اخلاق عرفانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== اخلاق عرفانی''' یا '''اخلاق عارفانه''' یعنی اخلاقی که عرفا مروّج آن بوده‌اند که البته با مقیاس وسیعی مبتنی بر [[کتاب و سنّت]] است<ref>تعلیم و تربیت در اسلام، ص۲۰۰.</ref>. | == مقدمه == اخلاق عرفانی''' یا '''اخلاق عارفانه''' یعنی اخلاقی که عرفا مروّج آن بوده‌اند که البته با مقیاس وسیعی مبتنی بر [[کتاب و سنّت]] است<ref>تعلیم و تربیت در اسلام، ص۲۰۰.</ref>. | ||
گاهی اخلاق عرفانی اطلاق می شود و مراد از آن | گاهی اخلاق عرفانی اطلاق می شود و مراد از آن اخلاق صوفیانه است؛ یعنی اخلاقی که [[متصوّفه]] مروّج آن بوده‌اند. <ref>خاتمیت، ص۱۸۲.</ref><ref>ر. ک: [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۶۹.</ref> | ||
==[[روش عرفانی]] (اخلاق عرفانی)== | == [[روش عرفانی]] (اخلاق عرفانی)== | ||
*سومین رویکرد به [[اخلاق]] در [[تاریخ]] تدوین علم [[اخلاق]] [[اسلامی]]، [[شیوه]] [[عرفانی]] و سبک صوفیانه است. | * سومین رویکرد به [[اخلاق]] در [[تاریخ]] تدوین علم [[اخلاق]] [[اسلامی]]، [[شیوه]] [[عرفانی]] و سبک صوفیانه است. | ||
*بیشتر کتب [[اخلاقی]] به جامانده از عرفا به این شیوه تدوین شده است. اوصاف الاشراف، تألیف [[خواجه نصیرالدین طوسی]]؛ [[قوت القلوب]]، تألیف [[ابوطالب مکی]]، رسالة [[سیر و سلوک]] منسوب به [[سید بحرالعلوم]]؛ رساله قشیریه تألیف [[ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن قشیری]] و اللمع تألیف [[ابونصر سراج طوسی]] از این قبیل است. | * بیشتر کتب [[اخلاقی]] به جامانده از عرفا به این شیوه تدوین شده است. اوصاف الاشراف، تألیف [[خواجه نصیرالدین طوسی]]؛ [[قوت القلوب]]، تألیف [[ابوطالب مکی]]، رسالة [[سیر و سلوک]] منسوب به [[سید بحرالعلوم]]؛ رساله قشیریه تألیف [[ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن قشیری]] و اللمع تألیف [[ابونصر سراج طوسی]] از این قبیل است. | ||
*در روش [[عرفانی]]، [[آدمی]] موجودی متحرک تلقی می‌شود که مبدأ و منتهایی دارد و در بین این دو نقطه باید منازلی را طی کند که بدون گذر از یکی به دیگری نمی‌رسد؛ بنابراین، برخلاف روش [[فلسفی]]، [[فضیلت‌ها]] را مترتب بر یکدیگر و به دست آوردن آنها را تنها از راه یک برنامه حساب شده میسر نمی‌داند. | * در روش [[عرفانی]]، [[آدمی]] موجودی متحرک تلقی می‌شود که مبدأ و منتهایی دارد و در بین این دو نقطه باید منازلی را طی کند که بدون گذر از یکی به دیگری نمی‌رسد؛ بنابراین، برخلاف روش [[فلسفی]]، [[فضیلت‌ها]] را مترتب بر یکدیگر و به دست آوردن آنها را تنها از راه یک برنامه حساب شده میسر نمی‌داند. | ||
===نقاط قوت روش [[عرفانی]]=== | === نقاط قوت روش [[عرفانی]] === | ||
*نقطه قوت این روش نسبت به روش‌های دیگر دو چیز است: | * نقطه قوت این روش نسبت به روش‌های دیگر دو چیز است: | ||
#'''حضور پررنگ [[خدا]]:''' [[انسان]] در این روش برای [[نزدیکی به خدا]]، به دنبال [[فضیلت‌ها]] می‌رود و چون رذیلت‌ها را موجب دوری از [[پروردگار]] میداند، از آنها می‌گریزد؛ بنابراین، در هر حرکت تحصیلی یا تهذیبی فاصله [[انسان]] با [[خدا]] سنجیده می‌شود و هم از این رو در تمام مراحل این برنامه، [[خدا]] حضور دارد. | #'''حضور پررنگ [[خدا]]:''' [[انسان]] در این روش برای [[نزدیکی به خدا]]، به دنبال [[فضیلت‌ها]] می‌رود و چون رذیلت‌ها را موجب دوری از [[پروردگار]] میداند، از آنها می‌گریزد؛ بنابراین، در هر حرکت تحصیلی یا تهذیبی فاصله [[انسان]] با [[خدا]] سنجیده می‌شود و هم از این رو در تمام مراحل این برنامه، [[خدا]] حضور دارد. | ||
#'''[[پویایی]] و تحرک:''' گفتیم که این روش برای [[انسان]]، حرکت قائل است، او را در راه میداند و در راه او منازلی تصویر می‌کند؛ پس [[انسان]] همیشه در حال حرکت است و هر فضیلتی را طی یک سلسله فعالیت‌های کنشی به دست می‌آورد<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]، ص۶۴-۶۵.</ref>. | #'''[[پویایی]] و تحرک:''' گفتیم که این روش برای [[انسان]]، حرکت قائل است، او را در راه میداند و در راه او منازلی تصویر می‌کند؛ پس [[انسان]] همیشه در حال حرکت است و هر فضیلتی را طی یک سلسله فعالیت‌های کنشی به دست می‌آورد<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]، ص۶۴-۶۵.</ref>. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | {{مدخل وابسته}} | ||
===عمومی=== | === عمومی === | ||
* [[مکارم اخلاق]] | * [[مکارم اخلاق]] | ||
* [[اخلاق اکتسابی]] | * [[اخلاق اکتسابی]] | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
* [[اخلاق منهای دین]] | * [[اخلاق منهای دین]] | ||
===وابسته [[دانش اخلاق]]=== | === وابسته [[دانش اخلاق]] === | ||
* [[اخلاق نظری]] | * [[اخلاق نظری]] | ||
* [[اخلاق عملی]] | * [[اخلاق عملی]] | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
* [[مکتب اخلاقی]] | * [[مکتب اخلاقی]] | ||
===وابسته [[فلسفه اخلاق]]=== | === وابسته [[فلسفه اخلاق]] === | ||
* [[اخلاق توصیفی]] | * [[اخلاق توصیفی]] | ||
* [[فرااخلاق]] | * [[فرااخلاق]] | ||