پرش به محتوا

ابوالعاص بن الربیع در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
نامش [[ابوالعاص بن ربیع بن عبدالعزی بن عبد شمس قرشی عبشمی]] است، گرچه درباره اسم او [[اختلاف]] است و درباره او مهشم، هشیم<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۳.</ref>، [[قاسم]]، مقسم<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۶- ۷؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۱۱، ص۶۱۴.</ref>، [[یاسر]]، یاسم<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶؛ ریحانة الادب، مدرس تبریزی، ج۷، ص۱۷۶؛ أعیان الشیعة، امین عاملی، ج۲، ص۳۷۱.</ref>، [[زبیر]]<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶.</ref> و لقیط ذکر شده و بیشتر مورخان او را لقیط نامیده‌اند<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۱۷۰۱؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶.</ref>. گفته شده منظور از این اسم، [[پدر]] و یا عمویش می‌باشد<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۰۱.</ref>. [[کنیه]] او در برخی کتاب‌های [[رجال]]، همچون [[رجال]] کشی، مختلف ذکر شده است.
نامش [[ابوالعاص بن ربیع بن عبدالعزی بن عبد شمس قرشی عبشمی]] است، گرچه درباره اسم او [[اختلاف]] است و درباره او مهشم، هشیم<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۳.</ref>، [[قاسم]]، مقسم<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۶- ۷؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۱۱، ص۶۱۴.</ref>، [[یاسر]]، یاسم<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶؛ ریحانة الادب، مدرس تبریزی، ج۷، ص۱۷۶؛ أعیان الشیعة، امین عاملی، ج۲، ص۳۷۱.</ref>، [[زبیر]]<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶.</ref> و لقیط ذکر شده و بیشتر مورخان او را لقیط نامیده‌اند<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۱۷۰۱؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۶.</ref>. گفته شده منظور از این اسم، [[پدر]] و یا عمویش می‌باشد<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۰۱.</ref>. [[کنیه]] او در برخی کتاب‌های [[رجال]]، همچون [[رجال]] کشی، مختلف ذکر شده است.


خط ۱۵: خط ۱۵:
او یکی از [[مسلمانان]] غیور و کسی است که قبل از [[اسلام]] در میان [[اهل مکه]] به [[صداقت]] و درستکاری معروف بود. مادرش، [[هاله]] دختر خویلد و [[خواهر]] [[حضرت خدیجه]]، [[همسر]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} است. [[خدیجه]] او را مانند [[فرزندان]] خود [[دوست]] می‌داشت و از این رو از [[پیامبر]]{{صل}} تقاضا کرد تا او را به دامادی خود بپذیرد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۷.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۹.</ref>.
او یکی از [[مسلمانان]] غیور و کسی است که قبل از [[اسلام]] در میان [[اهل مکه]] به [[صداقت]] و درستکاری معروف بود. مادرش، [[هاله]] دختر خویلد و [[خواهر]] [[حضرت خدیجه]]، [[همسر]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} است. [[خدیجه]] او را مانند [[فرزندان]] خود [[دوست]] می‌داشت و از این رو از [[پیامبر]]{{صل}} تقاضا کرد تا او را به دامادی خود بپذیرد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۷.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۵۹.</ref>.


==[[ابوالعاص]] و دامادی [[پیامبر]]{{صل}}==
== [[ابوالعاص]] و دامادی [[پیامبر]]{{صل}}==
او اولین داماد [[پیامبر]]{{صل}} بود و [[زینب]]، بزرگ‌ترین [[دختر پیامبر خدا]]{{صل}} از [[حضرت خدیجه]]، [[همسر]] [[ابوالعاص]] بود. [[ابو العاص]] نسبت به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} علاقه‌مند، با [[وفا]] و صمیمی بود ولی با این حال، پس از [[بعثت پیامبر]]{{صل}} او به [[پیامبر]]{{صل}} [[ایمان]] نیاورد و بر [[کفر]] خود باقی ماند<ref>سیرت رسول الله{{صل}}، قاضی ابرقوه، ج۲، ص۵۹۳.</ref>.
او اولین داماد [[پیامبر]]{{صل}} بود و [[زینب]]، بزرگ‌ترین [[دختر پیامبر خدا]]{{صل}} از [[حضرت خدیجه]]، [[همسر]] [[ابوالعاص]] بود. [[ابو العاص]] نسبت به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} علاقه‌مند، با [[وفا]] و صمیمی بود ولی با این حال، پس از [[بعثت پیامبر]]{{صل}} او به [[پیامبر]]{{صل}} [[ایمان]] نیاورد و بر [[کفر]] خود باقی ماند<ref>سیرت رسول الله{{صل}}، قاضی ابرقوه، ج۲، ص۵۹۳.</ref>.


خط ۲۶: خط ۲۶:
ابن هشام آورده است که عتبه، دختر [[ابان بن سعید بن عاص]] یا دختر [[سعید بن عاص]] را خواست و با او [[ازدواج]] کرد<ref>السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۷۷-۴۸۰.</ref> اما در [[نقل]] دیگری آمده است که او با دختر [[سعید بن عاص]] [[ازدواج]] کرد<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۵.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۰.</ref>.
ابن هشام آورده است که عتبه، دختر [[ابان بن سعید بن عاص]] یا دختر [[سعید بن عاص]] را خواست و با او [[ازدواج]] کرد<ref>السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۷۷-۴۸۰.</ref> اما در [[نقل]] دیگری آمده است که او با دختر [[سعید بن عاص]] [[ازدواج]] کرد<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۵.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۰.</ref>.


==اسیری [[ابوالعاص]]==
== اسیری [[ابوالعاص]] ==
[[ابو العاص]] به همراه [[کفار]] [[قریش]] در [[جنگ بدر]] شرکت کرد و او یکی از هفتاد نفری بود که [[مسلمانان]] آنها را [[اسیر]] کردند. وی به دست [[عبدالله بن جبیر بن نعمان انصاری]]<ref>المغازی، واقدی، ج۱، ص۱۳۱.</ref> و به [[نقلی]] دیگر خراش بن صمه [[اسیر]] شد<ref>السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۷۷، الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۸؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۱۱-۱۲.</ref>.
[[ابو العاص]] به همراه [[کفار]] [[قریش]] در [[جنگ بدر]] شرکت کرد و او یکی از هفتاد نفری بود که [[مسلمانان]] آنها را [[اسیر]] کردند. وی به دست [[عبدالله بن جبیر بن نعمان انصاری]]<ref>المغازی، واقدی، ج۱، ص۱۳۱.</ref> و به [[نقلی]] دیگر خراش بن صمه [[اسیر]] شد<ref>السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۷۷، الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۸؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۱۱-۱۲.</ref>.


خط ۴۴: خط ۴۴:
با توجه به این قضیه، [[ابن ابی الحدید]] حکایتی را [[نقل]] کرده که بعضی از اساتید با او صحبت کرده و گفته‌اند آیا [[مقام]] [[زینب]] از [[مقام]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} [[برتر]] و او محبوب‌تر از [[فاطمه]]{{س}} است و آیا [[ابوالعاص]] نزد [[پیامبر]]{{صل}} از [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} محبوب‌تر است؟ [[ابن ابی الحدید]] در پاسخ گفته است: [[خیر]]. پس آنها گفته‌اند چگونه بود که [[شیخین]] ([[ابوبکر]] و [[عمر]]) به [[مسلمین]] گفتند [[فاطمه]]{{س}} [[فدک]] را [[طلب]] کرده است، آیا [[فدک]] را به او بدهیم یا نه<ref>أعیان الشیعة، امین عاملی، ج۷، ص۱۴۲.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۲.</ref>.
با توجه به این قضیه، [[ابن ابی الحدید]] حکایتی را [[نقل]] کرده که بعضی از اساتید با او صحبت کرده و گفته‌اند آیا [[مقام]] [[زینب]] از [[مقام]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} [[برتر]] و او محبوب‌تر از [[فاطمه]]{{س}} است و آیا [[ابوالعاص]] نزد [[پیامبر]]{{صل}} از [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} محبوب‌تر است؟ [[ابن ابی الحدید]] در پاسخ گفته است: [[خیر]]. پس آنها گفته‌اند چگونه بود که [[شیخین]] ([[ابوبکر]] و [[عمر]]) به [[مسلمین]] گفتند [[فاطمه]]{{س}} [[فدک]] را [[طلب]] کرده است، آیا [[فدک]] را به او بدهیم یا نه<ref>أعیان الشیعة، امین عاملی، ج۷، ص۱۴۲.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۲.</ref>.


==جدایی [[ابوالعاص]] از [[زینب]]==
== جدایی [[ابوالعاص]] از [[زینب]] ==
پس از [[آزادی]] [[ابوالعاص]] از [[اسارت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[زید بن حارثه انصاری]] را که پیر بود به همراه یکی دیگر از [[انصار]] همراه [[ابوالعاص]] به [[مکه]] فرستاد تا [[زینب]] را همراه او به [[مدینه]] بفرستد<ref>السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۷۷-۴۸۰؛ سیرت رسول الله{{صل}}، قاضی ابر قوه، ج۲، ص۵۹۵.</ref>. به [[نقل]] دیگر، [[پیامبر]]{{صل}} [[اسامة بن زید]] و دو مرد از [[مهاجرین]] را به همراه او فرستاد<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴، ص۶۷.</ref>.
پس از [[آزادی]] [[ابوالعاص]] از [[اسارت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[زید بن حارثه انصاری]] را که پیر بود به همراه یکی دیگر از [[انصار]] همراه [[ابوالعاص]] به [[مکه]] فرستاد تا [[زینب]] را همراه او به [[مدینه]] بفرستد<ref>السیرة النبویة، ابن هشام، ج۲، ص۴۷۷-۴۸۰؛ سیرت رسول الله{{صل}}، قاضی ابر قوه، ج۲، ص۵۹۵.</ref>. به [[نقل]] دیگر، [[پیامبر]]{{صل}} [[اسامة بن زید]] و دو مرد از [[مهاجرین]] را به همراه او فرستاد<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴، ص۶۷.</ref>.


خط ۶۵: خط ۶۵:
هبّار از [[مکه]] فرار کرد تا اینکه بعد از [[جنگ حنین]] به طور ناگهانی به [[خدمت]] [[حضرت]] رسید و [[شهادتین]] را به زبان جاری کرد و [[پیامبر]]{{صل}} نیز او را بخشید. در این موقع یکی از [[کنیزان]] [[پیامبر]]{{صل}} هبّار را [[نفرین]] کرد، [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|الْإِسْلَامُ يَجُبُّ مَا قَبْلَهُ‌}}؛ [[اسلام]] خطاهای گذشته را برد<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۱۱، ص۵۳۸.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۴.</ref>.
هبّار از [[مکه]] فرار کرد تا اینکه بعد از [[جنگ حنین]] به طور ناگهانی به [[خدمت]] [[حضرت]] رسید و [[شهادتین]] را به زبان جاری کرد و [[پیامبر]]{{صل}} نیز او را بخشید. در این موقع یکی از [[کنیزان]] [[پیامبر]]{{صل}} هبّار را [[نفرین]] کرد، [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|الْإِسْلَامُ يَجُبُّ مَا قَبْلَهُ‌}}؛ [[اسلام]] خطاهای گذشته را برد<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۱۱، ص۵۳۸.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۴.</ref>.


==[[اسلام آوردن]] [[ابوالعاص]]==
== [[اسلام آوردن]] [[ابوالعاص]] ==
[[ابوالعاص]] هم‌چنان [[مشرک]] بود تا آن‌که قبل از [[فتح مکه]] در [[سال ششم هجری]]<ref>تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶.</ref> به [[سرپرستی]] قافله‌ای از مال‌التجاره [[قریش]] به [[شام]] رفت. آنها در بازگشت، با لشکری از [[مسلمانان]] که [[زید بن حارثه]] [[امیر]] و سرلشکر آنها بود، برخورد کردند. [[لشکر اسلام]] با صد و هفتاد سوار بر [[اهل]] قافله حمله بردند و افراد قافله را [[اسیر]] کرده و [[اموال]] قافله را [[تصرف]] نمودند<ref> الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۰۲؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۱۵-۱۶؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶.</ref>. [[ابوالعاص]] این بار توسط [[ابوبصیر ثقفی]] [[اسیر]] شد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۸.</ref>. وقتی که [[مسلمانان]] می‌خواستند [[اموال]] کاروان را از او بگیرند، به او گفتند: اکنون تو می‌توانی [[مسلمان]] شوی و طبق [[قانون]] [[اسلام]] تمامی این [[اموال]] را که [[مال]] [[مشرکین]] است، تصاحب کنی. [[ابوالعاص]] گفت: "اسلام آوردنی که آغازش با [[خیانت]] کردن در [[اموال]] [[مردم]] باشد به درد من نمی‌خورد"<ref>السیرة النبویة، ابن هشام (ترجمه: رسولی)، ج۲، ص۵۵.</ref>. چون [[لشکر اسلام]] بازگشت، [[ابوالعاص]] فرار کرده و نیمه [[شب]] وارد [[مدینه]] شد و به [[خانه]] [[زینب]] [[پناهنده]] شد<ref>سیرت رسول الله{{صل}}، قاضی ابر قوه، ج۲، ص۵۹۸.</ref>.
[[ابوالعاص]] هم‌چنان [[مشرک]] بود تا آن‌که قبل از [[فتح مکه]] در [[سال ششم هجری]]<ref>تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶.</ref> به [[سرپرستی]] قافله‌ای از مال‌التجاره [[قریش]] به [[شام]] رفت. آنها در بازگشت، با لشکری از [[مسلمانان]] که [[زید بن حارثه]] [[امیر]] و سرلشکر آنها بود، برخورد کردند. [[لشکر اسلام]] با صد و هفتاد سوار بر [[اهل]] قافله حمله بردند و افراد قافله را [[اسیر]] کرده و [[اموال]] قافله را [[تصرف]] نمودند<ref> الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۰۲؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۱۵-۱۶؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶.</ref>. [[ابوالعاص]] این بار توسط [[ابوبصیر ثقفی]] [[اسیر]] شد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۸.</ref>. وقتی که [[مسلمانان]] می‌خواستند [[اموال]] کاروان را از او بگیرند، به او گفتند: اکنون تو می‌توانی [[مسلمان]] شوی و طبق [[قانون]] [[اسلام]] تمامی این [[اموال]] را که [[مال]] [[مشرکین]] است، تصاحب کنی. [[ابوالعاص]] گفت: "اسلام آوردنی که آغازش با [[خیانت]] کردن در [[اموال]] [[مردم]] باشد به درد من نمی‌خورد"<ref>السیرة النبویة، ابن هشام (ترجمه: رسولی)، ج۲، ص۵۵.</ref>. چون [[لشکر اسلام]] بازگشت، [[ابوالعاص]] فرار کرده و نیمه [[شب]] وارد [[مدینه]] شد و به [[خانه]] [[زینب]] [[پناهنده]] شد<ref>سیرت رسول الله{{صل}}، قاضی ابر قوه، ج۲، ص۵۹۸.</ref>.
هنگام [[نماز صبح]] [[رسول خدا]]{{صل}} برای [[نماز]] از [[خانه]] خارج شد و [[تکبیر]] گفت و [[مردم]] نیز همراه ایشان [[تکبیر]] گفتند<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۱۱، ص۵۰۰؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۰۲؛ اعیان الشیعه، امین عاملی، ج۷، ص۱۴۲.</ref>. در این هنگام، [[زینب]] از میان حجره خود گفت: "ای [[مردم]]! من [[ابوالعاص]] را [[پناه]] داده‌ام، کسی مزاحم او نشود".
هنگام [[نماز صبح]] [[رسول خدا]]{{صل}} برای [[نماز]] از [[خانه]] خارج شد و [[تکبیر]] گفت و [[مردم]] نیز همراه ایشان [[تکبیر]] گفتند<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۱۱، ص۵۰۰؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۰۲؛ اعیان الشیعه، امین عاملی، ج۷، ص۱۴۲.</ref>. در این هنگام، [[زینب]] از میان حجره خود گفت: "ای [[مردم]]! من [[ابوالعاص]] را [[پناه]] داده‌ام، کسی مزاحم او نشود".
خط ۸۱: خط ۸۱:
[[اسلام آوردن]] [[ابوالعاص]] پنج ماه قبل از [[صلح حدیبیه]] بود<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۸؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۶-۷.</ref>. در [[نقل]] دیگری آمده است که [[ابوالعاص]] وقتی خواست به [[مدینه]] نزد [[زن]] و [[فرزند]] خود بازگردد، [[قریش]] به او گفتند: بیا تا دختر [[سعید بن عاص]] را به [[ازدواج]] تو درآوریم، پس [[ابوالعاص]] با او [[ازدواج]] کرد و او دختری به نام [[امیه]] به [[دنیا]] آورد. [[امیه]] هم با [[محمد بن عبدالرحمن بن عوف]] [[ازدواج]] کرد که حاصل این [[ازدواج]]، [[قاسم بن محمد بن عبدالرحمن بن عوف]] بود. [[ابوالعاص]] با دختر [[سعید بن عاص]] بود تا این که کمی قبل از [[فتح مکه]] در [[مدینه]] به [[زینب]]، [[دختر رسول خدا]]{{صل}} و فرزندانش ملحق شد<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۵.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۶.</ref>.
[[اسلام آوردن]] [[ابوالعاص]] پنج ماه قبل از [[صلح حدیبیه]] بود<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۸؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۶-۷.</ref>. در [[نقل]] دیگری آمده است که [[ابوالعاص]] وقتی خواست به [[مدینه]] نزد [[زن]] و [[فرزند]] خود بازگردد، [[قریش]] به او گفتند: بیا تا دختر [[سعید بن عاص]] را به [[ازدواج]] تو درآوریم، پس [[ابوالعاص]] با او [[ازدواج]] کرد و او دختری به نام [[امیه]] به [[دنیا]] آورد. [[امیه]] هم با [[محمد بن عبدالرحمن بن عوف]] [[ازدواج]] کرد که حاصل این [[ازدواج]]، [[قاسم بن محمد بن عبدالرحمن بن عوف]] بود. [[ابوالعاص]] با دختر [[سعید بن عاص]] بود تا این که کمی قبل از [[فتح مکه]] در [[مدینه]] به [[زینب]]، [[دختر رسول خدا]]{{صل}} و فرزندانش ملحق شد<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۵.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۶.</ref>.


==[[ابوالعاص]] و ازدواج دوباره با [[زینب]]==
== [[ابوالعاص]] و ازدواج دوباره با [[زینب]] ==
[[ابو العاص]] پس از [[اسلام آوردن]]، [[خدمت]] [[پیامبر]]{{صل}} بازگشت و [[حضرت]] هم [[زینب]] را در [[محرم]] [[سال هفتم هجری]] دوباره به [[عقد]] وی در آورد<ref>المغازی، واقدی، ج۲، ص۵۵۳-۵۵۴.</ref>. [[ابن منده]] [[ازدواج]] [[مجدد]] این دو را دو سال بعد از جدایی [[نقل]] کرده است ولی [[ابن اثیر]] [[روایت]] [[ابن منده]] را رد کرده و گفته است چون [[ابوالعاص]] بعد از [[جنگ بدر]] از [[زینب]] جدا شد و [[اسلام آوردن]] وی قبل از [[فتح]] اول سال هشتم بوده است پس باید مدت زمان جدایی ایشان شش سال بوده باشد<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۶.</ref>. البته در نقل‌های مختلف شش سال ذکر شده است<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۱۷۰۳؛ أعیان الشیعة، امین عاملی، ج۲، ص۳۷۱.</ref>. با توجه به این مطلب، [[ابن اثیر]]، زمان [[اسلام آوردن]] [[ابوالعاص]] را هم متفاوت از دیگران ذکر کرده است.
[[ابو العاص]] پس از [[اسلام آوردن]]، [[خدمت]] [[پیامبر]]{{صل}} بازگشت و [[حضرت]] هم [[زینب]] را در [[محرم]] [[سال هفتم هجری]] دوباره به [[عقد]] وی در آورد<ref>المغازی، واقدی، ج۲، ص۵۵۳-۵۵۴.</ref>. [[ابن منده]] [[ازدواج]] [[مجدد]] این دو را دو سال بعد از جدایی [[نقل]] کرده است ولی [[ابن اثیر]] [[روایت]] [[ابن منده]] را رد کرده و گفته است چون [[ابوالعاص]] بعد از [[جنگ بدر]] از [[زینب]] جدا شد و [[اسلام آوردن]] وی قبل از [[فتح]] اول سال هشتم بوده است پس باید مدت زمان جدایی ایشان شش سال بوده باشد<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۶.</ref>. البته در نقل‌های مختلف شش سال ذکر شده است<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۱۷۰۳؛ أعیان الشیعة، امین عاملی، ج۲، ص۳۷۱.</ref>. با توجه به این مطلب، [[ابن اثیر]]، زمان [[اسلام آوردن]] [[ابوالعاص]] را هم متفاوت از دیگران ذکر کرده است.


خط ۸۸: خط ۸۸:
همان طور که ذکر شد، [[ابوالعاص]] پس از [[ازدواج]] [[مجدد]] با [[زینب]]، در کنار [[رسول خدا]]{{صل}} بود. وی به [[دستور پیامبر]]{{صل}} با [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} به سوی [[یمن]] رفت و [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} [[ابوالعاص]] را در سال [[حجة الوداع]] [[جانشین]] خود در [[یمن]] قرار داد. زمانی که [[پیامبر]]{{صل}} [[وفات]] یافت و [[ابوبکر]] برای خود [[بیعت]] می‌گرفت، [[ابوالعاص]] در کنار [[علی]]{{ع}} در [[خانه]] بود و همسرش، [[زینب]]، در زمان [[حیات]] وی [[وفات]] یافت<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۵، ص۶۷؛ الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۷؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۶.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۹.</ref>.
همان طور که ذکر شد، [[ابوالعاص]] پس از [[ازدواج]] [[مجدد]] با [[زینب]]، در کنار [[رسول خدا]]{{صل}} بود. وی به [[دستور پیامبر]]{{صل}} با [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} به سوی [[یمن]] رفت و [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} [[ابوالعاص]] را در سال [[حجة الوداع]] [[جانشین]] خود در [[یمن]] قرار داد. زمانی که [[پیامبر]]{{صل}} [[وفات]] یافت و [[ابوبکر]] برای خود [[بیعت]] می‌گرفت، [[ابوالعاص]] در کنار [[علی]]{{ع}} در [[خانه]] بود و همسرش، [[زینب]]، در زمان [[حیات]] وی [[وفات]] یافت<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۵، ص۶۷؛ الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۷؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۱۸۶.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۶۹.</ref>.


==سرانجام ابوالعاص==
== سرانجام ابوالعاص ==
ابوالعاص در ذی الحجه‌<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱ -۲۲؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶ و الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹.</ref> [[سال دوازدهم هجری]]، یعنی حدود دو سال بعد از [[رحلت پیامبر اسلام]]{{صل}} از [[دنیا]] رفت<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۶؛ الاصابه، ابن حجر، ج۴، ص۱۲۱.</ref>. گرچه در برخی نقل‌ها سال ۱۳ [[هجری]] سال [[وفات]] [[نقل]] شده است<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۲.</ref>. [[ابن منده]] هم [[وفات]] او را در روز یمامه ذکر کرده است<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۷-۸.</ref> و او قبل از مرگش به [[زبیر بن عوام]] [[وصیت]] کرد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱ - ۲۲؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۷۰.</ref>.
ابوالعاص در ذی الحجه‌<ref>تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱ -۲۲؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶ و الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹.</ref> [[سال دوازدهم هجری]]، یعنی حدود دو سال بعد از [[رحلت پیامبر اسلام]]{{صل}} از [[دنیا]] رفت<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۶؛ الاصابه، ابن حجر، ج۴، ص۱۲۱.</ref>. گرچه در برخی نقل‌ها سال ۱۳ [[هجری]] سال [[وفات]] [[نقل]] شده است<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۲.</ref>. [[ابن منده]] هم [[وفات]] او را در روز یمامه ذکر کرده است<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۷-۸.</ref> و او قبل از مرگش به [[زبیر بن عوام]] [[وصیت]] کرد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۷، ص۲۰۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱ - ۲۲؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۳، ص۷۶.</ref><ref>[[فاطمه عادلی|عادلی، فاطمه]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۱۷۰.</ref>.


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش