ابوطیبه حجام: تفاوت میان نسخه‌ها

در نام و [[نسب]] وی [[اختلاف]] است. وی مولای [[انصار]] دانسته شده و طایفه‌اش به اختلاف [[بنو حارثه]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۶۲.</ref> و بنوبیاضه ثبت گردیده است. انتساب وی به بنوبیاضه صحیح نیست؛ زیرا وی [[غلام]] [[محیصة بن مسعود]] از بنوحارثه بود<ref>ابن ابی حاتم، ج۸، ص۴۲۶.</ref>. منشأ انتساب وی به بنوبیاضه، تشابه [[شغل]] وی با [[ابوهند حجام]] است که مولای بنوبیاضه و مانند ابوطیبه در کار حجامت بود<ref>ر. ک: ابن حجر، فتح، ج۴، ص۳۷۸.</ref>. شرح حال نگاران، بیشتر ذیل دو عنوان "ابوطیبه" و [[میسره]]" و گاه "[[نافع]]" به شرح حال وی پرداخته‌اند، ولی به دلیل [[شهرت]] وی به [[کنیه]]، شرح حال مبسوط وی در [[کنیه‌ها]] آمده است. هر چند [[عسکری]] می‌گوید برای وی نامی نیافته است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۱۹۵.</ref>، ولی نام وی به اختلاف [[دینار]]، میسره و نافع گفته شده است<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۸۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۹۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۶۱۳.</ref> نام وی را به نقل از نواده وی ([[احمد بن عبیدالله]])، میسره دانسته است؛ چنان که [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref> با نقل [[حدیثی]] از نواده وی [[یزید بن معقل]]، نام ابوطیبه را میسره نوشته است. نام دینار برای وی صحیح نیست؛ زیرا دینار حجام، [[تابعی]] است و از ابوطیبه [[روایت]] نقل می‌کند<ref>ابن حجر، فتح، ج۴، ص۳۷۷.</ref>. منشأ این [[اشتباه]]، جابه جایی نام [[راوی]] با مروی عنه و هم شغل بودن آنها بوده است. تنها<ref>ابن حجر الاصابه، ج۷، ص۱۹۵.</ref> برخلاف شرح حال نگاران دیگر، از وی با [[لقب]] "حَجّاج" یاد کرده که آشکارا تصحیف حجام است و هیچ تناسبی با شغل وی که حجامت بود ندارد. از ابوطیبه با عنوان "حَجّام النبی" یاد شده است<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref>. او [[رسول خدا]] {{صل}} را در حالی که [[روزه]] داشت حجامت کرد و آن [[حضرت]] در برابر این کار به او مزد پرداخت<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۸۳؛ ابن سلمه، ج۴، ص۱۳۱؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۸۰؛ ر. ک: ابن ابی شیبه، ج۵، ص۱۱۵.</ref> و از صاحبان وی ([[موالی]]) خواست [[میزان]] [[مالیات]] وی را کاهش دهند که آنان هم پذیرفتند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۴۲؛ بخاری، ج۳، ص۵۳؛ ابن سلمه، ج۴، ص۱۳۰؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵.</ref>. [[فقها]] با توجه به این [[روایت]]، کسب [[بندگان]] را از راه حجامت تجویز کرده <ref>طوسی، ج۶، ص۸۸؛ برای آگاهی از روایت‌های مخالف این فتوا که کسب در آمد از راه حجامت در آن نهی شده؛ ر. ک: احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۳۵؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۱۳۸.</ref> و با توجه به گزارش دیگری که از [[آشامیدن]] [[خون]] [[رسول خدا]] {{صل}} از سوی ابوطیبه خبر می‌دهد، خون آن [[حضرت]] را [[نجس]] ندانسته‌اند<ref>علامه حلی، ج۳، ص۱۹۴؛ برخی نوشیدن خون رسول خدا {{صل}} را به بعضی از موالی قریش غیر از ابو طیبه نسبت میدهند؛ ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۱، ص۱۸۰.</ref>. براساس گزارش‌های تکمیلی، چون ابوطیبه با [[نیت]] [[نجات]] از [[آتش جهنم]] خون رسول خدا {{صل}} را نوشید، حضرت به او فرمود هیچگاه به شکم درد [[مبتلا]] نخواهد شد<ref>ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۱۸۳.</ref>.

هنگامی که [[ام سلمه]]، [[همسر رسول خدا]] {{صل}} از وی برای حجامت اجازه خواست، آن حضرت به ابوطیبه فرمود وی را حجامت کند. [[محدثان]] در توجیه این کار گفته‌اند ابوطیبه، [[برادر]] رضاعی ام سلمه بوده یا اینکه پیش از [[بلوغ]]، او را حجامت کرده است<ref>مسلم، ج۷، ص۲۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۱۵۲؛ ابوداود، ج۲، ص۲۷۰.</ref>.

بر اساس روایت دیگری که ابوطیبه از رسول خدا {{صل}} نقل کرده، شش گروه در [[روز قیامت]] [[عذاب]] خواهند شد، [[حکمرانان]] برای ستمشان، [[عرب]] برای [[عصبیت]]، [[دانشمندان]] برای [[حسد]]، دهقانان برای [[تکبر]]، تاجران برای [[خیانت]] و روستاییان به دلیل جهلشان<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref>. روایت دیگر ابو طیبه، درباره هزینه کردن برای حناست که این هزینه، همانند هزینه کردن برای [[حج]] دانسته شده است. [[ابن عباس]]، [[جابر]] و [[انس بن مالک]] از وی روایت می‌کنند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵.</ref><ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوطیبه حجام»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۰۸-۴۰۹.</ref>