ابومسلم جلیلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
جز (جایگزینی متن - 'جلیل' به 'جلیل') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابومسلم جلیلی در تراجم و رجال]] - [[ابومسلم جلیلی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابومسلم جلیلی در تراجم و رجال]] - [[ابومسلم جلیلی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
منسوب به [[قبیله]] یا بیابانی در [[یمن]]<ref>فیروزآبادی، ج۳، ص۳۵۰.</ref> یا منسوب به [[کوه]] جلیل<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۷؛ ذهبی، ج۲، ص۲۰۲.</ref> در صیداء و ساحل [[شام]]<ref>ر.ک: سیوطی، لب اللباب، ص۶۶؛ یاقوت، ج۲، ص۱۵۷.</ref> نسبت وی را به [[خطا]] حلیلی <ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۸۲.</ref>، خلیلی<ref>ابونعیم، ج۶، ص۳۰۱۰؛ ابن عساکر، ج۲۷، ص۱۹۸.</ref> و جلولی<ref>منسوب به جلولاء، محلی در فارس؛ ر.ک: جوهری، ج۴، ص۱۶۶۱.</ref> نیز گفته‌اند، اما [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۷.</ref> جلیلی را درست‌تر می‌داند. وی [[زمان رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرد، اما [[اسلام]] نیاورد و با [[اختلاف]] اقوال، در [[زمان]] [[ابوبکر]]، [[عمر]] یا [[معاویه]] [[مسلمان]] شد<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۸؛ ذهبی، ج۲، ص۲۰۲.</ref>. از این رو، برخی به هیچ وجه او را [[صحابی]] ندانسته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۸۲.</ref>. او را [[معلم]] [[کعب الاحبار]] دانسته<ref>بخاری، ص۶۸؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۶؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۲، ص۱۶۸.</ref> و گفته‌اند ابتدا کنیه‌اش ابوسموءل بود. هنگامی که در زمان ابوبکر اسلام آورد، ابوبکر [[کنیه]] وی را به ابومسلم [[تغییر]] داد<ref>ابن ابی حاتم، ج۹، ص۴۳۶؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۲۸.</ref>. به گفته [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۸.</ref>، [[بغوی]] و [[ابن منده]] بر پایه گزارشی می‌گویند: وی در زمان معاویه اسلام آورد و [[ابومسلم خولانی]] از او پرسید: چرا در زمان رسول خدا{{صل}}، ابوبکر و عمر اسلام نیاوردی؟ نیز بر اساس گزارشی دیگر، ابومسلم خولانی وی را در حال [[عبادت]] دید که در زمان عمر از صومعه‌اش پایین آمد و اسلام آورد. وی پرسید: چرا در زمان رسول خدا{{صل}} و ابوبکر مسلمان نشد؟ او پاسخ داد: من در [[کتاب خدا]] خواندم که این [[امت]] سه دسته خواهند شد: عده‌ای بدون حساب وارد [[بهشت]] می‌شوند، محاسبه گروهی آسان خواهد بود و دسته سوم را چنان که [[خدا]] خواهد [[مؤاخذه]] می‌کند و سپس از آنان میگذرد. پس من دیدم گروه اول گذشته‌اند و [[امیدوار]] بودم در شمار دسته دوم باشم تا گروه سوم مرا به خطا نکشاند، از این رو [[اسلام]] آوردم. | منسوب به [[قبیله]] یا بیابانی در [[یمن]]<ref>فیروزآبادی، ج۳، ص۳۵۰.</ref> یا منسوب به [[کوه]] جلیل<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۷؛ ذهبی، ج۲، ص۲۰۲.</ref> در صیداء و ساحل [[شام]]<ref>ر. ک: سیوطی، لب اللباب، ص۶۶؛ یاقوت، ج۲، ص۱۵۷.</ref> نسبت وی را به [[خطا]] حلیلی <ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۸۲.</ref>، خلیلی<ref>ابونعیم، ج۶، ص۳۰۱۰؛ ابن عساکر، ج۲۷، ص۱۹۸.</ref> و جلولی<ref>منسوب به جلولاء، محلی در فارس؛ ر. ک: جوهری، ج۴، ص۱۶۶۱.</ref> نیز گفته‌اند، اما [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۷.</ref> جلیلی را درست‌تر می‌داند. وی [[زمان رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرد، اما [[اسلام]] نیاورد و با [[اختلاف]] اقوال، در [[زمان]] [[ابوبکر]]، [[عمر]] یا [[معاویه]] [[مسلمان]] شد<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۸؛ ذهبی، ج۲، ص۲۰۲.</ref>. از این رو، برخی به هیچ وجه او را [[صحابی]] ندانسته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۸۲.</ref>. او را [[معلم]] [[کعب الاحبار]] دانسته<ref>بخاری، ص۶۸؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۶؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۲، ص۱۶۸.</ref> و گفته‌اند ابتدا کنیه‌اش ابوسموءل بود. هنگامی که در زمان ابوبکر اسلام آورد، ابوبکر [[کنیه]] وی را به ابومسلم [[تغییر]] داد<ref>ابن ابی حاتم، ج۹، ص۴۳۶؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۱۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۲۸.</ref>. به گفته [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۸.</ref>، [[بغوی]] و [[ابن منده]] بر پایه گزارشی می‌گویند: وی در زمان معاویه اسلام آورد و [[ابومسلم خولانی]] از او پرسید: چرا در زمان رسول خدا{{صل}}، ابوبکر و عمر اسلام نیاوردی؟ نیز بر اساس گزارشی دیگر، ابومسلم خولانی وی را در حال [[عبادت]] دید که در زمان عمر از صومعه‌اش پایین آمد و اسلام آورد. وی پرسید: چرا در زمان رسول خدا{{صل}} و ابوبکر مسلمان نشد؟ او پاسخ داد: من در [[کتاب خدا]] خواندم که این [[امت]] سه دسته خواهند شد: عده‌ای بدون حساب وارد [[بهشت]] می‌شوند، محاسبه گروهی آسان خواهد بود و دسته سوم را چنان که [[خدا]] خواهد [[مؤاخذه]] می‌کند و سپس از آنان میگذرد. پس من دیدم گروه اول گذشته‌اند و [[امیدوار]] بودم در شمار دسته دوم باشم تا گروه سوم مرا به خطا نکشاند، از این رو [[اسلام]] آوردم. | ||
همین حکایت، تحریر دیگری هم دارد: [[ابومسلم خولانی]] همسایه‌ای [[یهودی]] داشت که کنیه‌اش ابومسلم بود و به او می‌گفت اسلام بیاور تا سالم بمانی و او پاسخ می‌داد من [[دین]] دارم. پس از مدتی، او را دید که [[نماز]] می‌گزارد، سبب را پرسید. او همان سه گروه شدن [[امت]] را سبب آن دانست که سنگینی [[گناه]] بر عهده گروه سوم بود تا آنکه [[فرشتگان]] به [[خدا]] عرضه داشتند اینان [[بندگان]] تو هستند که تو را یگانه می‌دانند و خدا فرمود: بار گناه را از روی آنان بردارید و بر عهده [[مشرکان]] بگذارید؛ پس آنان وارد [[بهشت]] می‌شوند. به هر صورت گفته‌اند وی [[زمان جاهلیت]] را [[درک]] کرد و برخی او را [[صحابی]] دانسته و روایتی از او نقل کرده‌اند. بر پایه این [[روایت]] [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: "[[فرزندان]] مشرکان تا سیزده سالگی با نام خود در سایه [[عرش خدا]] هستند". اما [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۹.</ref> می‌گوید: این [[حدیث]] مرسل است؛ چراکه او پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} اسلام آورد. گفته‌اند: وی [[کعب الاحبار]] را به سوی رسول خدا{{صل}} فرستاد، اما او آن [[حضرت]] را ندید. به گفته ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۹.</ref>، عجلی وی را شامی، [[تابعی]] و [[ثقه]] دانسته است. اما در چاپ موجود [[تاریخ]] الثقات عجلی<ref>عجلی، ص۵۱۱.</ref> از وی با عنوان ابومسلمه خلیلی یاد شده است.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابومسلم جلیلی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۵۱۸-۵۱۹.</ref> | همین حکایت، تحریر دیگری هم دارد: [[ابومسلم خولانی]] همسایه‌ای [[یهودی]] داشت که کنیه‌اش ابومسلم بود و به او می‌گفت اسلام بیاور تا سالم بمانی و او پاسخ می‌داد من [[دین]] دارم. پس از مدتی، او را دید که [[نماز]] می‌گزارد، سبب را پرسید. او همان سه گروه شدن [[امت]] را سبب آن دانست که سنگینی [[گناه]] بر عهده گروه سوم بود تا آنکه [[فرشتگان]] به [[خدا]] عرضه داشتند اینان [[بندگان]] تو هستند که تو را یگانه می‌دانند و خدا فرمود: بار گناه را از روی آنان بردارید و بر عهده [[مشرکان]] بگذارید؛ پس آنان وارد [[بهشت]] می‌شوند. به هر صورت گفته‌اند وی [[زمان جاهلیت]] را [[درک]] کرد و برخی او را [[صحابی]] دانسته و روایتی از او نقل کرده‌اند. بر پایه این [[روایت]] [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: "[[فرزندان]] مشرکان تا سیزده سالگی با نام خود در سایه [[عرش خدا]] هستند". اما [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۹.</ref> می‌گوید: این [[حدیث]] مرسل است؛ چراکه او پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} اسلام آورد. گفته‌اند: وی [[کعب الاحبار]] را به سوی رسول خدا{{صل}} فرستاد، اما او آن [[حضرت]] را ندید. به گفته ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۲۹.</ref>، عجلی وی را شامی، [[تابعی]] و [[ثقه]] دانسته است. اما در چاپ موجود [[تاریخ]] الثقات عجلی<ref>عجلی، ص۵۱۱.</ref> از وی با عنوان ابومسلمه خلیلی یاد شده است.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابومسلم جلیلی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۵۱۸-۵۱۹.</ref> | ||