پرش به محتوا

سرزمین مقدس در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\[\[(.*)\]\](.*)\"\'\'\'(.*)\'\'\'\"(.*)\<\/div\>\n\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(255\,\s245\,\s227\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\>\n\n' به '{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = $2 | عنوان مدخل = $4 | مداخل مرتبط = $6 | پرسش مرتبط = }} ')
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = سرزمین مقدس
| موضوع مرتبط = سرزمین مقدس
خط ۲۳: خط ۲۲:
#دیگر یادکرد [[سرزمین مقدّس]] در [[قرآن]] به [[تسخیر]] باد در دست سلیمان مربوط می‌شود. باد همانند برخی دیگر از پدیده‌ها در [[اختیار]] سلیمان قرار گرفته بود و او آن را در [[سرزمین]] با [[برکت]] خداوند به گردش درمی‌آورد: {{متن قرآن|وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَكُنَّا بِكُلِّ شَيْءٍ عَالِمِينَ}}<ref>«و برای سلیمان، باد تیزپا  را (رام کردیم) که به فرمان وی به سرزمینی که ما در آن خجستگی نهاده بودیم می‌وزید و ما به هر چیزی داناییم» سوره انبیاء، آیه ۸۱.</ref> برخی [[مفسّران]]، ذیل این [[آیه]]، گزارشی افسانهوار را از [[سوار شدن]] [[سلیمان]] و یارانش بر این پدیده طبیعی ذکر کرده‌اند <ref>التفسیر الکبیر، ج۲۱، ص۱۹۰؛ جامع‌البیان، مج۱۰، ج۱۷،ص‌۷۳.</ref> که آیات قرآن گویای آن نیست.
#دیگر یادکرد [[سرزمین مقدّس]] در [[قرآن]] به [[تسخیر]] باد در دست سلیمان مربوط می‌شود. باد همانند برخی دیگر از پدیده‌ها در [[اختیار]] سلیمان قرار گرفته بود و او آن را در [[سرزمین]] با [[برکت]] خداوند به گردش درمی‌آورد: {{متن قرآن|وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَكُنَّا بِكُلِّ شَيْءٍ عَالِمِينَ}}<ref>«و برای سلیمان، باد تیزپا  را (رام کردیم) که به فرمان وی به سرزمینی که ما در آن خجستگی نهاده بودیم می‌وزید و ما به هر چیزی داناییم» سوره انبیاء، آیه ۸۱.</ref> برخی [[مفسّران]]، ذیل این [[آیه]]، گزارشی افسانهوار را از [[سوار شدن]] [[سلیمان]] و یارانش بر این پدیده طبیعی ذکر کرده‌اند <ref>التفسیر الکبیر، ج۲۱، ص۱۹۰؛ جامع‌البیان، مج۱۰، ج۱۷،ص‌۷۳.</ref> که آیات قرآن گویای آن نیست.
# [[پیوستگی]] سرزمین [[سبأ]] به شام و فلسطین در دوره [[آبادانی]] [[یمن]] از دیگر یادکردهای [[سرزمین مقدّس]] در [[قرآن]] است. [[مردم]] [[سبأ]] در [[سفر]] بازرگانی به [[شام]] و بیت‌المقدّس از روستایی به روستای دیگر درآمده، هرگز نیازمند گذر از بیابان‌های گسترده و غیرمسکون نبودند: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا آمِنِينَ}}<ref>«و میان آنان و شهرهایی که در آنها خجستگی نهاده بودیم شهرهایی به هم پیوسته پدید آوردیم و در آنها راه رفت و آمد را به اندازه (برقرار) کردیم (و گفتیم) شب‌ها و روزها در آنها با ایمنی سفر کنید» سوره سبأ، آیه ۱۸.</ref><ref> کشف‌الاسرار، ج‌۸، ص‌۱۲۹.</ref> آنان چون قدر این [[نعمت]] را ندانستند، [[خداوند]] آن را از ایشان گرفت و جاده بازرگانی آنها خراب و ناآباد شد و خود نیز پاره پاره و پراکنده شدند: {{متن قرآن|فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ}}<ref>«اما گفتند: پروردگارا! میان سفرهای ما فاصله انداز و به خویشتن ستم کردند؛ ما نیز آنان را (چون) افسانه‌ها گرداندیم و همه را سخت پراکندیم؛ بی‌گمان در این، نشانه‌هایی برای هر شکیبای سپاسگزاری است» سوره سبأ، آیه ۱۹.</ref>.<ref>الکشاف، ج‌۳، ص‌۵۷۷؛ مجمع‌البیان، ج‌۸، ص‌۶۰۶.</ref>
# [[پیوستگی]] سرزمین [[سبأ]] به شام و فلسطین در دوره [[آبادانی]] [[یمن]] از دیگر یادکردهای [[سرزمین مقدّس]] در [[قرآن]] است. [[مردم]] [[سبأ]] در [[سفر]] بازرگانی به [[شام]] و بیت‌المقدّس از روستایی به روستای دیگر درآمده، هرگز نیازمند گذر از بیابان‌های گسترده و غیرمسکون نبودند: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا آمِنِينَ}}<ref>«و میان آنان و شهرهایی که در آنها خجستگی نهاده بودیم شهرهایی به هم پیوسته پدید آوردیم و در آنها راه رفت و آمد را به اندازه (برقرار) کردیم (و گفتیم) شب‌ها و روزها در آنها با ایمنی سفر کنید» سوره سبأ، آیه ۱۸.</ref><ref> کشف‌الاسرار، ج‌۸، ص‌۱۲۹.</ref> آنان چون قدر این [[نعمت]] را ندانستند، [[خداوند]] آن را از ایشان گرفت و جاده بازرگانی آنها خراب و ناآباد شد و خود نیز پاره پاره و پراکنده شدند: {{متن قرآن|فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ}}<ref>«اما گفتند: پروردگارا! میان سفرهای ما فاصله انداز و به خویشتن ستم کردند؛ ما نیز آنان را (چون) افسانه‌ها گرداندیم و همه را سخت پراکندیم؛ بی‌گمان در این، نشانه‌هایی برای هر شکیبای سپاسگزاری است» سوره سبأ، آیه ۱۹.</ref>.<ref>الکشاف، ج‌۳، ص‌۵۷۷؛ مجمع‌البیان، ج‌۸، ص‌۶۰۶.</ref>
#[[مفسّران]]، ذیل داستان [[عزیر]] یا [[ارمیا]] که هنگام گذر از [[اورشلیم]] خراب، به یاد [[رستاخیز]] افتاد و به مرگی صد ساله فرو رفت، از سرزمین مقدّس یاد‌کرده‌اند: {{متن قرآن|أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانْظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِلنَّاسِ وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«یا همچون (داستان) آن کس که بر (خرابه‌های) شهری (با خانه‌هایی) فرو ریخته  گذشت. گفت: چگونه خداوند (مردم) این (شهر) را پس از مرگ آن (ها) زنده می‌گرداند؟ و خداوند همو را صد سال میراند و سپس (دوباره به جهان) باز آورد؛ فرمود: چندگاه درنگ داشتی؟ گفت: یک روز یا پاره‌ای از یک روز درنگ داشتم؛ فرمود: (نه) بلکه صد سال است که درنگ کرده‌ای، به آب و غذایت بنگر که دگرگونی نپذیرفته است و (نیز) به درازگوش خود بنگر (که مرده و پوسیده است)- و (این) برای آن (است) که تو را نشانه‌ای برای مردم کنیم- و به استخوان‌ها بنگر که چگونه آنها را جنبانده، کنار هم فرا می‌چینیم آنگاه گوشت (و پوست) بر آن می‌پوشانیم، و چون بر وی آشکار شد گفت: می‌دانم که خداوند بر هر کاری تواناست» سوره بقره، آیه ۲۵۹.</ref>.<ref>جامع‌البیان، مج‌۳، ج‌۳، ص‌۴۳؛ البرهان، ج‌۱، ص‌۵۲۹ و ۵۳۲؛ مجمع‌البیان، ج‌۱‌ـ‌۲، ص‌۶۴۰.</ref> در آیه‌ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ}}<ref>«و پسر مریم و مادرش را نشانه‌ای گرداندیم و آن دو را در پناه پشته‌ای هموار و دارای آبی روان جای دادیم» سوره مؤمنون، آیه ۵۰.</ref> از مأوا گزیدن [[عیسی]] و مادرش [[مریم]] در مکانی بلند و [[امن]] و دارای آب، یاد‌شده که به [[بیت‌المقدس]] یا برخی مناطق اطراف آن [[تفسیر]] شده <ref>تفسیر عبدالرزاق، ج‌۲، ص‌۴۱۶؛ جامع‌البیان، مج‌۱۰، ج‌۱۸، ص‌۳۴‌ـ‌۳۶؛ التبیان، ج‌۷، ص‌۳۷۳.</ref> و به جریان ولادت [[حضرت]] مربوط دانسته شده است. <ref>المیزان، ج‌۱۵، ص‌۳۵.</ref>
# [[مفسّران]]، ذیل داستان [[عزیر]] یا [[ارمیا]] که هنگام گذر از [[اورشلیم]] خراب، به یاد [[رستاخیز]] افتاد و به مرگی صد ساله فرو رفت، از سرزمین مقدّس یاد‌کرده‌اند: {{متن قرآن|أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانْظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِلنَّاسِ وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«یا همچون (داستان) آن کس که بر (خرابه‌های) شهری (با خانه‌هایی) فرو ریخته  گذشت. گفت: چگونه خداوند (مردم) این (شهر) را پس از مرگ آن (ها) زنده می‌گرداند؟ و خداوند همو را صد سال میراند و سپس (دوباره به جهان) باز آورد؛ فرمود: چندگاه درنگ داشتی؟ گفت: یک روز یا پاره‌ای از یک روز درنگ داشتم؛ فرمود: (نه) بلکه صد سال است که درنگ کرده‌ای، به آب و غذایت بنگر که دگرگونی نپذیرفته است و (نیز) به درازگوش خود بنگر (که مرده و پوسیده است)- و (این) برای آن (است) که تو را نشانه‌ای برای مردم کنیم- و به استخوان‌ها بنگر که چگونه آنها را جنبانده، کنار هم فرا می‌چینیم آنگاه گوشت (و پوست) بر آن می‌پوشانیم، و چون بر وی آشکار شد گفت: می‌دانم که خداوند بر هر کاری تواناست» سوره بقره، آیه ۲۵۹.</ref>.<ref>جامع‌البیان، مج‌۳، ج‌۳، ص‌۴۳؛ البرهان، ج‌۱، ص‌۵۲۹ و ۵۳۲؛ مجمع‌البیان، ج‌۱‌ـ‌۲، ص‌۶۴۰.</ref> در آیه‌ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ}}<ref>«و پسر مریم و مادرش را نشانه‌ای گرداندیم و آن دو را در پناه پشته‌ای هموار و دارای آبی روان جای دادیم» سوره مؤمنون، آیه ۵۰.</ref> از مأوا گزیدن [[عیسی]] و مادرش [[مریم]] در مکانی بلند و [[امن]] و دارای آب، یاد‌شده که به [[بیت‌المقدس]] یا برخی مناطق اطراف آن [[تفسیر]] شده <ref>تفسیر عبدالرزاق، ج‌۲، ص‌۴۱۶؛ جامع‌البیان، مج‌۱۰، ج‌۱۸، ص‌۳۴‌ـ‌۳۶؛ التبیان، ج‌۷، ص‌۳۷۳.</ref> و به جریان ولادت [[حضرت]] مربوط دانسته شده است. <ref>المیزان، ج‌۱۵، ص‌۳۵.</ref>
#یادکرد دیگر سرزمین مقدّس در قرآن به ماجرای [[معراج پیامبر]] از [[مکّه]] به [[مسجدالاقصی]] در مرحله اوّل و پس از آنجا به [[آسمان]] در مرحله دوم مربوط می‌شود: {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی - که پیرامون آن را خجسته گردانده‌ایم- برد تا از نشانه‌هایمان بدو نشان دهیم، بی‌گمان اوست که شنوای بیناست» سوره اسراء، آیه ۱.</ref>.<ref>الکشاف، ج‌۲، ص‌۶۴۶. </ref> [[عبدالله بن سلام]] از [[راویان]] [[اسرائیلیات در تفسیر]] آیه‌ {{متن قرآن|وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ}}<ref>«و به روزی گوش فرا دار که بانگ برآورنده از جایگاهی نزدیک، بانگ برآورد» سوره ق، آیه ۴۱.</ref> صحرای [[محشر]] را در [[ارض]] مقدّسه دانسته و آن را در زمره [[فضایل]] بیت‌المقدّس شمرده است. <ref> روضة الواعظین، ص‌۴۰۹.</ref> [[ارض]] مقدّسه در برخی [[روایات شیعه]] بر سرزمین‌های [[مقدّس]] دیگر مانند [[نجف]] و [[کربلا]] تطبیق شده است<ref>معانی‌الاخبار، ج‌۲، ص‌۳۷۲؛ تهذیب، ج‌۶، ص‌۴۴؛ بحارالانوار، ج‌۱۴، ص‌۲۳۹‌ـ‌۲۴۰.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[ارض مقدس (مقاله)|مقاله «ارض مقدس»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲.</ref>
#یادکرد دیگر سرزمین مقدّس در قرآن به ماجرای [[معراج پیامبر]] از [[مکّه]] به [[مسجدالاقصی]] در مرحله اوّل و پس از آنجا به [[آسمان]] در مرحله دوم مربوط می‌شود: {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی - که پیرامون آن را خجسته گردانده‌ایم- برد تا از نشانه‌هایمان بدو نشان دهیم، بی‌گمان اوست که شنوای بیناست» سوره اسراء، آیه ۱.</ref>.<ref>الکشاف، ج‌۲، ص‌۶۴۶. </ref> [[عبدالله بن سلام]] از [[راویان]] [[اسرائیلیات در تفسیر]] آیه‌ {{متن قرآن|وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ}}<ref>«و به روزی گوش فرا دار که بانگ برآورنده از جایگاهی نزدیک، بانگ برآورد» سوره ق، آیه ۴۱.</ref> صحرای [[محشر]] را در [[ارض]] مقدّسه دانسته و آن را در زمره [[فضایل]] بیت‌المقدّس شمرده است. <ref> روضة الواعظین، ص‌۴۰۹.</ref> [[ارض]] مقدّسه در برخی [[روایات شیعه]] بر سرزمین‌های [[مقدّس]] دیگر مانند [[نجف]] و [[کربلا]] تطبیق شده است<ref>معانی‌الاخبار، ج‌۲، ص‌۳۷۲؛ تهذیب، ج‌۶، ص‌۴۴؛ بحارالانوار، ج‌۱۴، ص‌۲۳۹‌ـ‌۲۴۰.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[ارض مقدس (مقاله)|مقاله «ارض مقدس»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل‌ وابسته}}
{{مدخل وابسته}}


{{پایان مدخل‌ وابسته}}
{{پایان مدخل‌ وابسته}}
خط ۳۹: خط ۳۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:سرزمین مقدس]]
[[رده:سرزمین مقدس]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش