پرش به محتوا

آیه بینه و شاهد در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱۱: خط ۱۱:


[[آیه]] ۱۷ [[سوره هود]]، در [[سیاق]] [[احتجاج]] با کافرینی است که آسمانی بودن [[قرآن]] و [[رسالت]] [[نبوی]] را [[انکار]] می‌کردند. [[خداوند]] برای [[اثبات]] [[حقانیت قرآن]]<ref>{{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}} «یا می‌گویند که آن (قرآن) را بربافته است (و از خداوند نیست)! بگو اگر راست می‌گویید ده سوره‌ای بربافته مانند آن بیاورید و هر که را هم می‌توانید به جای خداوند، (به یاوری) فرا خوانید» سوره هود، آیه ۱۳.</ref>، آنان را به [[تحدی]] فرا می‌خواند که اگر می‌توانند، ده [[سوره]] مثل قرآن بیاورند (هرچند در [[آیات]] دیگر، این تحدی به یک سوره تنزل یافت).
[[آیه]] ۱۷ [[سوره هود]]، در [[سیاق]] [[احتجاج]] با کافرینی است که آسمانی بودن [[قرآن]] و [[رسالت]] [[نبوی]] را [[انکار]] می‌کردند. [[خداوند]] برای [[اثبات]] [[حقانیت قرآن]]<ref>{{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}} «یا می‌گویند که آن (قرآن) را بربافته است (و از خداوند نیست)! بگو اگر راست می‌گویید ده سوره‌ای بربافته مانند آن بیاورید و هر که را هم می‌توانید به جای خداوند، (به یاوری) فرا خوانید» سوره هود، آیه ۱۳.</ref>، آنان را به [[تحدی]] فرا می‌خواند که اگر می‌توانند، ده [[سوره]] مثل قرآن بیاورند (هرچند در [[آیات]] دیگر، این تحدی به یک سوره تنزل یافت).
این آیه [[رسول خدا]]{{صل}} را صاحب [[بینه]] و بصیرتی [[الهی]] معرفی می‌کند که دیگران با بهره‌گیری از دلالت و [[روشنایی]] آن، به [[نور هدایت]] وارد می‌شوند. چنین بصیرتی نه از طریق متعارف، بلکه با [[عنایت الهی]] به [[رسول اکرم]]{{صل}} اعطا شده است.
این آیه [[رسول خدا]] {{صل}} را صاحب [[بینه]] و بصیرتی [[الهی]] معرفی می‌کند که دیگران با بهره‌گیری از دلالت و [[روشنایی]] آن، به [[نور هدایت]] وارد می‌شوند. چنین بصیرتی نه از طریق متعارف، بلکه با [[عنایت الهی]] به [[رسول اکرم]] {{صل}} اعطا شده است.


[[آیه شریفه]]، دلیل دوم بر [[حقانیت]] رسول خدا{{صل}} را وجود شاهدی بر حقانیت [[مقام رسالت]] نبوی بیان می‌دارد که از [[خانواده]] او است. از آنجا که [[شاهد]] بر رسالت و [[نبوت]] و [[بصیرت]] [[الهی]] [[رسول خدا]]{{صل}} - که همگی اموری [[غیبی]] هستند- خود باید در مرتبه اشراف بر آن امر باشد تا شهادتش مقبول قرارگیرد، چنین شاهدی از [[بیت]] رسول خدا{{صل}}، منحصر در وجود [[حضرت علی]]{{ع}} است؛
[[آیه شریفه]]، دلیل دوم بر [[حقانیت]] رسول خدا {{صل}} را وجود شاهدی بر حقانیت [[مقام رسالت]] نبوی بیان می‌دارد که از [[خانواده]] او است. از آنجا که [[شاهد]] بر رسالت و [[نبوت]] و [[بصیرت]] [[الهی]] [[رسول خدا]] {{صل}} - که همگی اموری [[غیبی]] هستند- خود باید در مرتبه اشراف بر آن امر باشد تا شهادتش مقبول قرارگیرد، چنین شاهدی از [[بیت]] رسول خدا {{صل}}، منحصر در وجود [[حضرت علی]] {{ع}} است؛


شکل منطقی [[برهان]] را می‌توان به صورت [[قیاس]] اقترانی زیر ارائه نمود:
شکل منطقی [[برهان]] را می‌توان به صورت [[قیاس]] اقترانی زیر ارائه نمود:


اولاً، کسی که [[شاهد]] برمقام [[نبوت]] و [[رسالت]] رسول خدا{{صل}} باشد، باید مانند حضرتش در [[بصیرت]] الهی قرار داشته باشد.
اولاً، کسی که [[شاهد]] برمقام [[نبوت]] و [[رسالت]] رسول خدا {{صل}} باشد، باید مانند حضرتش در [[بصیرت]] الهی قرار داشته باشد.


ثانیاً، کسی که مانند [[حضرت]] در [[بینه]] و بصیرت الهی است، صاحب [[علوم]] ربانی و [[عصمت الهی]] است.
ثانیاً، کسی که مانند [[حضرت]] در [[بینه]] و بصیرت الهی است، صاحب [[علوم]] ربانی و [[عصمت الهی]] است.


نتیجه آنکه: [[شاهد بر نبوت]] و رسالت [[نبوی]]{{صل}}، مانند ایشان [[معصوم]] به عصمت الهی و صاحب [[علوم لدنی]] است.
نتیجه آنکه: [[شاهد بر نبوت]] و رسالت [[نبوی]] {{صل}}، مانند ایشان [[معصوم]] به عصمت الهی و صاحب [[علوم لدنی]] است.


در مورد [[اثبات امامت]] [[خاصه]] نیز می‌توان قیاسی استثنایی را با بهره‌گیری از [[آیه]] ترتیب داد؛ به این ترتیب که:
در مورد [[اثبات امامت]] [[خاصه]] نیز می‌توان قیاسی استثنایی را با بهره‌گیری از [[آیه]] ترتیب داد؛ به این ترتیب که:
[[خداوند]] فرمود {{متن قرآن|يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ}}؛ بنابراین، شاهد بر بینه بودن حضرتش می‌باید علاوه بر دارا بودن [[مقام علم]] وعصمت الهی، از [[اهل بیت]] رسول خدا{{صل}} نیز باشد که در [[روایات اهل بیت]]{{عم}}، به [[امامان معصوم]]{{عم}} [[تطبیق]] داده شده است. بنابراین می‌توان گفت:
[[خداوند]] فرمود {{متن قرآن|يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ}}؛ بنابراین، شاهد بر بینه بودن حضرتش می‌باید علاوه بر دارا بودن [[مقام علم]] وعصمت الهی، از [[اهل بیت]] رسول خدا {{صل}} نیز باشد که در [[روایات اهل بیت]] {{عم}}، به [[امامان معصوم]] {{عم}} [[تطبیق]] داده شده است. بنابراین می‌توان گفت:
اگر در میان [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} کسی جز حضرت علی{{ع}} صاحب مقام علم و عصمت الهی می‌بود، لازم می‌آمد که رسول خدا{{صل}} او را معرفی نماید و یا خود اظهار کند و [[تاریخ]] آثار این علوم او را بیان نماید؛ ولی کسی چنین اظهاری را ننمود. پس این [[مقام]]، که همانا [[مقام امامت]] در [[فرهنگ اهل بیت]]{{عم}} است، متعین در حضرت علی{{ع}} می‌باشد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۵۹ و ۷۲.</ref>
اگر در میان [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} کسی جز حضرت علی {{ع}} صاحب مقام علم و عصمت الهی می‌بود، لازم می‌آمد که رسول خدا {{صل}} او را معرفی نماید و یا خود اظهار کند و [[تاریخ]] آثار این علوم او را بیان نماید؛ ولی کسی چنین اظهاری را ننمود. پس این [[مقام]]، که همانا [[مقام امامت]] در [[فرهنگ اهل بیت]] {{عم}} است، متعین در حضرت علی {{ع}} می‌باشد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۵۹ و ۷۲.</ref>


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش