پرش به محتوا

شرک: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
خط ۲: خط ۲:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شرک در قرآن]] - [[شرک در اخلاق اسلامی]] - [[شرک در کلام اسلامی]] - [[شرک در معارف دعا و زیارات]] - [[شرک در معارف و سیره سجادی]] - [[شرک در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شرک در قرآن]] - [[شرک در اخلاق اسلامی]] - [[شرک در کلام اسلامی]] - [[شرک در معارف دعا و زیارات]] - [[شرک در معارف و سیره سجادی]] - [[شرک در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


'''شِرک:''' نوعی [[انحراف]] در [[عقیده]] نسبت به [[آفریدگار]] است. بعضی بت‌پرستند، برخی دوگانه پرست و بعضی به سه [[خدا]] یا بیشتر معتقدند. برخی هم گاوپرست، ستاره‌پرست و شیطان‌پرست‌اند. همه این [[عقاید]]، شرک است و [[پیروان]] آن مشرکند. [[خداوند]]، [[آفریدگار]] یکتا و بی‌همتا و بی‌شریک است، نه فرزندی دارد، نه از کسی به [[دنیا]] آمده است و نه در [[تدبیر]] کارهای [[جهان]] و [[آفرینش]] هستی و موجودات، [[نیازمند]] به شریک است. همه [[پیامبران الهی]] در [[دعوت]] [[مردم]] به [[خدای یکتا]] و [[مبارزه]] با شرک و بت‌پرستی همسان بودند و همه دعوتگران به سوی [[توحید]] و [[پرستش]] خدای یگانه بوده‌اند{{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ}}<ref>بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر کلمه‌ای که میان ما و شما برابر است هم‌داستان شویم که: جز خداوند را نپرستیم و چیزی را شریک او ندانیم و یکی از ما، دیگری را به جای خداوند، به خدایی نگیرد پس اگر روی گرداندند بگویید: گواه باشید که ما مسلمانیم؛ سوره آل عمران، آیه ۶۴.</ref>. بعضی شرک در [[عقیده]] دارند، برخی شرک در [[عبادت]] و [[اطاعت]]. پرستیدن هر چیزی جز [[خداوند]] نیز شرک است. [[قرآن کریم]]، شرک را گناهی بزرگ و نابخشودنی می‌داند و هر کس در حالت شرک بمیرد، اهل [[دوزخ]] است و همه کارهایش تباه می‌گردد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۲۳.</ref>.
'''شِرک:''' نوعی [[انحراف]] در [[عقیده]] نسبت به [[آفریدگار]] است. بعضی بت‌پرستند، برخی دوگانه پرست و بعضی به سه [[خدا]] یا بیشتر معتقدند. برخی هم گاوپرست، ستاره‌پرست و شیطان‌پرست‌اند. همه این [[عقاید]]، شرک است و [[پیروان]] آن مشرکند. [[خداوند]]، [[آفریدگار]] یکتا و بی‌همتا و بی‌شریک است، نه فرزندی دارد، نه از کسی به [[دنیا]] آمده است و نه در [[تدبیر]] کارهای [[جهان]] و [[آفرینش]] هستی و موجودات، [[نیازمند]] به شریک است. همه [[پیامبران الهی]] در [[دعوت]] [[مردم]] به [[خدای یکتا]] و [[مبارزه]] با شرک و بت‌پرستی همسان بودند و همه دعوتگران به سوی [[توحید]] و [[پرستش]] خدای یگانه بوده‌اند{{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ}}<ref>بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر کلمه‌ای که میان ما و شما برابر است هم‌داستان شویم که: جز خداوند را نپرستیم و چیزی را شریک او ندانیم و یکی از ما، دیگری را به جای خداوند، به خدایی نگیرد پس اگر روی گرداندند بگویید: گواه باشید که ما مسلمانیم؛ سوره آل عمران، آیه ۶۴.</ref>. بعضی شرک در [[عقیده]] دارند، برخی شرک در [[عبادت]] و [[اطاعت]]. پرستیدن هر چیزی جز [[خداوند]] نیز شرک است. [[قرآن کریم]]، شرک را گناهی بزرگ و نابخشودنی می‌داند و هر کس در حالت شرک بمیرد، اهل [[دوزخ]] است و همه کارهایش تباه می‌گردد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۲۳.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
خط ۱۸: خط ۱۸:
شرک جلی یا شرک بزرگ عبارت است از شریک قرار دادن برای خداوند و شرک خفی یا کوچک در برابر [[شرک]] جلیّ و بزرگ بدین معناست که انسان به رغم [[اعتقاد]] به [[انواع توحید]]، به مراتب عالی آن دست نیافته و از این‌رو در [[باور]] و [[رفتار]] گرفتار نوعی شرک پوشیده و مخفی است.
شرک جلی یا شرک بزرگ عبارت است از شریک قرار دادن برای خداوند و شرک خفی یا کوچک در برابر [[شرک]] جلیّ و بزرگ بدین معناست که انسان به رغم [[اعتقاد]] به [[انواع توحید]]، به مراتب عالی آن دست نیافته و از این‌رو در [[باور]] و [[رفتار]] گرفتار نوعی شرک پوشیده و مخفی است.


شرک خفیّ همانند شرک جلیّ در هر دو قلمرو [[عقیده]] و عمل تحقق‌پذیر است و در مقابل مفهوم [[اخلاص]] قرار دارد که [[پاک]] کردن [[نیت]] و عمل برای خداست. این گونه شرک برخلاف شرک جلیّ در قلمرو [[مؤمنان]] دست‌نایافته به درجات [[خالص]] [[ایمان]] مطرح است، از این رو موجب خروج از قلمرو ایمان و [[اسلام]] نمی‌شود و از آنجا که اندکی از مؤمنان به مراتب عالی [[توحید]] و ایمان[[دست]] می‌یابند، بیشتر مؤمنان به گونه‌ای گرفتار این شرک‌اند. [[فرمان]] [[قرآن کریم]] بر [[ایمان آوردن]] مؤمنان با این [[هدف]] است که مؤمنان به مراحل [[برتر]] ایمان و توحید دست یابند و ایمان خود را افزایش دهند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر او ایمان بیاورید » سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref>.<ref> نک: المیزان، ج۵، ص۱۱۲. </ref> در [[روایات]]، مخفی بودن این شرک به [[راه رفتن]] مورچه‌ای در شب تاریک بر سنگی سیاه [[تشبیه]] شده که [[آگاهی]] از آن بسیار دشوار است<ref>الدر المنثور، ج۲، ص۱۷؛ فتح القدیر، ج۱، ص۶۲. </ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ}}<ref>«و بیشتر آنها که (در ظاهر) به خداوند ایمان می‌آورند (در باطن همچنان) مشرکند» سوره یوسف، آیه ۱۰۶.</ref> به [[آلوده]] بودن بیشتر [[مؤمنان]] به گونه‌ای از [[شرک]] اشاره دارد و خطاب به [[رسول خدا]]{{صل}}تأکید می‌کند که بیشتر [[مردم]] به [[خدا]] [[ایمان]] نمی‌آورند، مگر اینکه در همان حال مشرک‌اند. مراد از شرک در این آیه، [[شرک خفی]] است که با ایمان جمع می‌شود<ref> المیزان، ج۱۱، ص۲۷۶.</ref>.<ref>[[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[شرک (مقاله)|مقاله "شرک"]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۶.</ref>
شرک خفیّ همانند شرک جلیّ در هر دو قلمرو [[عقیده]] و عمل تحقق‌پذیر است و در مقابل مفهوم [[اخلاص]] قرار دارد که [[پاک]] کردن [[نیت]] و عمل برای خداست. این گونه شرک برخلاف شرک جلیّ در قلمرو [[مؤمنان]] دست‌نایافته به درجات [[خالص]] [[ایمان]] مطرح است، از این رو موجب خروج از قلمرو ایمان و [[اسلام]] نمی‌شود و از آنجا که اندکی از مؤمنان به مراتب عالی [[توحید]] و ایمان[[دست]] می‌یابند، بیشتر مؤمنان به گونه‌ای گرفتار این شرک‌اند. [[فرمان]] [[قرآن کریم]] بر [[ایمان آوردن]] مؤمنان با این [[هدف]] است که مؤمنان به مراحل [[برتر]] ایمان و توحید دست یابند و ایمان خود را افزایش دهند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر او ایمان بیاورید» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref>.<ref> نک: المیزان، ج۵، ص۱۱۲. </ref> در [[روایات]]، مخفی بودن این شرک به [[راه رفتن]] مورچه‌ای در شب تاریک بر سنگی سیاه [[تشبیه]] شده که [[آگاهی]] از آن بسیار دشوار است<ref>الدر المنثور، ج۲، ص۱۷؛ فتح القدیر، ج۱، ص۶۲. </ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ}}<ref>«و بیشتر آنها که (در ظاهر) به خداوند ایمان می‌آورند (در باطن همچنان) مشرکند» سوره یوسف، آیه ۱۰۶.</ref> به [[آلوده]] بودن بیشتر [[مؤمنان]] به گونه‌ای از [[شرک]] اشاره دارد و خطاب به [[رسول خدا]]{{صل}}تأکید می‌کند که بیشتر [[مردم]] به [[خدا]] [[ایمان]] نمی‌آورند، مگر اینکه در همان حال مشرک‌اند. مراد از شرک در این آیه، [[شرک خفی]] است که با ایمان جمع می‌شود<ref> المیزان، ج۱۱، ص۲۷۶.</ref>.<ref>[[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[شرک (مقاله)|مقاله "شرک"]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۶.</ref>


==[[مراتب شرک]]==
==[[مراتب شرک]]==
خط ۲۴: خط ۲۴:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:10119661.jpg|22px]] [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات علم کلام''']]
# [[پرونده:10119661.jpg|22px]] [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات علم کلام''']]
#[[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:1100410.jpg|22px]] [[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[شرک (مقاله)|مقاله «شرک»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶''']]
# [[پرونده:1100410.jpg|22px]] [[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[شرک (مقاله)|مقاله «شرک»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
خط ۳۴: خط ۳۴:
{{ارزش‌های اجتماعی}}
{{ارزش‌های اجتماعی}}


[[رده:مدخل]]
[[رده: اصطلاحات کلامی]]
[[رده: اصطلاحات کلامی]]
[[رده:مقاله‌های اولویت یک]]
[[رده:مقاله‌های اولویت یک]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش