امنیت در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

[[برقراری امنیت]] در [[سرحدات]] و داخل [[کشور]]، همواره از دغدغه‌های اصلی [[دولت‌ها]] است. بنابراین [[امام علی]] {{ع}} [[فلسفه]] [[تشکیل حکومت]] را برقراری امنیت بر می‌شمارند و می‌فرمایند:

آنجا که رابطه [[انسان]] با انسان، رابطه [[ظالم]] و [[مظلوم]]، [[غارت‌گر]] و [[غارت]] شده و آزادی‌ستیز و [[آزادی‌خواه]] است، [[هدف]] [[دولت علوی]] ایجاد [[امنیت]] برای [[مظلومان]] است: {{متن حدیث|فَيَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبَادِكَ‌}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۱.</ref>. معیار [[تقدس]] [[جامعه]] و [[دولت اسلامی]] طبق بیان [[پیامبر]] وجود آن اندازه از امنیت است که حق [[ضعیف]] را بتوان بدون [[اضطراب]] و لکنت زبان از [[قوی]] بستاند: {{متن حدیث|لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لَا يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِيِّ غَيْرَ مُتَعْتَعٍ}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>؛ این معیار شامل دو مطلب است: یکی اینکه مردم به طور کلی [[روحیه]] [[ضعف]] و [[زبونی]] را از خود دور کنند و در مقابل قوی - هر اندازه که قوی باشد- [[شجاعانه]] بایستند، به لکنت زبان نیفتند و [[ترس]] نداشته باشند، و دیگر اینکه اصلاً [[نظامات اجتماعی]] باید طوری باشد که در مقابل [[قانون]]، قوی و ضعیفی وجود نداشته باشد<ref>مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی {{ع}}، ص۶۰.</ref><ref>[[محمد تقی حکیم آبادی گیلک|حکیم آبادی گیلک، محمد تقی]]، [[دولت و سیاست‌های اقتصادی (مقاله)| مقاله «دولت و سیاست‌های اقتصادی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۳۲۶.</ref>

== راهبردهای [[امنیتی]] و [[دفاعی]] ==

اول، [[حفظ وحدت]] و کیان [[حاکمیت]]، و [[جهاد]] با سرکشانی نظیر [[معاویه]] و یارانش که حاکمیت [[حق]] را چند پاره کردند و هر یک در امور [[حکومت]]، برنامه و راهی به دلخواه خویش در پیش گرفتند و از [[مسیر حق]] و [[عدالت]] خارج شدند. [[امام علی]] {{ع}} برای مقابله با [[اصحاب صفین]] و [[جمل]]، تردید نکرد و دوران پنج ساله حکومت خویش را در این راه سپری نمود.

دوم، [[حفظ]] امنیت یکایک افرادی که در [[حکومت علوی]] [[زندگی]] می‌کردند و [[قوانین]] حکومت را محترم می‌شمردند. [[امام]] پس از شنیدن خبر بیرون آوردن خلخال از پای [[زن]] [[اهل کتاب]]، می‌گوید: «اگر [[مسلمان]] آزاده‌ای از شنیدن چنین خبری بمیرد، نباید وی را ملامت کرد»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴.</ref>. از نظر امام علی {{ع}} یکی از ویژگی‌های اصلی حاکمیت، ایجاد «[[امنیت عمومی]]» برای همه افراد و در تمام مکان‌ها است<ref>{{متن حدیث|وَ يُقَاتَلُ بِهِ الْعَدُوُّ وَ تَأْمَنُ بِهِ السُّبُلُ‌}}؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۰۷.</ref>.

سوم، ساماندهی نظامی، برای حفظ امنیت و دفاع در برابر [[دشمنان]] [[جامعه اسلامی]]. از نظر امام علی {{ع}} [[نیروی نظامی]] [[مسلمانان]]، [[نگهبان]] امنیت [[مردم]] و پشتوانه حاکمیت حق و [[دین الهی]] و امنیت‌بخش راه‌ها است و مردم [[وظیفه]] دارند مخارج و [[نیازهای مالی]] نیروی نظامی را تأمین کنند تا از مواهب آن بهره‌مند شوند<ref>{{متن حدیث|فَالْجُنُودُ بِإِذْنِ اللَّهِ حُصُونُ الرَّعِيَّةِ وَ...}}؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۴۸.</ref>. به همین دلیل، امام مردم را به تقویت [[ارتش]] مرکزی [[تشویق]] می‌کرد و همواره آنان را از [[دنیاطلبی]] که موجب [[سستی]] در مقابل دشمنان می‌شود، باز می‌داشت.

علاوه بر راهبردهای سه‌گانه پیش‌گفته، امام علی {{ع}} [[آموزش]] و [[تربیت]] نیروی نظامی را ضروری شمرده، [[اخلاق]] جهاد و [[مقابله با دشمنان]] را به آنان می‌آموخت و بر [[نظم]] و [[آمادگی]] و توجه به فرصت‌های حساس تأکید می‌ورزید. [[سیره]] دفاعی و [[امنیتی]] [[امام]] مبتنی بر دفع تجاوزها و رفع سرکشی‌ها و طغیان‌ها بود و هرگز قبل از [[اقدام]] [[متجاوزان]] و [[سرکشان]]، به [[سپاهیان]] خود دستور [[جنگ]] و [[هجوم]] نمی‌داد<ref>موسوعة الامام علی {{ع}}، ج۴، ص۲۷۵-۳۱۳.</ref><ref>[[سید عباس نبوی|نبوی، سید عباس]]، [[جامعه آرمانی (مقاله)| مقاله «جامعه آرمانی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۶]]، ص ۱۸۵.</ref>