شناخت مسؤولیت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

# [[سفیان بن عیینه]] گوید: شنیدم که [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "بر تو [[باد]] که به خاطر [[خدا]] [[خیرخواه]] [[مردم]] باشی، چه [[خداوند]] را با هیچ عملی [[برتر]] از این [[ملاقات]] نخواهی کرد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَقُولُ‌ عَلَيْكَ بِالنُّصْحِ لِلَّهِ فِي خَلْقِهِ فَلَنْ تَلْقَاهُ بِعَمَلٍ أَفْضَلَ مِنْهُ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴. </ref>؛  

# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:"هرکس که هر [[روزه]] به امور [[مسلمین]] اهتمام نورزد، خود [[مسلمان]] نیست، و هرکس صدای کسی را بشنود که از [[مسلمانان]] [[کمک]] می‌خواهد امّا او را پاسخ نگوید و به کمکش نشتابد، [[مسلمان]] نیست" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} أَنَّ النَّبِيَّ{{صل}} قَالَ: مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.</ref>؛  

# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} سؤال شد: کدام یک از [[مردم]] نزد [[خدا]] محبوب‌ترند؟، فرمودند: آن کس که برای [[مردم]] پرفائده‌تر باشد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ{{ع}} يَقُولُ‌ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَنْ أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ قَالَ أَنْفَعُ النَّاسِ لِلنَّاسِ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴. </ref>؛  

# [[امام باقر]]{{ع}} درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا}}<ref>«و با مردم سخن خوب بگویید» سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> فرمودند: "به [[مردمان]] [[بهترین]] چیزی که [[دوست]] دارید درباره شما گفته شود، را بگویید" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ فِيكُمْ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵. </ref>؛  

# [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ}}<ref>«و هر جا باشم مرا خجسته گردانیده» سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> فرمودند: "منظور آن است که مرا پر فائده و نفع برای [[مردمان]] قرار بده"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ ‌فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ قَالَ نَفَّاعاً}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۵.</ref>؛  

# [[جابر جعفی]] گوید: در محضر [[امام باقر]]{{ع}} ناگهان به [[اندوه]] فروشدم، از این رو به آن [[حضرت]] گفتم: فدایت شوم! من گاهی از اوقات بدون آن که مصیبتی بر من وارد یا مشکلی برایم حاصل شده باشد، چنان [[اندوهگین]] می‌شوم که [[خانواده]] و دوستانم اثر آن [[اندوه]] را در چهره‌ام مشاهده می‌کنند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: آری چنین است!، چرا که [[خداوند]] [[مؤمنین]] را از [[سرشت]] [[بهشت]] آفریده و [[نسیم]] [[روح]] خود را در آنان وزیده است، از این رو [[مؤمن]] [[برادر]] [[حقیقی]] [[مؤمن]] از یک [[پدر]] و [[مادر]] است؛ از این رو هرگاه یکی از این روح‌ها در شهری از [[شهرها]] [[اندوهگین]] شود، این [[روح]] نیز [[اندوهگین]] می‌شود، چرا که از یک [[سرشت]] برخوردارند" <ref>{{متن حدیث| عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ: تَقَبَّضْتُ بَيْنَ يَدَيْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ رُبَّمَا حَزِنْتُ مِنْ غَيْرِ مُصِيبَةٍ تُصِيبُنِي أَوْ أَمْرٍ يَنْزِلُ بِي حَتَّى يَعْرِفَ ذَلِكَ أَهْلِي فِي وَجْهِي وَ صَدِيقِي فَقَالَ نَعَمْ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ طِينَةِ الْجِنَانِ وَ أَجْرَى فِيهِمْ مِنْ رِيحِ رُوحِهِ فَلِذَلِكَ الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ لِأَبِيهِ وَ أُمِّهِ فَإِذَا أَصَابَ رُوحاً مِنْ تِلْكَ الْأَرْوَاحِ فِي بَلَدٍ مِنَ الْبُلْدَانِ حُزْنٌ حَزِنَتْ هَذِهِ لِأَنَّهَا مِنْهَا}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.</ref>؛  

# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "[[مؤمن]] [[برادر]] [[مؤمن]] است، چشم او و راهنمای اوست، نه به او [[خیانت]] می‌کند و نه به او [[ظلم]] می‌کند و نه در معامله ناراستی می‌کند و نه به او وعده‌ای می‌دهد که از آن تخلّف ورزد" <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ عَيْنُهُ وَ دَلِيلُهُ لَا يَخُونُهُ وَ لَا يَظْلِمُهُ وَ لَا يَغُشُّهُ وَ لَا يَعِدُهُ عِدَةً فَيُخْلِفَهُ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۶.</ref>؛  

# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "ای گروه قرآن‌خوانان! [[تقوای الهی]] را درباره آن‌چه از [[قرآن]] به شما بخشیده رعایت کنید؛ چه من مورد بازخواست قرار می‌گیرم، و شما نیز مورد بازخواست قرار می‌گیرید؛ ‌من از [[تبلیغ]] [[دین]] سؤال کرده می‌شوم، ‌امّا شما از آن‌چه از [[کتاب خدا]] و [[سنّت]] من فرا گرفته‌اید سؤال می‌شوید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}‌ يَا مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْقُرْآنِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِيمَا حَمَّلَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ فَإِنِّي مَسْئُولٌ وَ إِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ إِنِّي مَسْئُولٌ عَنْ تَبْلِيغِ الرِّسَالَةِ وَ أَمَّا أَنْتُمْ فَتُسْأَلُونَ عَمَّا حُمِّلْتُمْ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِي}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۶۰۶. </ref>:  

# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: " ... من مورد سؤال واقع می‌شوم و شما نیز مورد سؤال واقع می‌شوید" <ref>{{متن حدیث| عَنْ‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ{{صل}}: ‌...إِنِّي مَسْؤُولٌ، وَ إِنَّكُمْ‌ مَسْؤُولُونَ}}؛ بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۴۱. </ref>.

# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "از [[خداوند]] درباره بندگانش و شهرهایش [[پروا]] پیشه کنید، چه شما حتّی درباره سرزمین‌ها و حیوانات مورد سؤال واقع می‌شوید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ‌ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ‌ عَلِيِ‌ بْنِ‌ أَبِي‌ طَالِبٍ{{ع}}: ‌... اتَّقُوا اللَّهَ‌ فِي‌ عِبَادِهِ‌ وَ بِلَادِهِ‌ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۶۷.</ref>.

# [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا}}<ref>«و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.</ref> فرمودند: "[[شنوایی]] درباره آن‌چه شنیده، و [[بینایی]] درباره آن‌چه بدان نظر انداخته، و [[قلب]] درباره آن‌چه بدان [[اعتقاد]] پیدا کرده، مورد سؤال واقع می‌شوند"<ref>{{متن حدیث| عَنْ‌ أَبِي‌ عَبْدِاللَّهِ‌{{ع}} فِى‌ قَوْلِهِ‌ تَعَالَى‌: إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا قَالَ يُسْأَلُ السَّمْعُ عَمَّا سَمِعَ وَ الْبَصَرُ عَمَّا نَظَرَ إِلَيْهِ وَ الْفُؤَادُ عَمَّا عَقَدَ عَلَيْهِ}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۳۷. </ref>؛  

# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: "هر انسانی درباره آنچه خود و خانواده‌اش به‌دست آورده‌اند، مورد بازخواست واقع می‌شود" <ref>{{متن حدیث| عَنْ‌ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} فِي‌ غُرَرِ الْحِكَمِ:كُلُّ امْرِئٍ مَسْئُولٌ عَمَّا مَلَكَتْ‌ يَمِينُهُ‌ وَ عِيَالِهِ}}؛ میزان الحکمه، ج ۴، ص ۳۲۷.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۳، ص ۶۸-۶۹.</ref>.