احزاب بن اسید سمعی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[احزاب بن اسید سمعی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

وی منسوب به [[سمع بن مالک بن زید]] از [[حمیر]] بود<ref>سمعانی، ج۳، ص۳۰۵؛ زبیدی، ج۱، ص۴۲۱.</ref>. نام پدرش را به [[اختلاف]] «اسد»<ref>خلیفة بن خیاط، ص۵۳۶: بخاری، الکنی، ص۸۳.</ref>، «اسید»<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۱۷۴ و ج۶، ص۱۱۲.</ref> و «سید»<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۱.</ref> و «راشد»<ref>ابن ابی حاتم، ج۲، ص۳۴۸.</ref> آورده‌اند. [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۲، ص۳۴۸.</ref> «راشد» را درست‌تر می‌داند، ولی بیشتر منابع و بنا بر مشهور نام پدرش را «اسید» گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۳.</ref>. کنیه‌اش ابورُهم بود <ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۸۸؛ ابن عبد البر، ج۴، ص۲۲۳.</ref>، اما نسبتش را «سمعی»، «سماعی» <ref>ابن ابی حاتم، ج۲، ص۳۴۸؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۸۸.</ref> سَمَعی<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۹۴.</ref>، سِمَعی، طهوی<ref>سمعانی، ج۳، ص۳۰۵.</ref>، ظِهری<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۶۴؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۳.</ref>، ظَهری<ref>سمعانی، ج۳، ص۳۰۵.</ref>، سمعی<ref>سمعانی، ج۳، ص۳۰۵.</ref>، سباعی و مقری<ref>بخاری، الکنی، ص۸۳.</ref> گفته‌اند.

[[اختلاف]] در دو مورد نخست قطعاً به [[نگارش]] این قبیل اسامی و تلفظ آنها مربوط است که با الف ممدوده و بدون آن نوشته می‌شوند، ولی تلفظشان یکسان است و در اصل این دو نسبت یکی هستند. اما درباره برخی موارد دیگر، احتمال تصحیف وجود دارد. درباره تلفظ ظهری نیز [[ابن ماکولا]] <ref>ابن ماکولا، ج۴، ص۴۵۹.</ref> با تأکید بر فتحه «ظاء» مکسور خواندن آن را [[خطا]] می‌داند، ولی به نظر [[ابن اثیر]]<ref>اللباب، ج۲، ص۸۷.</ref> ظهری منسوب به [[ظهر]]- از تیره‌های حمیر - بوده و مکسور صحیح است.

براساس روایتی، ابو رهیمه سمعی به همراه [[ابونخیله لهبی]] (یکی دیگر از [[صحابه]]) با مقداری سنگ معدنی عقیق به حضور [[رسول خدا]]{{صل}} آمد. آن [[حضرت]] نامه‌ای برای آنان نوشت که مضمون آن این است: هر کس چیزی به دست آورد [[مال]] خودش است، و [[اموال]] پنهان در [[زمین]] [[خمس]] دارند، و [[زکات]] هر چهل [[دینار]] یک دینار است. اما در سلسله [[راویان]] این [[روایت]] کسانی وجود دارند که شناخته شده نیستند<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۴۰.</ref>. برخی بر [[صحابی]] نبودن احزاب بن اسید تأکید کرده<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۳.</ref> و بیشتر منابع او را [[جاهلی]] دانسته، در شمار [[تابعین]] آورده‌اند<ref>ابن حبان، ج۴، ص۶۰؛ ابن یونس، ج۱، ص۵۱۹؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۳؛ ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۱، ص۱۶۶؛ همو، الاصابه، ج۱، ص۳۳۱؛ فیروزآبادی، ج۳، ص۴۱.</ref>.

[[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۳۱.</ref> پس از [[نقل روایت]] وی از رسول خدا{{صل}} درباره [[تعدی]] به مال دیگران می‌گوید: اگر این ابورهم که در سلسله سند آمده، همان احزاب بن أسید باشد، این روایت دلیل بر صحابی بودن او نیست؛ چون ممکن است به شکل مرسل نقل شده باشد. در برخی منابع از کسی دیگر نیز با عنوان ابورهم ظهری یاد شده است<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۶، ص۱۱۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۲۷.</ref> اما ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۱۲۷.</ref> با تأکید بر اینکه او همان احزاب بن اسید است، صحابی بودن وی را رد کرده، نظر برخی که او را شخصی دیگر جز احزاب دانسته‌اند نادرست شمرده است. ابن حجر سپس به گزارش دیگری درباره ابورهم ظهری اشاره کرده است که در آن، مقدار سهم او از [[عطایا]] در [[حمص]]، [[خضاب کردن]] وی در [[زمان]] [[پیری]] و داشتن پسری به نام [[عماره]] - که این پسر در کنار [[یزید بن مهلب]] کشته شد - بیان شده است. به گفته ابن [[یونس]]<ref>ابن یونس، ج۱، ص۵۱۹ و ۵۲۰.</ref>.

به هر حال احزاب بن أسید را شامی و [[ثقه]] دانسته<ref>عجلی، ص۴۹۸.</ref> و گفته‌اند [[اهل شام]] و مصر از او [[روایت]] کرده‌اند<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۶۵.</ref>. وی از [[ابوایوب انصاری]] روایت نقل کرده است و [[ابو الخیر]] و مکحول نیز از او [[روایت حدیث]] کرده‌اند<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۶۵؛ مزی، ج۱، ص۴۷۶.</ref>. برخی [[روایات]] او را [[احمد بن حنبل]]<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۲۰.</ref> و [[طبرانی]]<ref>طبرانی، ج۴، ص۱۲۶-۱۳۰.</ref> آورده‌اند.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «احزاب بن اسید سمعی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۱۱-۱۲.</ref>