پرش به محتوا

آثار امام سجاد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۸: خط ۸:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
از [[امام علی بن الحسین]]{{ع}} آثار ارزشمندی در [[میراث مکتوب شیعه]] وجود دارد. این آثار در قالب [[دعا]] و [[مناجات]]، و همچنین [[روایات]] کوتاه و بلند، گنجینه‌ای گران‌بها و منبعی غنی در [[شناخت معارف دینی]] به شمار می‌رود. [[صحیفه سجادیه]]، [[رساله حقوق]]، [[دعای ابوحمزه ثمالی]]، [[مناجات خمس عشر]]، [[زیارت امین‌الله]] و [[خطبه امام سجاد]]{{ع}} در [[شام]] از جمله این [[معارف]] ارجمند است<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۶.</ref>.
از [[امام علی بن الحسین]] {{ع}} آثار ارزشمندی در [[میراث مکتوب شیعه]] وجود دارد. این آثار در قالب [[دعا]] و [[مناجات]]، و همچنین [[روایات]] کوتاه و بلند، گنجینه‌ای گران‌بها و منبعی غنی در [[شناخت معارف دینی]] به شمار می‌رود. [[صحیفه سجادیه]]، [[رساله حقوق]]، [[دعای ابوحمزه ثمالی]]، [[مناجات خمس عشر]]، [[زیارت امین‌الله]] و [[خطبه امام سجاد]] {{ع}} در [[شام]] از جمله این [[معارف]] ارجمند است<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۶.</ref>.


== صحیفه سجادیه ==
== صحیفه سجادیه ==
{{اصلی|صحیفه سجادیه}}
{{اصلی|صحیفه سجادیه}}


[[صحیفه سجادیه]] یکی از چند اثر مکتوب به جا مانده از [[امام سجاد]]{{ع}} است. این کتاب، نخستین نیایش‌نامه مکتوب [[جهان اسلام]]، دومین کتاب مکتوب در [[اسلام]] و سومین [[کتاب مقدس]] [[شیعیان]] از زبان [[چهارمین امام]] [[معصوم]] صادر شده و [[امام پنجم]] آن را کتابت فرموده‌اند. این کتاب مجموعه‌ای از [[دعاهای امام سجاد]]{{ع}} است که آنها را به دو فرزندش [[امام محمد باقر]]{{ع}} و [[زید]] [[املا]] کرده است و آنان این [[دعاها]] را در دو نسخه نوشته‌اند.
[[صحیفه سجادیه]] یکی از چند اثر مکتوب به جا مانده از [[امام سجاد]] {{ع}} است. این کتاب، نخستین نیایش‌نامه مکتوب [[جهان اسلام]]، دومین کتاب مکتوب در [[اسلام]] و سومین [[کتاب مقدس]] [[شیعیان]] از زبان [[چهارمین امام]] [[معصوم]] صادر شده و [[امام پنجم]] آن را کتابت فرموده‌اند. این کتاب مجموعه‌ای از [[دعاهای امام سجاد]] {{ع}} است که آنها را به دو فرزندش [[امام محمد باقر]] {{ع}} و [[زید]] [[املا]] کرده است و آنان این [[دعاها]] را در دو نسخه نوشته‌اند.


[[صحیفه]] به القابی همانند "[[زبور]] [[آل محمد]]{{صل}}"، "[[انجیل]] [[اهل‌البیت]]{{عم}}"، "اخت القرآن"، "الدعا الکامل" و ... مشهور است<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۴۹؛ [[سیده فاطمه ترابی|ترابی، سیده فاطمه]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صحیفه سجادیه»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۳۱.</ref>.
[[صحیفه]] به القابی همانند "[[زبور]] [[آل محمد]] {{صل}}"، "[[انجیل]] [[اهل‌البیت]] {{عم}}"، "اخت القرآن"، "الدعا الکامل" و ... مشهور است<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۴۹؛ [[سیده فاطمه ترابی|ترابی، سیده فاطمه]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صحیفه سجادیه»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۳۱.</ref>.


== رساله حقوق ==
== رساله حقوق ==
{{اصلی|رساله حقوق}}
{{اصلی|رساله حقوق}}
رساله حقوق یکی از آثار امام سجاد{{ع}} است که به منزله درسنامه [[اخلاقی]] [[انسان]] [[مؤمن]] در حوزه روابط فردی و [[اجتماعی]]، در نسبت با [[خدا]]، خویشتن و دیگر چیزهاست دربردارنده ۵۱ [[حق]] است. این رساله در منابع متقدم ذکر شده است<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۶.</ref>.
رساله حقوق یکی از آثار امام سجاد {{ع}} است که به منزله درسنامه [[اخلاقی]] [[انسان]] [[مؤمن]] در حوزه روابط فردی و [[اجتماعی]]، در نسبت با [[خدا]]، خویشتن و دیگر چیزهاست دربردارنده ۵۱ [[حق]] است. این رساله در منابع متقدم ذکر شده است<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۶.</ref>.


== دعای ابوحمزه ثمالی ==
== دعای ابوحمزه ثمالی ==
{{اصلی|دعای ابوحمزه ثمالی}}
{{اصلی|دعای ابوحمزه ثمالی}}
یکی دیگر از آثار امام سجاد{{ع}} دعای [[ابوحمزه ثمالی]] است که در سحرهای [[ماه رمضان]] خوانده می‌شود. از آنجا که این [[دعا]] توسط ابوحمزه ثمالی<ref>ثابت بن دینار.</ref> از [[اصحاب خاص]] [[امام سجاد]]{{ع}} [[روایت]] شده به نام او مشهور گشته است.
یکی دیگر از آثار امام سجاد {{ع}} دعای [[ابوحمزه ثمالی]] است که در سحرهای [[ماه رمضان]] خوانده می‌شود. از آنجا که این [[دعا]] توسط ابوحمزه ثمالی<ref>ثابت بن دینار.</ref> از [[اصحاب خاص]] [[امام سجاد]] {{ع}} [[روایت]] شده به نام او مشهور گشته است.


مطالب بلندی در [[دعای ابوحمزه]] وجود دارد مانند: [[معرفت الهی]]؛ تبیین راه [[سعادت]] و [[نجات]] [[انسان]]؛ [[تذکر]] احوال [[برزخ]] و [[قیامت]] و...<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص۲۲۸.</ref>.
مطالب بلندی در [[دعای ابوحمزه]] وجود دارد مانند: [[معرفت الهی]]؛ تبیین راه [[سعادت]] و [[نجات]] [[انسان]]؛ [[تذکر]] احوال [[برزخ]] و [[قیامت]] و...<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص۲۲۸.</ref>.
خط ۲۹: خط ۲۹:
== مناجات خمس عشر ==
== مناجات خمس عشر ==
{{اصلی|مناجات خمس عشر}}
{{اصلی|مناجات خمس عشر}}
یکی از آثار [[امام سجاد]] {{ع}} [[مناجات خمس عشر]] است. بنابر آنچه مرحوم [[شیخ عباس قمی]] [[نقل]] کرده<ref>مفاتیح‌الجنان، مناجات خمس‌عشر.</ref> [[علامه مجلسی]] در بحار فرموده است که این مناجات را در کتب بعضی [[اصحاب]] یافته و آنها گفته‌اند که آن را از امام علی‌بن الحسین{{ع}} [[روایت]] کرده‌اند<ref>بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۴۲-۱۵۳.</ref>. این مناجات مشتمل بر پانزده مناجات است. در این مناجات‌ها امام سجاد{{ع}} با زبانی بسیار [[زیبا]] به [[راز و نیاز]] با [[خداوند]] پرداخته است<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۹.</ref>.
یکی از آثار [[امام سجاد]] {{ع}} [[مناجات خمس عشر]] است. بنابر آنچه مرحوم [[شیخ عباس قمی]] [[نقل]] کرده<ref>مفاتیح‌الجنان، مناجات خمس‌عشر.</ref> [[علامه مجلسی]] در بحار فرموده است که این مناجات را در کتب بعضی [[اصحاب]] یافته و آنها گفته‌اند که آن را از امام علی‌بن الحسین {{ع}} [[روایت]] کرده‌اند<ref>بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۴۲-۱۵۳.</ref>. این مناجات مشتمل بر پانزده مناجات است. در این مناجات‌ها امام سجاد {{ع}} با زبانی بسیار [[زیبا]] به [[راز و نیاز]] با [[خداوند]] پرداخته است<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۹.</ref>.


== زیارت امین‌الله ==
== زیارت امین‌الله ==
{{اصلی|زیارت امین‌الله}}
{{اصلی|زیارت امین‌الله}}
زیارت امین الله یکی از زیاراتی است که [[امام باقر]]{{ع}} آن را از [[امام سجاد]]{{ع}} [[روایت]] کرده است زمانی که حضرت نزد [[قبر]] [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} بوده است. این [[زیارت]] که با {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِينَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِه‏}} شروع می‌شود و هرچند مختصر است، امّا مضامینی بلند دارد و از نظر متن و محتوا و سند، از معتبرترین زیارت‌هاست<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۹۷.</ref>.
زیارت امین الله یکی از زیاراتی است که [[امام باقر]] {{ع}} آن را از [[امام سجاد]] {{ع}} [[روایت]] کرده است زمانی که حضرت نزد [[قبر]] [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} بوده است. این [[زیارت]] که با {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِينَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِه‏}} شروع می‌شود و هرچند مختصر است، امّا مضامینی بلند دارد و از نظر متن و محتوا و سند، از معتبرترین زیارت‌هاست<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۹۷.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش