پرش به محتوا

ابوحاطب بن عمرو بن عبد شمس: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۴: خط ۴:
وی فرزند [[عمرو بن عبدشمس]]، از تیره [[عامر بن لؤی]] از [[قبیله قریش]] بود<ref>ابن هشام، ج۱، ص۳۴۵؛ ابن حزم، ص۱۶۶.</ref>. [[کنیه]] او را ابوحاطب<ref>ابن هشام، ج۱، ص۲۱۴، ج۳، ص۸۲۰ و ج۴، ص۵؛ ابن حبان، ج۱، ص۵۸.</ref> گفته‌اند. برخی نیز او را [[حاطب]] نامیده‌اند<ref>ابن هشام، ج۴، ص۲۷۷؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابونعیم، ج۳، ص۶۹۷.</ref>، البته احتمال اینکه لفظ "ابو" افتاده باشد، وجود دارد. به همین دلیل ذیل دو عنوان جداگانه در (اسم و کنیه) شرح حال او را آورده‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۷۳ و ج۴، ص۱۹۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۲ و ج۶، ص۲۶؛ ابن حجر، ج۲، ص۶ و ج۷، ص۷۰.</ref> [[برادران]] او، [[سهیل]]، سلیط و سکران<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۷۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۲.</ref> و مادرش [[اسماء]] دختر [[حارث بن نوفل]] - از [[قبیله اشجع]] - نام داشت<ref>ابن سعد، ج۳، ص۴۰۵؛ ابن حبان، ج۳، ص۸۳.</ref>. وی [[فرزندی]] به نام عمرو از ربطه دختر [[علقمه]] دارد <ref>[[ابن سعد]]، ۳۰۹ / ۳</ref>.
وی فرزند [[عمرو بن عبدشمس]]، از تیره [[عامر بن لؤی]] از [[قبیله قریش]] بود<ref>ابن هشام، ج۱، ص۳۴۵؛ ابن حزم، ص۱۶۶.</ref>. [[کنیه]] او را ابوحاطب<ref>ابن هشام، ج۱، ص۲۱۴، ج۳، ص۸۲۰ و ج۴، ص۵؛ ابن حبان، ج۱، ص۵۸.</ref> گفته‌اند. برخی نیز او را [[حاطب]] نامیده‌اند<ref>ابن هشام، ج۴، ص۲۷۷؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابونعیم، ج۳، ص۶۹۷.</ref>، البته احتمال اینکه لفظ "ابو" افتاده باشد، وجود دارد. به همین دلیل ذیل دو عنوان جداگانه در (اسم و کنیه) شرح حال او را آورده‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۷۳ و ج۴، ص۱۹۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۲ و ج۶، ص۲۶؛ ابن حجر، ج۲، ص۶ و ج۷، ص۷۰.</ref> [[برادران]] او، [[سهیل]]، سلیط و سکران<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۷۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۲.</ref> و مادرش [[اسماء]] دختر [[حارث بن نوفل]] - از [[قبیله اشجع]] - نام داشت<ref>ابن سعد، ج۳، ص۴۰۵؛ ابن حبان، ج۳، ص۸۳.</ref>. وی [[فرزندی]] به نام عمرو از ربطه دختر [[علقمه]] دارد <ref>[[ابن سعد]]، ۳۰۹ / ۳</ref>.


وی از [[پیشگامان در اسلام]] و از [[مهاجران به حبشه]]<ref>ابن هشام، ج۱، ص۲۱۴ و ج۴، ص۵؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref> بود. پیش از آنکه [[رسول خدا]]{{صل}} به "دار ارقم" وارد شود، [[اسلام]] آورد<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref> و دو [[هجرت به حبشه]] داشته است<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۶۳.</ref>. واقدی او را نخستین<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۲.</ref> و آخرین [[هجرت]] کننده همراه [[جعفر بن ابی طالب]] از [[حبشه]] به [[مدینه]] دانسته است<ref>ابن حجر، ج۲، ص۶.</ref>. [[بلاذری]]، این را که او آخرین هجرت کننده باشد، صحیح نمی‌داند؛ زیرا او در [[مکه]] بود که از سوی [[پیامبر]] برای [[خواستگاری]] [[سوده]] رفت<ref>ابن حجر، ج۲، ص۶.</ref>. برخی گفته‌اند او که در حبشه بوده<ref>ابن هشام، ج۴، ص۲۹۴؛ شامی، ج۱۱، ص۱۴۶.</ref> چگونه می‌تواند در مکه حامل [[پیام]] رسول خدا{{صل}} به سوده باشد؟ رسول خدا{{صل}} سوده را [[سال دهم بعثت]]، بعد از [[رحلت]] [[حضرت خدیجه]]{{س}} و پیش از تزویج با [[عایشه]] به [[عقد]] خود درآورد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۴۲.</ref>. به نظر می‌رسد [[اعتراض]] [[بلاذری]] وارد باشد؛ زیرا در آن وقت ابوحاطب (یا [[حاطب]]) در [[مکه]] بوده و پیش از [[هجرت به مدینه]]، از [[حبشه]] بازگشته است. البته احتمال اینکه دو [[هجرت به حبشه]] داشته، می‌تواند مطلب را درست کند.
وی از [[پیشگامان در اسلام]] و از [[مهاجران به حبشه]]<ref>ابن هشام، ج۱، ص۲۱۴ و ج۴، ص۵؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref> بود. پیش از آنکه [[رسول خدا]] {{صل}} به "دار ارقم" وارد شود، [[اسلام]] آورد<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref> و دو [[هجرت به حبشه]] داشته است<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۶۳.</ref>. واقدی او را نخستین<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۲.</ref> و آخرین [[هجرت]] کننده همراه [[جعفر بن ابی طالب]] از [[حبشه]] به [[مدینه]] دانسته است<ref>ابن حجر، ج۲، ص۶.</ref>. [[بلاذری]]، این را که او آخرین هجرت کننده باشد، صحیح نمی‌داند؛ زیرا او در [[مکه]] بود که از سوی [[پیامبر]] برای [[خواستگاری]] [[سوده]] رفت<ref>ابن حجر، ج۲، ص۶.</ref>. برخی گفته‌اند او که در حبشه بوده<ref>ابن هشام، ج۴، ص۲۹۴؛ شامی، ج۱۱، ص۱۴۶.</ref> چگونه می‌تواند در مکه حامل [[پیام]] رسول خدا {{صل}} به سوده باشد؟ رسول خدا {{صل}} سوده را [[سال دهم بعثت]]، بعد از [[رحلت]] [[حضرت خدیجه]] {{س}} و پیش از تزویج با [[عایشه]] به [[عقد]] خود درآورد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۴۲.</ref>. به نظر می‌رسد [[اعتراض]] [[بلاذری]] وارد باشد؛ زیرا در آن وقت ابوحاطب (یا [[حاطب]]) در [[مکه]] بوده و پیش از [[هجرت به مدینه]]، از [[حبشه]] بازگشته است. البته احتمال اینکه دو [[هجرت به حبشه]] داشته، می‌تواند مطلب را درست کند.


خبر چنین است که سکران [[برادر]] حاطب، همراه همسرش [[سوده دختر زمعه]] از حبشه به مکه بازگشت و پس از چندی درگذشت. با سپری شدن عده [[سوده]]، [[رسول خدا]]{{صل}} کسی را فرستاد و از او [[خواستگاری]] کرد. سوده پاسخ داد که [[اختیار]] کار من در دست شماست. آن [[حضرت]] فرمود به یکی از مردان قومت بگوی تا تو را به همسری من درآورد. سوده این کار را به [[حاطب بن عمرو]] سپرد. سوده نخستین زنی بود که رسول خدا{{صل}} پس از [[رحلت]] [[خدیجه]]{{ع}} تزویج کرد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۴۲؛ طبری، ص۹۲؛ ابن عساکر، ج۳، ص۱۹۸؛ ذهبی، ج۲، ص۲۶۷.</ref>. در نقل دیگر آمده است که حاطب با برادرش سلیط، سوده را به تزویج رسول خدا{{صل}} درآوردند و حضرت صداق او را چهارصد [[درهم]] قرار داد<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۰۵۸؛ شامی، ج۱۱، ص۱۴۶.</ref>.
خبر چنین است که سکران [[برادر]] حاطب، همراه همسرش [[سوده دختر زمعه]] از حبشه به مکه بازگشت و پس از چندی درگذشت. با سپری شدن عده [[سوده]]، [[رسول خدا]] {{صل}} کسی را فرستاد و از او [[خواستگاری]] کرد. سوده پاسخ داد که [[اختیار]] کار من در دست شماست. آن [[حضرت]] فرمود به یکی از مردان قومت بگوی تا تو را به همسری من درآورد. سوده این کار را به [[حاطب بن عمرو]] سپرد. سوده نخستین زنی بود که رسول خدا {{صل}} پس از [[رحلت]] [[خدیجه]] {{ع}} تزویج کرد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۴۲؛ طبری، ص۹۲؛ ابن عساکر، ج۳، ص۱۹۸؛ ذهبی، ج۲، ص۲۶۷.</ref>. در نقل دیگر آمده است که حاطب با برادرش سلیط، سوده را به تزویج رسول خدا {{صل}} درآوردند و حضرت صداق او را چهارصد [[درهم]] قرار داد<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۰۵۸؛ شامی، ج۱۱، ص۱۴۶.</ref>.


هنگامی که او از مکه به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد به [[منزل]] [[رفاعه]]، برادر [[لبابة بن عبدالمنذر]] وارد شد <ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref>. وی در [[بدر]]<ref>موسی بن عقبه، ص۲۸۸؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابن کثیر، ج۳، ص۸۴.</ref> حضور داشت<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref> و از [[اصحاب]] [[بیعت رضوان]] بود<ref>واقدی، ج۳، ص۶۰۳.</ref> و با [[اذن]] رسول خدا{{صل}} پیش از [[فتح مکه]] وارد آن [[شهر]] شد<ref>شامی، ج۵، ص۴۸.</ref>. [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۳، ص۳۰۳.</ref> به نقل از پدرش، او را مجهول دانسته، [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۲، ص۶۹۸.</ref> هم گوید: روایتی از او نقل نشده است، در حالی که [[ذهبی]]<ref>ذهبی، ج۲، ص۱۵۷.</ref> گفته که او [[روایت]] دارد. از [[زمان]] [[مرگ]] ابوحاطب، اطلاعی در دست نیست.<ref>[[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحاطب بن عمرو بن عبد شمس»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۲.</ref>
هنگامی که او از مکه به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد به [[منزل]] [[رفاعه]]، برادر [[لبابة بن عبدالمنذر]] وارد شد <ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref>. وی در [[بدر]]<ref>موسی بن عقبه، ص۲۸۸؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹؛ ابن کثیر، ج۳، ص۸۴.</ref> حضور داشت<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۰۹.</ref> و از [[اصحاب]] [[بیعت رضوان]] بود<ref>واقدی، ج۳، ص۶۰۳.</ref> و با [[اذن]] رسول خدا {{صل}} پیش از [[فتح مکه]] وارد آن [[شهر]] شد<ref>شامی، ج۵، ص۴۸.</ref>. [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۳، ص۳۰۳.</ref> به نقل از پدرش، او را مجهول دانسته، [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۲، ص۶۹۸.</ref> هم گوید: روایتی از او نقل نشده است، در حالی که [[ذهبی]]<ref>ذهبی، ج۲، ص۱۵۷.</ref> گفته که او [[روایت]] دارد. از [[زمان]] [[مرگ]] ابوحاطب، اطلاعی در دست نیست.<ref>[[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحاطب بن عمرو بن عبد شمس»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۲.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش