پرش به محتوا

آیه رؤیت اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۹: خط ۹:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[آیه شریفه]] ۱۰۵ [[سوره توبه]]، به آیه رؤیت اعمال معروف است. مخاطب این [[آیه]] عموم [[مردم]]، اعم از [[مؤمن]] و [[کافر]] می‌باشد. اطلاق آیه در [[رؤیت]] [[اعمال]]، بدان معناست که کل اعمال همه [[انسان‌ها]] در همه زمان‌ها و همه مراحل آن (از [[نیت]] عمل گرفته تا گفتار و [[رفتار]]) مشمول این سخن [[خداوند]] قرار می‌گیرد. این رؤیت، با چنین کیفیتی، نمی‌تواند صرفاً منحصر به ظاهر عمل باشد، بلکه [[حقایق]] اعمال را نیز در بر می‌گیرد. همچنین آیه شریفه تصریح فرموده که این رؤیت فقط مختص خداوند، [[پیامبر]]{{صل}} و برخی از [[مؤمنین]] است. منظور از مؤمنین در آیه، همه [[اهل]] [[ایمان]] نیستند؛ زیرا این رؤیت به [[رؤیت خداوند]] عطف گردیده و لذا فراتر از رؤیت ظاهر اعمال است. بر اساس [[روایات]] مختلف، منظور آیه شریفه از مؤمنین، [[ائمه اطهار]]{{عم}} است.
[[آیه شریفه]] ۱۰۵ [[سوره توبه]]، به آیه رؤیت اعمال معروف است. مخاطب این [[آیه]] عموم [[مردم]]، اعم از [[مؤمن]] و [[کافر]] می‌باشد. اطلاق آیه در [[رؤیت]] [[اعمال]]، بدان معناست که کل اعمال همه [[انسان‌ها]] در همه زمان‌ها و همه مراحل آن (از [[نیت]] عمل گرفته تا گفتار و [[رفتار]]) مشمول این سخن [[خداوند]] قرار می‌گیرد. این رؤیت، با چنین کیفیتی، نمی‌تواند صرفاً منحصر به ظاهر عمل باشد، بلکه [[حقایق]] اعمال را نیز در بر می‌گیرد. همچنین آیه شریفه تصریح فرموده که این رؤیت فقط مختص خداوند، [[پیامبر]] {{صل}} و برخی از [[مؤمنین]] است. منظور از مؤمنین در آیه، همه [[اهل]] [[ایمان]] نیستند؛ زیرا این رؤیت به [[رؤیت خداوند]] عطف گردیده و لذا فراتر از رؤیت ظاهر اعمال است. بر اساس [[روایات]] مختلف، منظور آیه شریفه از مؤمنین، [[ائمه اطهار]] {{عم}} است.


با استفاده از آیه شریفه می‌توان موضوع رؤیت [[اعمال انسان‌ها]] را که لازمه آن اشراف بر [[عالم ملکوت]] و [[باطن]] اعمال و نیات [[انسانی]] است، به شرح [[قیاس]] زیر [[اثبات]] نمود:
با استفاده از آیه شریفه می‌توان موضوع رؤیت [[اعمال انسان‌ها]] را که لازمه آن اشراف بر [[عالم ملکوت]] و [[باطن]] اعمال و نیات [[انسانی]] است، به شرح [[قیاس]] زیر [[اثبات]] نمود:


اولاً، [[خدا]] و [[رسول]]{{صل}} و مؤمنون{{عم}}، ناظر بر باطن اعمال انسان‌ها هستند: {{متن قرآن|فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>.
اولاً، [[خدا]] و [[رسول]] {{صل}} و مؤمنون {{عم}}، ناظر بر باطن اعمال انسان‌ها هستند: {{متن قرآن|فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>.


ثانیاً، ناظر بر باطن اعمال، باید اشراف بر [[ملکوت]] انسان‌ها داشته باشد.
ثانیاً، ناظر بر باطن اعمال، باید اشراف بر [[ملکوت]] انسان‌ها داشته باشد.


در نتیجه: خدا و رسول{{صل}} و مؤمنون{{عم}} اشراف بر ملکوت انسان‌ها دارند.
در نتیجه: خدا و رسول {{صل}} و مؤمنون {{عم}} اشراف بر ملکوت انسان‌ها دارند.


با [[تدبر]] در نتیجه منطقی حاصله، می‌توان موارد زیر را [[استنتاج]] نمود:
با [[تدبر]] در نتیجه منطقی حاصله، می‌توان موارد زیر را [[استنتاج]] نمود:
# [[رسول خدا]]{{صل}}، با [[عنایت الهی]]، از [[عالم غیب]] [[آگاهی]] دارد و [[علم]] او متعارف و اکتسابی نیست. از آنجا که [[علم]] و [[رؤیت]] [[مؤمنین]] مذکور در [[آیه]] به [[خدا]] و رسولش{{صل}} (از جهت اشراف بر [[اعمال]] عباد) عطف گردیده است، بنابراین، رؤیت آنان (به [[اذن خداوند]]) مشرف بر ظاهر و [[باطن]] اعمال عباد است.
# [[رسول خدا]] {{صل}}، با [[عنایت الهی]]، از [[عالم غیب]] [[آگاهی]] دارد و [[علم]] او متعارف و اکتسابی نیست. از آنجا که [[علم]] و [[رؤیت]] [[مؤمنین]] مذکور در [[آیه]] به [[خدا]] و رسولش {{صل}} (از جهت اشراف بر [[اعمال]] عباد) عطف گردیده است، بنابراین، رؤیت آنان (به [[اذن خداوند]]) مشرف بر ظاهر و [[باطن]] اعمال عباد است.
# لازمه اشراف بر ظاهر و باطن اعمال عباد، علم و [[عصمت]] از ناحیه [[خداوند]] است.
# لازمه اشراف بر ظاهر و باطن اعمال عباد، علم و [[عصمت]] از ناحیه [[خداوند]] است.
# بنابر [[روایات]] وارده، کسانی که برخوردار از علم و [[عصمت الهی]] هستند، منحصر در [[ائمه هدی]]{{عم}} می‌باشند.
# بنابر [[روایات]] وارده، کسانی که برخوردار از علم و [[عصمت الهی]] هستند، منحصر در [[ائمه هدی]] {{عم}} می‌باشند.
# منظور از {{متن قرآن|الْمُؤْمِنُونَ}} در این آیه، [[امامان معصوم]]{{عم}} از [[فرزندان حضرت زهرا]]{{س}} می‌باشند. به لحاظ [[ضرورت]] رؤیت اعمال همه [[انسان‌ها]] در طول [[تاریخ]]، لازم است همواره این امر استمرار داشته باشد.
# منظور از {{متن قرآن|الْمُؤْمِنُونَ}} در این آیه، [[امامان معصوم]] {{عم}} از [[فرزندان حضرت زهرا]] {{س}} می‌باشند. به لحاظ [[ضرورت]] رؤیت اعمال همه [[انسان‌ها]] در طول [[تاریخ]]، لازم است همواره این امر استمرار داشته باشد.
# با استفاده از [[آیه شهادت]] و [[اخبار]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} از اعمال [[بندگان]] در [[روز قیامت]]، می‌توان حضور دائمی [[مقام امامت]] در میان [[مردم]] تا روز قیامت را نتیجه گرفت.
# با استفاده از [[آیه شهادت]] و [[اخبار]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} از اعمال [[بندگان]] در [[روز قیامت]]، می‌توان حضور دائمی [[مقام امامت]] در میان [[مردم]] تا روز قیامت را نتیجه گرفت.
# هرچند مخاطب آیه منافقینی هستند که از [[فرمان]] [[رسول خدا]]{{صل}} [[سرپیچی]] کردند، ولی خداوند قاعده‌ای کلی را برای همه زمان‌ها بیان می‌دارد و می‌فرماید که هر عملی که [[امت اسلام]] و خلایق انجام می‌دهند، همان طور که خداوند ظاهر و باطن و نیات آنها را می‌داند، [[رسول]] او{{صل}} و امامان{{عم}} نیز مطلع هستند و چنین مقامی خبر از [[مقام ولایت]] [[امام]] بر [[امت]] دارد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۵۵ و ۸۵.</ref>
# هرچند مخاطب آیه منافقینی هستند که از [[فرمان]] [[رسول خدا]] {{صل}} [[سرپیچی]] کردند، ولی خداوند قاعده‌ای کلی را برای همه زمان‌ها بیان می‌دارد و می‌فرماید که هر عملی که [[امت اسلام]] و خلایق انجام می‌دهند، همان طور که خداوند ظاهر و باطن و نیات آنها را می‌داند، [[رسول]] او {{صل}} و امامان {{عم}} نیز مطلع هستند و چنین مقامی خبر از [[مقام ولایت]] [[امام]] بر [[امت]] دارد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۵۵ و ۸۵.</ref>


== شأن نزول ==
== شأن نزول ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش