پرش به محتوا

ارتباط با جوامع: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ارتباط با جوامع در قرآن]] - [[ارتباط با جوامع در حدیث]] - [[ارتباط با جوامع در تاریخ اسلامی]] - [[ارتباط با جوامع در کلام اسلامی]] - [[ارتباط با جوامع در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = ارتباط با جوامع (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ارتباط با جوامع در قرآن]] - [[ارتباط با جوامع در حدیث]] - [[ارتباط با جوامع در تاریخ اسلامی]] - [[ارتباط با جوامع در کلام اسلامی]] - [[ارتباط با جوامع در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = ارتباط با جوامع (پرسش)}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[مؤمنان]] باید [[نظام]] ارتباطی خویش با دیگران به‌ویژه گروه‌ها و [[جوامع]] غیرخودی را بر پایه ضوابط و معیارهای برگرفته از [[نظام اعتقادی]] و ارزشی خویش تنظیم کنند. [[لزوم]] طراحی و تدوین استراتژی‌های لازم با [[هدف]] سامان‌دهی به [[ارتباطات]] بین‌الملل در شرایط مختلف، ضرورتی است که اهمیت آن بیش از پیش برای همگان [[مبرهن]] شده است. اتخاذ سیاست‌های موضعی به تناسب شرایط، مانع برخورداری از سیاست‌های کلان و [[هدایت]] که [[تصمیم‌ها]] و کنش‌های متناسب در عرصه‌های مختلف را سامان‌دهی کنند، نخواهد شد؛ برای نمونه، یکی از ایده‌های محوری [[اسلام]] این است که مؤمنان همواره باید در سیاست‌های خارجی، [[برتری]] خود را بر [[کفار]] [[حفظ]] کنند و [[خداوند]]، هیچ نوع سلطه‌ای را به نفع [[کافر]] و به زیان [[مؤمن]] [[تأیید]] و تجویز نکرده است. این اصل محوری می‌تواند به همه سیاست‌های پایین‌دستی جهت دهد.
[[مؤمنان]] باید [[نظام]] ارتباطی خویش با دیگران به‌ویژه گروه‌ها و [[جوامع]] غیرخودی را بر پایه ضوابط و معیارهای برگرفته از [[نظام اعتقادی]] و ارزشی خویش تنظیم کنند. [[لزوم]] طراحی و تدوین استراتژی‌های لازم با [[هدف]] سامان‌دهی به [[ارتباطات]] بین‌الملل در شرایط مختلف، ضرورتی است که اهمیت آن بیش از پیش برای همگان [[مبرهن]] شده است. اتخاذ سیاست‌های موضعی به تناسب شرایط، مانع برخورداری از سیاست‌های کلان و [[هدایت]] که [[تصمیم‌ها]] و کنش‌های متناسب در عرصه‌های مختلف را سامان‌دهی کنند، نخواهد شد؛ برای نمونه، یکی از ایده‌های محوری [[اسلام]] این است که مؤمنان همواره باید در سیاست‌های خارجی، [[برتری]] خود را بر [[کفار]] [[حفظ]] کنند و [[خداوند]]، هیچ نوع سلطه‌ای را به نفع [[کافر]] و به زیان [[مؤمن]] [[تأیید]] و تجویز نکرده است. این اصل محوری می‌تواند به همه سیاست‌های پایین‌دستی جهت دهد.
[[تفسیر نمونه]] در توضیح [[آیه]] {{متن قرآن|...وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}}<ref>«...و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref> می‌نویسد: از آنجا که کلمه “سبیل” به اصطلاح نکره در [[سیاق]] [[نفی]] است و معنی عموم را می‌رساند، از آیه استفاده می‌شود که [[کافران]] نه تنها از نظر [[منطق]]، بلکه از نظر نظامی و [[سیاسی]] و [[فرهنگی]] و [[اقتصادی]] و خلاصه از هیچ نظر بر افراد با [[ایمان]] چیره نخواهند شد. اگر [[پیروزی]] آنها را بر [[مسلمانان]] در میدان‌های مختلف با چشم خود می‌بینیم به سبب آن است که بسیاری از مسلمانان، مؤمنان [[واقعی]] نیستند و [[راه و رسم]] ایمان و [[وظایف]] و [[مسئولیت‌ها]] و رسالت‌های خویش را به کلی فراموش کرده‌اند<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۷۵.</ref>. مؤمنان در هیچ شرایطی نباید کافران را در کفرشان اعانت کنند<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۱۳۳.</ref>. از بررسی منابع اصیل اسلام چنین بر می‌آید که اسلام در عین [[حقانیت]] مطلق، جهان‌شمول‌گرایی، [[مهیمن]] بودن و [[ناسخ]] بودن نسبت به سایر [[ادیان الهی]] پیشین، [[خاتمیت]]، [[جاودانگی]] و ویژگی‌هایی از این سنخ؛ [[سیاست]] ارتباطی و [[نظام]] مناسباتی خود با [[پیروان]] سایر [[ادیان]] و غیرمعتقدان به ادیان الهی در داخل و خارج [[جامعه اسلامی]] را بر پایه این امور تنظیم کرده است: [[صلح]] و [[دوستی]]، [[همزیستی مسالمت‌آمیز]]، [[حرمت]] نهادن به [[ارزش‌های انسانی]]، [[عدالت]] و [[انصاف]]، [[احسان]] و [[نیکی]]، تعامل ضابطه‌مند، [[پایبندی]] به [[قراردادها]] و [[پیمان‌ها]]، [[مشارکت]] فعال در اقدام‌های بشردوستانه و خیرخواهانه، [[پرهیز]] از [[تحمیل]] [[عقیده]]، عدم [[توسل]] به شیوه‌های غیرمنطقی در [[تبلیغ]] و انتشار خود، عدم تخطئه صریح باورداشت‌ها و [[اعمال]] دیگران، [[مبارزه]] همه‌جانبه با [[ظلم]] و [[بی‌عدالتی]]، تلاش در جهت [[رهایی]] توده‌های [[مظلوم]] و ستمدیده و.....<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۴۳۴.</ref>
[[تفسیر نمونه]] در توضیح [[آیه]] {{متن قرآن|...وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}}<ref>«...و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref> می‌نویسد: از آنجا که کلمه “سبیل” به اصطلاح نکره در [[سیاق]] [[نفی]] است و معنی عموم را می‌رساند، از آیه استفاده می‌شود که [[کافران]] نه تنها از نظر [[منطق]]، بلکه از نظر نظامی و [[سیاسی]] و [[فرهنگی]] و [[اقتصادی]] و خلاصه از هیچ نظر بر افراد با [[ایمان]] چیره نخواهند شد. اگر [[پیروزی]] آنها را بر [[مسلمانان]] در میدان‌های مختلف با چشم خود می‌بینیم به سبب آن است که بسیاری از مسلمانان، مؤمنان [[واقعی]] نیستند و [[راه و رسم]] ایمان و [[وظایف]] و [[مسئولیت‌ها]] و رسالت‌های خویش را به کلی فراموش کرده‌اند<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۷۵.</ref>. مؤمنان در هیچ شرایطی نباید کافران را در کفرشان اعانت کنند<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۱۳۳.</ref>. از بررسی منابع اصیل اسلام چنین بر می‌آید که اسلام در عین [[حقانیت]] مطلق، جهان‌شمول‌گرایی، [[مهیمن]] بودن و [[ناسخ]] بودن نسبت به سایر [[ادیان الهی]] پیشین، [[خاتمیت]]، [[جاودانگی]] و ویژگی‌هایی از این سنخ؛ [[سیاست]] ارتباطی و [[نظام]] مناسباتی خود با [[پیروان]] سایر [[ادیان]] و غیرمعتقدان به ادیان الهی در داخل و خارج [[جامعه اسلامی]] را بر پایه این امور تنظیم کرده است: [[صلح]] و [[دوستی]]، [[همزیستی مسالمت‌آمیز]]، [[حرمت]] نهادن به [[ارزش‌های انسانی]]، [[عدالت]] و [[انصاف]]، [[احسان]] و [[نیکی]]، تعامل ضابطه‌مند، [[پایبندی]] به [[قراردادها]] و [[پیمان‌ها]]، [[مشارکت]] فعال در اقدام‌های بشردوستانه و خیرخواهانه، [[پرهیز]] از [[تحمیل]] [[عقیده]]، عدم [[توسل]] به شیوه‌های غیرمنطقی در [[تبلیغ]] و انتشار خود، عدم تخطئه صریح باورداشت‌ها و [[اعمال]] دیگران، [[مبارزه]] همه‌جانبه با [[ظلم]] و [[بی‌عدالتی]]، تلاش در جهت [[رهایی]] توده‌های [[مظلوم]] و ستمدیده و.....<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۴۳۴.</ref>


==[[آیات]] [[قرآنی]] مرتبط==
== [[آیات]] [[قرآنی]] مرتبط ==
#برحذر داشتن [[مؤمنان]] از دوستی با [[کفار]]: {{متن قرآن|لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ...}}<ref>«مؤمنان نباید کافران را به جای مؤمنان دوست گیرند و هر که چنین کند با خداوند هیچ رابطه‌ای ندارد.».. سوره آل عمران، آیه ۲۸.</ref>.
# برحذر داشتن [[مؤمنان]] از دوستی با [[کفار]]: {{متن قرآن|لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ...}}<ref>«مؤمنان نباید کافران را به جای مؤمنان دوست گیرند و هر که چنین کند با خداوند هیچ رابطه‌ای ندارد.».. سوره آل عمران، آیه ۲۸.</ref>.
# [[نهی]] مؤمنان از [[متابعت]] کفار به دلیل پیامدهای خسارت بار آن: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! اگر از کافران پیروی کنید شما را به (باورهای) گذشته‌تان (در جاهلیت) باز می‌گردانند و از زیانکاران می‌گردید» سوره آل عمران، آیه ۱۴۹.</ref>.
# [[نهی]] مؤمنان از [[متابعت]] کفار به دلیل پیامدهای خسارت بار آن: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! اگر از کافران پیروی کنید شما را به (باورهای) گذشته‌تان (در جاهلیت) باز می‌گردانند و از زیانکاران می‌گردید» سوره آل عمران، آیه ۱۴۹.</ref>.
# [[نفی سلطه]] [[کافران]] بر مؤمنان: {{متن قرآن|...وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}}<ref>«و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>.
# [[نفی سلطه]] [[کافران]] بر مؤمنان: {{متن قرآن|...وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}}<ref>«و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>.
# [[عزت]] در مقابل کافران، ویژگی [[مؤمنان راستین]]: {{متن قرآن|فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ...}}<ref>«خداوند به زودی گروهی را می‌آورد که دوستشان می‌دارد و دوستش می‌دارند؛ در برابر مؤمنان خاکسار و در برابر کافران دشوارند، در راه خداوند جهاد می‌کنند و از سرزنش سرزنشگری نمی‌هراسند» سوره مائده، آیه ۵۴.</ref>.
# [[عزت]] در مقابل کافران، ویژگی [[مؤمنان راستین]]: {{متن قرآن|فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ...}}<ref>«خداوند به زودی گروهی را می‌آورد که دوستشان می‌دارد و دوستش می‌دارند؛ در برابر مؤمنان خاکسار و در برابر کافران دشوارند، در راه خداوند جهاد می‌کنند و از سرزنش سرزنشگری نمی‌هراسند» سوره مائده، آیه ۵۴.</ref>.
# نهی مؤمنان از [[پشتیبانی]] و [[حمایت]] کفار: {{متن قرآن|فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرًا لِلْكَافِرِينَ}}<ref>«پس هیچ‌گاه پشتیبان کافران مباش» سوره قصص، آیه ۸۶.</ref>.
# نهی مؤمنان از [[پشتیبانی]] و [[حمایت]] کفار: {{متن قرآن|فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرًا لِلْكَافِرِينَ}}<ref>«پس هیچ‌گاه پشتیبان کافران مباش» سوره قصص، آیه ۸۶.</ref>.
#آیاتی نیز [[زنان]] و مردان [[مؤمن]] را از [[ازدواج]] با زنان و مردان [[مشرک]]<ref>{{متن قرآن|مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَى مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ}} «پیامبر و مؤمنان نباید برای مشرکان پس از آنکه بر ایشان آشکار شد که آنان دوزخیند آمرزش بخواهند هر چند خویشاوند باشند» سوره توبه، آیه ۱۱۳.</ref> [[نهی]] کرده و آنان را از [[استغفار]] برای [[مشرکان]] برحذر داشته است<ref>صراحت و الزام.</ref><ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۴۳۴.</ref>
# آیاتی نیز [[زنان]] و مردان [[مؤمن]] را از [[ازدواج]] با زنان و مردان [[مشرک]]<ref>{{متن قرآن|مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَى مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ}} «پیامبر و مؤمنان نباید برای مشرکان پس از آنکه بر ایشان آشکار شد که آنان دوزخیند آمرزش بخواهند هر چند خویشاوند باشند» سوره توبه، آیه ۱۱۳.</ref> [[نهی]] کرده و آنان را از [[استغفار]] برای [[مشرکان]] برحذر داشته است<ref>صراحت و الزام.</ref><ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۴۳۴.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش