[دنیا]] رفت که بدهکار بود<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}: مَاتَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} وَ عَلَيْهِ دَيْنٌ‌}}؛ الکافي، ج۵، ص۹۳، ح؛ تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۸۴، ح۳۷۸؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۸۲، ح۳۶۸۳؛ المحاسن، ج۲، ص۳۷، ح۱۱۱۷ کلّها عن معاویة بن وهب؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۷۵، ح۱۱۱.</ref><ref>[[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[سیره پیامبر خاتم ج۱ (کتاب)|سیره پیامبر خاتم]]، ج۱، ص ۴۰۲-۴۱۳.</ref>.

# [[پیامبر خدا]]{{صل}} می‌فرماید: [[دنیا]] برایم گردن کشید و من گفتم: از من دور شو! گفت: هان! اگر تو به من ملحق نمی‌شوی، کسانی که پس از تو می‌آیند، خود را به من می‌رسانند<ref>{{متن حدیث|رسول الله{{صل}}: الدُّنْيَا تطاولت إِلَيّ بعنقها فَقلت إِلَيْك عني فَقَالَت أما إِنَّك إِن لم تلحقني فسيلحقني الَّذِي بعْدك}}؛ الفردوس، ج۲، ص۲۳۳، ح۳۱۲۰ عن أبي بکر.</ref><ref>[[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[سیره پیامبر خاتم ج۱ (کتاب)|سیره پیامبر خاتم]]، ج۱، ص ۴۱۲-۴۱۵.</ref>.

# [[پیامبر خدا]]{{صل}} می‌فرماید: [[جبرئیل]]{{ع}} [[خزائن]] [[دنیا]] را بار کرده، بر یک شتر خاکستری برایم آورد و به من گفت: ای [[محمّد]]! این، [[خزائن]] [[زمین]] است و از بهره‌ات در پیشگاه پروردگارت، چیزی کاسته نمی‌شود. به او گفتم: [[دوست]] من، [[جبرئیل]]! من نیازی به آن ندارم. هرگاه سیر شدم، پروردگارم را [[سپاس]] می‌گویم و هرگاه گرسنه شدم، از او درخواست می‌کنم<ref>{{متن حدیث|رسول الله{{صل}}: إِنَّ جَبْرَئِيلَ{{ع}} أَتَانِي بِخَزَائِنِ الدُّنْيَا عَلَى بَغْلَةٍ شَهْبَاءَ، فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ، إِنَّ هَذِهِ خَزَائِنُ الْأَرْضِ وَ لَا تَنْقُصُكَ مِنْ حَظِّكَ عِنْدَ رَبِّكَ تَعَالَى. فَقُلْتُ: حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ، لَا حَاجَةَ لِي فِيهَا، إِذَا شَبِعْتُ شَكَرْتُ رَبِّي، وَ إِذَا جُعْتُ سَأَلْتُهُ }}؛ الأمالي للطوسي، ص۵۳۱، ح۱۱۶۲؛ مکارم الأخلاق، ج۲، ص۳۶۸، ح۲۶۶۱؛ تنبیه الخواطر، ج۲، ص۵۷ کلّها عن أبي ذرّ؛ بحار الأنوار، ج۷۷، ص۸۰، ح۳.</ref>.

# [[پیامبر خدا]]{{صل}} می‌فرماید: وادی [[مکّه]] با همه سنگریزه‌هایش به صورت طلا بر من عرضه شد. گفتم: "ای [[خداوند]]! نه؛ بلکه روزی، سیر و روزی، گرسنه باشم. هنگامی که سیر شدم، تو را می‌ستایم و [[سپاس]] می‌گزارم، و هنگامی که گرسنه شدم، تو را می‌خوانم و به یاد می‌آورم"<ref>{{متن حدیث|رسول الله{{صل}}: عُرِضَتْ عَلَيَّ بَطْحَاءُ مَكَّةَ ذَهَباً فَقُلْتُ يَا رَبِّ لَا وَ لَكِنْ أَشْبَعُ يَوْماً وَ أَجُوعُ يَوْماً فَإِذَا شَبِعْتُ حَمِدْتُكَ وَ شَكَرْتُكَ وَ إِذَا جُعْتُ دَعَوْتُكَ وَ ذَكَرْتُكَ}}؛ الکافي، ج۸، ص۱۳۱، ح۱۰۲ عن عبد المؤمن الأنصاري؛ الأمالي للمفید، ص۱۲۴، ح۱ عن داود بن سلیمان عن الإمام الرضا عن آبائه{{عم}} نحوه؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۷۹، ح۱۱۸؛ سنن الترمذي، ج۴، ص۵۷۵، ح۲۳۴۷؛ مسند ابن حنبل، ج۸، ص۲۸۰، ح۲۲۲۵۲؛ المعجم الکبیر، ج۸، ص۲۰۷، ح۷۸۳۵ کلّها عن أبي اُمامة نحوه؛ کنز العمّال، ج۳، ص۱۹۳، ح۶۱۲۰.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: روزی [[پیامبر]]{{صل}} در حالی‌ که [[غمگین]] بود، بیرون آمد. فرشته‌ای با کلیدهای خزانه‌های [[زمین]]، نزد ایشان آمد و گفت: ای [[محمّد]]! اینها کلیدهای خزانه‌های [[زمین]] است. پروردگارت به تو می‌گوید: خزانه‌ها را باز کن و از آنها هر اندازه که می‌خواهی، بردار، بی‌آن که از آنچه از [[مقام]] و [[پاداش]] نزد من داری، چیزی کم شود. [[پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: "[[دنیا]]، سرای کسی است که سرایی ندارد و کسی برای آن گِرد می‌آورد که خِرد ندارد". [[فرشته]] گفت: [[سوگند]] به آن که تو را به [[حق]] به [[پیامبری]] برانگیخت، هنگامی که در [[آسمان]] چهارم، کلیدها به من داده شد، از فرشته‌ای نیز شنیدم که همین سخن را می‌گفت<ref>{{متن حدیث|الإمام الصادق{{ع}}: خَرَجَ النَّبِيُّ{{صل}} وَ هُوَ مَحْزُونٌ فَأَتَاهُ مَلَكٌ وَ مَعَهُ مَفَاتِيحُ خَزَائِنِ الْأَرْضِ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ هَذِهِ مَفَاتِيحُ خَزَائِنِ الْأَرْضِ يَقُولُ لَكَ رَبُّكَ افْتَحْ وَ خُذْ مِنْهَا مَا شِئْتَ مِنْ غَيْرِ أَنْ تُنْقَصَ شَيْئاً عِنْدِي. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: الدُّنْيَا دَارُ مَنْ لَا دَارَ لَهُ وَ لَهَا يَجْمَعُ مَنْ لَا عَقْلَ لَهُ. فَقَالَ الْمَلِكُ وَ الَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ نَبِيّاً لَقَدْ سَمِعْتُ هَذَا الْكَلَامَ مِنْ مَلَكٍ يَقُولُهُ فِي السَّمَاءِ الرَّابِعَةِ حِينَ أُعْطِيتُ الْمَفَاتِيحَ}}؛ الکافي، ج۲، ص۱۲۹، ح۸ عن عبدالله بن سنان؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۵۴، ح۲۶.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: مردی بر [[پیامبر]]{{صل}} وارد شد، درحالی‌ که ایشان بر بوریایی آرمیده بود و بالشی از پوست درخت خرما زیرِ سر داشت و آن بوریا و بالش، بر [[بدن]] و گونه [[پیامبر]]{{صل}} رد انداخته بود. مرد، شروع به دست کشیدن بر بوریا کرد و می‌گفت: کسرا و [[قیصر]] به این چیزها [[رضایت]] ندارند و بر بستر حریر و دیبا می‌خوابند و تو بر چنین بوریایی می‌خوابی؟! [[پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: "[[سوگند]] به [[خدا]] که من از آنها بهترم. به [[خدا]] [[سوگند]] که من، از آنان گرامی‌ترم. مرا چه به [[دنیا]]!؟ حکایت [[دنیا]]، حکایت مردی سواره است که بر درختی سایه‌دار می‌گذرد و در سایه آن، فرود می‌آید و چون سایه‌اش می‌رود، او می‌کوچد و می‌رود و درخت را وا می‌نهد"<ref>{{متن حدیث|الإمام الصّادق{{ع}}: دَخَلَ عَلَى النَّبِيِّ{{صل}} رَجُلٌ وَ هُوَ عَلَى حَصِيرٍ قَدْ أَثَّرَ فِي جِسْمِهِ وَ وِسَادَةِ لِيفٍ قَدْ أَثَّرَتْ فِي خَدِّهِ فَجَعَلَ يَمْسَحُ وَ يَقُولُ مَا رَضِيَ بِهَذَا كِسْرَى وَ لَا قَيْصَرُ إِنَّهُمْ يَنَامُونَ عَلَى الْحَرِيرِ وَ الدِّيبَاجِ وَ أَنْتَ عَلَى هَذَا الْحَصِيرِ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} لَأَنَا خَيْرٌ مِنْهُمَا وَ اللَّهِ لَأَنَا أَكْرَمُ مِنْهُمَا وَ اللَّهِ مَا أَنَا وَ الدُّنْيَا إِنَّمَا مَثَلُ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رَجُلٍ رَاكِبٍ مَرَّ عَلَى شَجَرَةٍ وَ لَهَا فَيْ‌ءٌ فَاسْتَظَلَّ تَحْتَهَا فَلَمَّا أَنْ مَالَ الظِّلُّ عَنْهَا ارْتَحَلَ فَذَهَبَ وَ تَرَكَهَا}}؛ الزهد للحسین بن سعید، ص۱۱۸، ح۱۳۷ عن عبدالله بن سنان؛ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۱۲۶، ح۱۲۴ وراجع؛ مشکاة الأنوار، ص۴۶۳، ح۱۵۴۵؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۳۷۶، ح۴۱۰۹.</ref>.

# [[نقل]] از [[زید بن ثابت]]: [[پیامبر خدا]]{{صل}} بر بوریایی خوابید و بوریا بر پهلوی ایشان رَد انداخت.[[عایشه]] گفت: ای [[پیامبر خدا]]! کسرا و [[قیصر]]، از سلطنتی بزرگ برخوردارند و تو که [[پیامبر]] خدایی، هیچ نداری، بر بوریا می‌خوابی و [[جامه]] کم بها می‌پوشی! [[پیامبر خدا]]{{صل}} به او فرمود: "ای [[عایشه]]! اگر بخواهم که کوه‌ها برایم طلا شوند، چنین می‌شوند. [[جبرئیل]]{{ع}} کلیدهای خزانه‌های [[دنیا]] را برایم آورد؛ ولی من آنها را نخواستم. بوریا را بالا بزن!". چون [[عایشه]] بوریا را برداشت، زیر هر گوشه‌ای از آن، قطعه‌ای از طلا بود که یک مرد نمی‌توانست آن را بردارد. سپس [[پیامبر]] فرمود: "ای [[عایشه]]! به اینها بنگر. [[دنیا]] در نزد [[خداوند]]، حتّی به اندازه بال پشه‌ای [[ارزش]] ندارد". در این هنگام، قطعه‌های طلا در [[زمین]] فرو رفتند و ناپدید شدند<ref>{{عربی|عن زید بن ثابت: نَامَ رَسُولُ اللهِ{{صل}} عَلَى حَصِيرٍ، فَأَثَّرَ فِي جَنْبِهِ، فَقَالَتْ لَهُ عَائِشَةُ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: يَا رَسُولَ اللهِ، هَذَا كِسْرَى، وَقَيْصَرُ فِي مُلْكٍ عَظِيمٍ، وَأَنْتَ رَسُولُ اللهِ لَا شَيْءَ لَكَ تَنَامُ عَلَى الْحَصِيرِ، وَتَلْبَسُ الثَّوْبَ الرَّدِيءَ. فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللهِ{{صل}}: «يَا عَائِشَةُ لَوْ شِئْتُ أَنْ تَسِيرَ مَعِيَ الْجِبَالُ ذَهَبًا لَسَارَتْ، وَلَقَدْ آتَانِي جِبْرِيلُ بِمَفَاتِيحِ خَزَائِنِ الدُّنْيَا، فَلَمْ أُرِدْهَا، ارْفَعِي الْحَصِيرَ! فَرَفَعْتُهُ، فَإِذَا تَحْتَ كُلِّ زَاوِيَةٍ مِنْهَا قَضِيبٌ مِنْ ذَهَبٍ مَا يَحْمِلُهُ الرَّجُلُ. فَقَالَ: انْظُرِي إِلَيْهَا يَا عَائِشَةُ، إِنَّ الدُّنْيَا لَا تَعْدِلُ عِنْدَ اللهِ مِنَ الْخَيْرِ قَدْرَ جَنَاحِ بَعُوضَةٍ. ثُمَّ غَارَتِ الْقُضْبَانُ}}؛ حلیة الأولیاء، ج۷، ص۲۶۲، الرقم۳۹۷ وراجع؛ الطبقات الکبری، ج۱، ص۴۶۶.</ref>.

# [[ابن خَوَلی]]، ظرفی از شیر و عسل برای [[پیامبر]]{{صل}} آورد. [[پیامبر خدا]]{{صل}} از خوردن آن [[امتناع]] ورزید و فرمود: "دو نوشیدنی، در یک [[وعده]] و دو ظرف، در یک ظرف!؟" [[پیامبر]]{{صل}} آن را نخورد و فرمود: "من خوردن این را [[حرام]] نمی‌دارم؛ امّا خوش ندارم که [[فخر]] بفروشم و فردای [[قیامت]] به خاطر چیزهای زیادی [[دنیا]]، [[حسابرسی]] شوم. من [[فروتنی]] را [[دوست]] دارم؛ زیرا هر که برای [[خدا]] [[فروتنی]] کند، [[خداوند]]، او را رفعت می‌بخشد"<ref>{{عربی|جَاءَهُ{{صل}} ابْنُ خَوَلِيٍّ بِإِنَاءٍ فِيهِ عَسَلٌ وَ لَبَنٌ فَأَبَى أَنْ يَشْرَبَهُ فَقَالَ شَرْبَتَانِ فِي شَرْبَةٍ وَ إِنَاءَانِ فِي إِنَاءٍ وَاحِدٍ فَأَبَى أَنْ يَشْرَبَهُ. ثُمَّ قَالَ مَا أُحَرِّمُهُ وَ لَكِنِّي أَكْرَهُ الْفَخْرَ وَ الْحِسَابَ بِفُضُولِ الدُّنْيَا غَداً وَ أُحِبُّ التَّوَاضُعَ فَإِنَّ مَنْ تَوَاضَعَ لِلَّهِ رَفَعَهُ اللَّهُ}}؛ مکارم الأخلاق، ج۱، ص۷۹، ح۱۲۴؛ بحار الأنوار، ج۱۶، ص۲۴۷، ح۳۵ وراجع؛ التواضع و الخمول لابن أبي الدنیا، ص۱۰۱، ح۱۷ و کتنز العمّال، ج۳، ص۲۴۱، ح۶۳۵۰.</ref>.

# [[امام حسین]]{{ع}} در [[بیان]] [[حدیثی]] از [[امام علی]]{{ع}} در پاسخ پرسش‌های یکی از رؤسای [[یهودیان]]: مرد [[یهودی]] به ایشان گفت: ادّعا می‌کنند که [[عیسی]]{{ع}} [[زاهد]] بوده است. [[علی]]{{ع}} به او فرمود: "او ([[عیسی]]{{ع}}) چنین بوده است؛ ولی [[محمّد]]، زاهدترینِ [[پیامبران]] بوده است. او افزون بر کنیزانی که با آنها هم بستر می‌شد، سیزده [[همسر]] داشت؛ اما هرگز سفره‌ای پر از [[غذا]] برایش گسترده نشد و هیچ‌گاه نان گندم نخورد و از نان جو نیز سه شبِ پی در پی سیر نخورد. [[پیامبر خدا]]{{صل}} در [[گذشت]]، درحالی‌ که زره‌اش در برابر چهار درهم در گروی مردی [[یهودی]] بود، با آن که سرزمین‌ها و [[شهرها]] به تصرفش و غنیمت‌های [[بندگان]] به اختیارش در آمده بودند. طلا و نقره‌ای بر جای ننهاد و گاه در یک روز، سیصد هزار و چهارصد هزار درهم قسمت می‌کرد و شب که گدا به نزدش می‌آمد، می‌گفت: "[[سوگند]] به آن که [[محمّد]] را به [[حق]] برانگیخت، در [[خاندان]] [[محمّد]]، یک من جو یا گندم و یا یک درهم و [[دینار]] نمانده است"<ref>{{متن حدیث|الإمام الحسین{{ع}} – فی حدیث عن الإمام علی{{ع}} فی جواب أسئلة یهودیّ من رؤساء الیهود-: قَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ فَإِنَّ عِيسَى يَزْعُمُونَ أَنَّهُ كَانَ زَاهِداً؟ قَالَ لَهُ عَلِيٌّ{{ع}} لَقَدْ كَانَ كَذَلِكَ وَ مُحَمَّدٌ{{صل}} أَزْهَدُ الْأَنْبِيَاءِ{{عم}} كَانَ لَهُ ثَلَاثَ عَشْرَةَ زَوْجَةً سِوَى مَنْ يُطِيفُ بِهِ مِنَ الْإِمَاءِ مَا رُفِعَتْ لَهُ مَائِدَةٌ قَطُّ وَ عَلَيْهَا طَعَامٌ وَ لَا أَكَلَ خُبْزَ بُرٍّ قَطُّ وَ لَا شَبِعَ مِنْ خُبْزِ شَعِيرٍ ثَلَاثَ لَيَالٍ مُتَوَالِيَاتٍ قَطُّ. تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} وَ دِرْعُهُ مَرْهُونَةٌ عِنْدَ يَهُودِيٍّ بِأَرْبَعَةِ دَرَاهِمَ مَا تَرَكَ صَفْرَاءَ وَ لَا بَيْضَاءَ مَعَ مَا وُطِّئَ لَهُ مِنَ الْبِلَادِ وَ مُكِّنَ لَهُ مِنْ غَنَائِمِ الْعِبَادِ- وَ لَقَدْ كَانَ يَقْسِمُ فِي الْيَوْمِ الْوَاحِدِ الثَّلَاثَمِائَةِ أَلْفٍ وَ أَرْبَعَمِائَةِ أَلْفٍ وَ يَأْتِيهِ السَّائِلُ بِالْعَشِيِّ فَيَقُولُ وَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ مَا أَمْسَى فِي آلِ مُحَمَّدٍ صَاعٌ مِنْ شَعِيرٍ وَ لَا صَاعٌ مِنْ بُرٍّ وَ لَا دِرْهَمٌ وَ لَا دِينَارٌ}}؛ الاحتجاج، ج۱، ص۵۳۵، ح۱۲۷ عن الإمام الکاظم عن آبائه{{عم}}؛ بحار الأنوار، ج۱۷، ص۲۹۷، ح۷.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هرکس در [[دنیا]] [[زهد]] ورزد، [[خداوند]] [[حکمت]] را در [[قلب]] او پایدار می‌سازد، و [[حکمت]] را بر زبان او جاری می‌سازد، و زشتی‌های [[دنیا]] را از دردها و درمان‌های آن به او نشان می‌دهد، و او را به [[سلامت]] از [[دنیا]] به سوی خانه امن و [[امان]] خارج می‌سازد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: مَنْ زَهِدَ فِي الدُّنْيَا أَثْبَتَ اللَّهُ الْحِكْمَةَ فِي قَلْبِهِ وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ وَ بَصَّرَهُ عُيُوبَ الدُّنْيَا دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنَ الدُّنْيَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَامِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۲۸.</ref>؛

# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "تمامی خیر و خوبی در خانه‌ای نهاده شده، و کلیدش را [[زهد]] در [[دنیا]] قرار داده‌اند". [[امام صادق]]{{ع}} ادامه دادند: [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: هیچ کس شیرینی [[ایمان]] را در قلبش نمی‌چشد، تا آنکه برایش تفاوتی نکند که چه کسی از [[دنیا]] بهره‌مند می‌شود. آنگاه [[امام صادق]]{{ع}} افزودند: شیرینی [[ایمان]] بر قلب‌های شما [[حرام]] شده است، تا آنگاه که [[زهد]] نسبت به [[دنیا]] را به‌دست آورد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‌ جُعِلَ الْخَيْرُ كُلُّهُ فِي بَيْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الزُّهْدَ فِي الدُّنْيَا ثُمَّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} لَا يَجِدُ الرَّجُلُ حَلَاوَةَ الْإِيمَانِ فِي قَلْبِهِ حَتَّى لَا يُبَالِيَ مَنْ أَكَلَ الدُّنْيَا ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} حَرَامٌ عَلَى قُلُوبِكُمْ أَنْ تَعْرِفَ حَلَاوَةَ الْإِيمَانِ حَتَّى تَزْهَدَ فِي الدُّنْيَا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۲۸.</ref>؛

# [[امیر المؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "بی‌اعتنائی به [[دنیا]]، از [[برترین]] [[یاوران]] [[انسان]] برای [[حفظ دین]] خود است" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}}‌ إِنَّ مِنْ أَعْوَنِ الْأَخْلَاقِ عَلَى الدِّينِ الزُّهْدَ فِي الدُّنْيَا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۲۸.</ref>؛  

# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هر قلبی که در آن [[شک]] و یا [[شرک]] باشد، سقوط می‌کند. زاهدان، [[زهد]] و [[گریز]] از [[دنیا]] را برای آن خواسته‌اند که قلب‌هایشان برای به‌دست آوردن و یاد [[آخرت]]، فارغ باشد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} وَ هُوَ يَقُولُ‌ كُلُّ قَلْبٍ فِيهِ شَكٌّ أَوْ شِرْكٌ فَهُوَ سَاقِطٌ وَ إِنَّمَا أَرَادُوا بِالزُّهْدِ فِي الدُّنْيَا لِتَفْرُغَ قُلُوبُهُمْ لِلْآخِرَةِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۲۹.</ref>؛

# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "در به‌دست آوردن [[دنیا]] ضرر رسانیدن به [[آخرت]] است، و در به‌دست آوردن [[آخرت]]، ضرر رسانیدن به [[دنیا]]؛ حال به دنیایتان ضرر بزنید که او شایسته‌تر از [[آخرت]] به ضرر دیدن می‌باشد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه‌{{ع}}: قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}:‌ إِنَّ فِي طَلَبِ الدُّنْيَا إِضْرَاراً بِالْآخِرَةِ وَ فِي طَلَبِ الْآخِرَةِ إِضْرَاراً بِالدُّنْيَا فَأَضِرُّوا بِالدُّنْيَا فَإِنَّهَا أَوْلَى بِالْإِضْرَارِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۳۱.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۶۱-۲۶۳.</ref>.