پرش به محتوا

اعرابیت در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
به کسانی که مکان ثابتی برای اقامت ندارند بلکه به صورت سیار در صحراها و مراتع زیر چادر [[زندگی]] می‌‏کنند، «بَدَوی» یا [[بادیه نشین]] گفته می‏‌شود، در مقابل «حَضَری» که اعم از [[شهر]] نشین و روستا نشین است.
به کسانی که مکان ثابتی برای اقامت ندارند بلکه به صورت سیار در صحراها و مراتع زیر چادر [[زندگی]] می‌‏کنند، «بَدَوی» یا [[بادیه نشین]] گفته می‏‌شود، در مقابل «حَضَری» که اعم از [[شهر]] نشین و روستا نشین است.


خط ۱۳: خط ۱۳:
مگر مواردی که به سبب [[اختلاف]] [[طبیعت]] زندگی [[بادیه نشینی]] با شهر نشینی و مانند آن از این قاعده استثنا شده است که در ذیل به مواردی از آن اشاره می‏‌شود.
مگر مواردی که به سبب [[اختلاف]] [[طبیعت]] زندگی [[بادیه نشینی]] با شهر نشینی و مانند آن از این قاعده استثنا شده است که در ذیل به مواردی از آن اشاره می‏‌شود.


==احکام==
== احکام ==
#'''صلات:''' در [[کراهت]] یا [[حرمت]] پیش ‏نماز شدن بدَوی برای حضری اختلاف است. قول نخست، مشهور میان متأخّران است. <ref>جواهر الکلام، ج۱۳، ص:۳۸۷؛ الروضة البهیة، ج۱، ص:۸۰۴ ـ ۸۰۵.</ref> بر بادیه‌‏نشینی که برای تأمین آب و علف دام خویش پیوسته در حال جابه جایی است [[حکم]] مسافر جاری نمی‏‌شود؛ بلکه نمازش تمام و روزه‏اش صحیح است مگر آنکه برای منظوری دیگر همچون [[زیارت]]، [[تجارت]] و [[حج]] [[سفر]] کند که با تحقّق عنوان سفر [[شرعی]]، [[حکم]] مسافر را پیدا می‏‌کند <ref>جواهرالکلام، ج۱۴، ص:۲۶۸ ـ ۲۷۰؛ مستمسک العروة، ج۸، ص:۶۹.</ref>.
# '''صلات:''' در [[کراهت]] یا [[حرمت]] پیش ‏نماز شدن بدَوی برای حضری اختلاف است. قول نخست، مشهور میان متأخّران است. <ref>جواهر الکلام، ج۱۳، ص:۳۸۷؛ الروضة البهیة، ج۱، ص:۸۰۴ ـ ۸۰۵.</ref> بر بادیه‌‏نشینی که برای تأمین آب و علف دام خویش پیوسته در حال جابه جایی است [[حکم]] مسافر جاری نمی‏‌شود؛ بلکه نمازش تمام و روزه‏اش صحیح است مگر آنکه برای منظوری دیگر همچون [[زیارت]]، [[تجارت]] و [[حج]] [[سفر]] کند که با تحقّق عنوان سفر [[شرعی]]، [[حکم]] مسافر را پیدا می‏‌کند <ref>جواهرالکلام، ج۱۴، ص:۲۶۸ ـ ۲۷۰؛ مستمسک العروة، ج۸، ص:۶۹.</ref>.
#'''[[جهاد]]:''' بنابر قول مشهور [[بادیه نشینان]] هرچند در [[جنگ]] شرکت کنند از [[غنیمت]] سهمی ندارند. تنها مقدار اندکی از غنیمت به عنوان [[رضخ]] به آنان داده می‏‌شود. مراد از بادیه نشینان، خصوص افرادی هستند که [[اسلام]] آورده، لکن هنوز در اسلام، [[استوار]] و [[ثابت قدم]] نگشته‏‌اند و بر ترک [[مهاجرت]] و باقی ماندن در [[بادیه]] در قبال عدم سهم‏‌خواهی از غنیمت [[مصالحه]] کرده‏‌اند. <ref>جواهرالکلام، ج۲۱، ص:۲۱۷ ـ ۲۱۸.</ref>
# '''[[جهاد]]:''' بنابر قول مشهور [[بادیه نشینان]] هرچند در [[جنگ]] شرکت کنند از [[غنیمت]] سهمی ندارند. تنها مقدار اندکی از غنیمت به عنوان [[رضخ]] به آنان داده می‏‌شود. مراد از بادیه نشینان، خصوص افرادی هستند که [[اسلام]] آورده، لکن هنوز در اسلام، [[استوار]] و [[ثابت قدم]] نگشته‏‌اند و بر ترک [[مهاجرت]] و باقی ماندن در [[بادیه]] در قبال عدم سهم‏‌خواهی از غنیمت [[مصالحه]] کرده‏‌اند. <ref>جواهرالکلام، ج۲۱، ص:۲۱۷ ـ ۲۱۸.</ref>
#'''وکالت:''' مشهور [[فقها]] وکالت حَضَری برای بادیه نشین ـ بلکه هر فرد غریبی ـ را جهت فروش کالاهای وی که به شهر یا روستا آورده است، [[مکروه]] دانسته‌‏اند. قول مقابل آن، [[حرمت]] است. <ref>جواهرالکلام، ج۲۲، ص:۴۶۱.</ref>
# '''وکالت:''' مشهور [[فقها]] وکالت حَضَری برای بادیه نشین ـ بلکه هر فرد غریبی ـ را جهت فروش کالاهای وی که به شهر یا روستا آورده است، [[مکروه]] دانسته‌‏اند. قول مقابل آن، [[حرمت]] است. <ref>جواهرالکلام، ج۲۲، ص:۴۶۱.</ref>
#'''نکاح:''' بنابر نظر برخی نگاه کردن به آن مقدار از مو یا [[بدن]] [[زنان]] [[بادیه نشین]] که به طور متعارف و رایج نمی‌‏پوشانند، بدون [[شهوت]] جایز است <ref>العروة الوثقی، ج۵، ص:۴۹۳.</ref>. [[ازدواج]] [[زن]] حضَری با [[مرد]] [[اعرابی]] [[مکروه]] است.<ref>العروة الوثقی، ج۵، ص:۴۸۷.</ref>
# '''نکاح:''' بنابر نظر برخی نگاه کردن به آن مقدار از مو یا [[بدن]] [[زنان]] [[بادیه نشین]] که به طور متعارف و رایج نمی‌‏پوشانند، بدون [[شهوت]] جایز است <ref>العروة الوثقی، ج۵، ص:۴۹۳.</ref>. [[ازدواج]] [[زن]] حضَری با [[مرد]] [[اعرابی]] [[مکروه]] است.<ref>العروة الوثقی، ج۵، ص:۴۸۷.</ref>
#'''شهادات:''' [[شهادت]] بادیه نشین علیه حضَری با وجود شرایط بنابر مشهور، پذیرفته است. [[ابن جُنید]] قائل به عدم پذیرش آن شده مگر آنکه مورد شهادت در [[بادیه]] رخ داده و حَضَری در آنجا وجود نداشته باشد یا مورد، قتلی باشد که حَضَری حضور نداشته است<ref>مختلف الشیعة، ج۸، ص:۵۳۰؛ فتاوی ابن الجنید، ص:۳۳۳.</ref><ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، صفحه ۳۹-۴۰.</ref>
# '''شهادات:''' [[شهادت]] بادیه نشین علیه حضَری با وجود شرایط بنابر مشهور، پذیرفته است. [[ابن جُنید]] قائل به عدم پذیرش آن شده مگر آنکه مورد شهادت در [[بادیه]] رخ داده و حَضَری در آنجا وجود نداشته باشد یا مورد، قتلی باشد که حَضَری حضور نداشته است<ref>مختلف الشیعة، ج۸، ص:۵۳۰؛ فتاوی ابن الجنید، ص:۳۳۳.</ref><ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۳، صفحه ۳۹-۴۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش