پرش به محتوا

انجمن حجتیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۷: خط ۷:
}}
}}


'''انجمن خیریه حجتیه مهدویه''' که به اختصار، '''انجمن حجتیه''' خوانده می‌شود، یکی از گروه‏‌هایی بود که در دهه ۱۳۲۰ ش برای مقابله با جریان [[بهائیت]] توسط «[[شیخ محمود حلبی]]» و همراهان او شکل گرفت. ابتدا چهارچوب فعالیت آنها [[تبلیغ دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و [[دفاع علمی]] از آن بود، منتها با برداشت [[اشتباه]] از برخی [[روایات]]، [[تشکیل حکومت]] و [[جهاد قبل از ظهور امام زمان]]{{ع}} را اشتباه می‌دانستند و به همین دلیل با [[انقلاب اسلامی ایران]] [[همکاری]] نداشتند؛ اما بعد از [[انقلاب]] به چند شاخه تقسیم شده و عده بسیاری از آنها از [[عقاید]] خود دست برداشتند.
'''انجمن خیریه حجتیه مهدویه''' که به اختصار، '''انجمن حجتیه''' خوانده می‌شود، یکی از گروه‏‌هایی بود که در دهه ۱۳۲۰ ش برای مقابله با جریان [[بهائیت]] توسط «[[شیخ محمود حلبی]]» و همراهان او شکل گرفت. ابتدا چهارچوب فعالیت آنها [[تبلیغ دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و [[دفاع علمی]] از آن بود، منتها با برداشت [[اشتباه]] از برخی [[روایات]]، [[تشکیل حکومت]] و [[جهاد قبل از ظهور امام زمان]] {{ع}} را اشتباه می‌دانستند و به همین دلیل با [[انقلاب اسلامی ایران]] [[همکاری]] نداشتند؛ اما بعد از [[انقلاب]] به چند شاخه تقسیم شده و عده بسیاری از آنها از [[عقاید]] خود دست برداشتند.


==مقدمه==
== مقدمه ==
یکی از گروه‏‌هایی که در بیش از نیم قرن گذشته در بحث‌‏های [[مهدویت]] به نوعی در کانون توجه بوده‏‌اند انجمن حجتیه است. سابقه شکل‏‌گیری این گروه به جریان‌‏های دهه ۱۳۲۰ ش تا میانه‏‌های دهه ۳۰ در [[جامعه ایران]] برمی‌‏گردد. در این دوره، دو خطر عمده در حوزه [[دین]] پدید آمد:
یکی از گروه‏‌هایی که در بیش از نیم قرن گذشته در بحث‌‏های [[مهدویت]] به نوعی در کانون توجه بوده‏‌اند انجمن حجتیه است. سابقه شکل‏‌گیری این گروه به جریان‌‏های دهه ۱۳۲۰ ش تا میانه‏‌های دهه ۳۰ در [[جامعه ایران]] برمی‌‏گردد. در این دوره، دو خطر عمده در حوزه [[دین]] پدید آمد:


خط ۱۸: خط ۱۸:


با نگاهی به گفته‌ها و نوشته‌های طرفداران این نظریه و دلایلی که بدان استناد کرده‌اند، می‌توان گفت این [[باور]] [[انحرافی]] از سه راه سرچشمه گرفته است:
با نگاهی به گفته‌ها و نوشته‌های طرفداران این نظریه و دلایلی که بدان استناد کرده‌اند، می‌توان گفت این [[باور]] [[انحرافی]] از سه راه سرچشمه گرفته است:
#برداشت نادرست از روایاتی که گسترش [[ستم]] و [[فساد]] را از [[نشانه‌های ظهور امام زمان]]{{ع}} معرفی می‌کند.
# برداشت نادرست از روایاتی که گسترش [[ستم]] و [[فساد]] را از [[نشانه‌های ظهور امام زمان]] {{ع}} معرفی می‌کند.
#استناد به روایاتی که از هرگونه قیامی در [[عصر غیبت]]، [[نهی]] و به [[سکوت]] و سکون و [[صبر]] بر [[بلاها]]، [[دعوت]] کرده است.
# استناد به روایاتی که از هرگونه قیامی در [[عصر غیبت]]، [[نهی]] و به [[سکوت]] و سکون و [[صبر]] بر [[بلاها]]، [[دعوت]] کرده است.
# [[تفسیر]] نادرست از [[امامت]] و [[رهبری]] و [[تصوّر]] اینکه تشکیل [[حکومت در عصر غیبت]]، دخالت در قلمرو کار [[معصوم]]{{ع}} است<ref>چشم‌به‌راه مهدی، ص۱۰۸.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۷۰.</ref>
# [[تفسیر]] نادرست از [[امامت]] و [[رهبری]] و [[تصوّر]] اینکه تشکیل [[حکومت در عصر غیبت]]، دخالت در قلمرو کار [[معصوم]] {{ع}} است<ref>چشم‌به‌راه مهدی، ص۱۰۸.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۷۰.</ref>


اساسنامه انجمن حاوی اصولی بود که چهارچوب فعالیت آن را مشخص می‏‌کرد: [[تبلیغ دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و [[دفاع علمی]] از آن، تشکیل کنفرانس‏‌ها و سمینارهای علمی و [[دینی]] در نقاط گوناگون [[کشور]] با رعایت مقررات عمومی، چاپ و پخش جزوات و نشریه‌‏های علمی و دینی با رعایت مقررات مطبوعاتی کشور، تأسیس کلاس‌‏های [[تعلیم]] و [[تدریس]] [[اخلاق]] و [[معارف اسلامی]] با رعایت مقررات عمومی، ایجاد کتابخانه و قرائت‌خانه و اماکن ورزشی با رعایت [[قوانین]] مربوطه، انجام امور خیریه عمومی و مساعدت فرهنگی مؤسسات [[اسلامی]] و برقراری تماس با مجامع بین‌المللی با نظر [[مقامات]] ذی صلاحیت و... در تبصره دوم این اساس‏نامه تأکید شده بود که «انجمن به هیچ‏وجه در [[امور سیاسی]] [[مداخله]] نخواهد داشت و نیز مسؤلیت هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، بر عهده نخواهد داشت». این، همان تبصره‌‏ای بود که [[انقلابیون]] پیش و پس از [[انقلاب]]، از آن ناراحت بودند.
اساسنامه انجمن حاوی اصولی بود که چهارچوب فعالیت آن را مشخص می‏‌کرد: [[تبلیغ دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و [[دفاع علمی]] از آن، تشکیل کنفرانس‏‌ها و سمینارهای علمی و [[دینی]] در نقاط گوناگون [[کشور]] با رعایت مقررات عمومی، چاپ و پخش جزوات و نشریه‌‏های علمی و دینی با رعایت مقررات مطبوعاتی کشور، تأسیس کلاس‌‏های [[تعلیم]] و [[تدریس]] [[اخلاق]] و [[معارف اسلامی]] با رعایت مقررات عمومی، ایجاد کتابخانه و قرائت‌خانه و اماکن ورزشی با رعایت [[قوانین]] مربوطه، انجام امور خیریه عمومی و مساعدت فرهنگی مؤسسات [[اسلامی]] و برقراری تماس با مجامع بین‌المللی با نظر [[مقامات]] ذی صلاحیت و... در تبصره دوم این اساس‏نامه تأکید شده بود که «انجمن به هیچ‏وجه در [[امور سیاسی]] [[مداخله]] نخواهد داشت و نیز مسؤلیت هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، بر عهده نخواهد داشت». این، همان تبصره‌‏ای بود که [[انقلابیون]] پیش و پس از [[انقلاب]]، از آن ناراحت بودند.


انجمن در هر شهری، دفتری داشت که تحت عنوان [[بیت]] «[[بیت امام زمان]]»{{ع}} شناخته می‌‏شد. این بیت، مسئولی داشت و زیر نظر وی سه گروه [[تدریس]]، تحقیق و [[ارشاد]] فعالیت می‏‌کردند. گروه نخست به [[آموزش]] نیروها در سه مرحله ابتدائی، متوسط و عالی می‏‌پرداختند. گروه دوم در پی یافتن افرادی از [[مسلمانان]] بودند که‏ تحت تأثیر بهائی‏‌ها، به این [[آیین]] گرویده بودند و گروه سوم، کار ارشاد این افراد را با شیوه‌‏های خاصّ خود دنبال می‏‌کردند. سخنرانی‏‌های عمومی نیز در محافلی که بیشتر منازل بود، برگزار شده و از سخنرانان معروف استفاده می‏شد. به طور معمول، در سال‏روز [[تولد امام زمان]]{{ع}} نیز جشن‏‌هایی برگزار می‌‏شد. بیشتر افرادی که از [[بهائیت]] برمی‌‏گشتند، توبه‌‏نامه و تبرّانامه‏ای می‌‏نوشتند که متن بسیاری از آنها در یک مجموعه، در کتابخانه آستان [[قدس]] نگهداری می‌‏شود. این جلسات بیشتر توسط سخنرانانی اداره می‌‏شد که خود انجمن [[تربیت]] کرده بود.
انجمن در هر شهری، دفتری داشت که تحت عنوان [[بیت]] «[[بیت امام زمان]]»{{ع}} شناخته می‌‏شد. این بیت، مسئولی داشت و زیر نظر وی سه گروه [[تدریس]]، تحقیق و [[ارشاد]] فعالیت می‏‌کردند. گروه نخست به [[آموزش]] نیروها در سه مرحله ابتدائی، متوسط و عالی می‏‌پرداختند. گروه دوم در پی یافتن افرادی از [[مسلمانان]] بودند که‏ تحت تأثیر بهائی‏‌ها، به این [[آیین]] گرویده بودند و گروه سوم، کار ارشاد این افراد را با شیوه‌‏های خاصّ خود دنبال می‏‌کردند. سخنرانی‏‌های عمومی نیز در محافلی که بیشتر منازل بود، برگزار شده و از سخنرانان معروف استفاده می‏شد. به طور معمول، در سال‏روز [[تولد امام زمان]] {{ع}} نیز جشن‏‌هایی برگزار می‌‏شد. بیشتر افرادی که از [[بهائیت]] برمی‌‏گشتند، توبه‌‏نامه و تبرّانامه‏ای می‌‏نوشتند که متن بسیاری از آنها در یک مجموعه، در کتابخانه آستان [[قدس]] نگهداری می‌‏شود. این جلسات بیشتر توسط سخنرانانی اداره می‌‏شد که خود انجمن [[تربیت]] کرده بود.


نکته قابل توجه آنکه این افراد غیر [[روحانی]] بودند. انجمن در این‏ باره استدلال‌‏های ویژه خود را داشت. این نیروها از [[مدارس]] [[برگزیده]] می‌‏شدند و در این میان مدرسه [[علوی]] جایگاه خاص خود را داشت. این مدرسه به همان اندازه که خاستگاه بسیاری از نیروهای مذهبی بود که در [[انقلاب اسلامی]] فعالانه شرکت کردند، فرصتی برای انجمن بود تا از میان آنان کسانی را برای کارهای [[فکری]] و [[تبلیغی]] خود [[گزینش]] کند<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۳.</ref>.  
نکته قابل توجه آنکه این افراد غیر [[روحانی]] بودند. انجمن در این‏ باره استدلال‌‏های ویژه خود را داشت. این نیروها از [[مدارس]] [[برگزیده]] می‌‏شدند و در این میان مدرسه [[علوی]] جایگاه خاص خود را داشت. این مدرسه به همان اندازه که خاستگاه بسیاری از نیروهای مذهبی بود که در [[انقلاب اسلامی]] فعالانه شرکت کردند، فرصتی برای انجمن بود تا از میان آنان کسانی را برای کارهای [[فکری]] و [[تبلیغی]] خود [[گزینش]] کند<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۳.</ref>.  
خط ۳۰: خط ۳۰:
این انجمن پیش از انقلاب، با فرستادن نامه‏‌هایی برای برخی [[مراجع]] و بزرگان از جمله [[رهبر]] فقید انقلاب که در آن اهمیت [[مبارزه با بهائیت]] را گوشزد کرده، فعالیت‏‌های خود را در این زمینه شرح می‌‏دادند، تأییدیه‌‏هایی برای خود می‌‏گرفتند که امروزه نیز بدان‏ها استناد می‏‌کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۷-۸۸.</ref>.
این انجمن پیش از انقلاب، با فرستادن نامه‏‌هایی برای برخی [[مراجع]] و بزرگان از جمله [[رهبر]] فقید انقلاب که در آن اهمیت [[مبارزه با بهائیت]] را گوشزد کرده، فعالیت‏‌های خود را در این زمینه شرح می‌‏دادند، تأییدیه‌‏هایی برای خود می‌‏گرفتند که امروزه نیز بدان‏ها استناد می‏‌کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۷-۸۸.</ref>.


==[[افکار]] و [[عقاید]] انجمن حجتیه‏==
== [[افکار]] و [[عقاید]] انجمن حجتیه‏==
#'''[[بهائیت]]، [[دشمن]] اصلی‏:''' مؤسس انجمن همواره تأکید می‌‏کرد: امروز [[امام زمان]]{{ع}} از کسی جز این [[خدمت]] را نمی‌‏پذیرد و چیزی جز این [[انتظار]] ندارد. به [[خدا]] قسم! امروز [[تکلیف شرعی]] و [[دینی]] همه ما آن است که با بهائیت [[مبارزه]] کنیم<ref>نشریه«چشم‏انداز ایران»، سال اول، ش ۲.</ref>.  
# '''[[بهائیت]]، [[دشمن]] اصلی‏:''' مؤسس انجمن همواره تأکید می‌‏کرد: امروز [[امام زمان]] {{ع}} از کسی جز این [[خدمت]] را نمی‌‏پذیرد و چیزی جز این [[انتظار]] ندارد. به [[خدا]] قسم! امروز [[تکلیف شرعی]] و [[دینی]] همه ما آن است که با بهائیت [[مبارزه]] کنیم<ref>نشریه«چشم‏انداز ایران»، سال اول، ش ۲.</ref>.  
#'''[[جدایی دین از سیاست‏]]:''' در تبصره ۲ از ماده دوم اساسنامه انجمن، تصریح شده است: انجمن به هیچ‌‏وجه در [[امور سیاسی]] [[مداخله]] نخواهد کرد و [[مسئولیت]] هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، به‏ عهده نخواهد گرفت<ref>برخی بر این باورند که این سیاست برای نفوذ در برخی دستگاه‏ها از جمله ارتش جهت مقابله با بهایی‏ها بود.و اگر چنانچه به این جدایی تظاهر نمی‌‏کردند بی‏درنگ از همه فعالیت‌‏ها محروم می‏‌شدند.</ref>. بر این اساس چنانچه فردی از اعضای انجمن به طرف مسائل سیاسی کشیده می‏‌شد، بی‌‏درنگ عذر او را می‏‌خواستند. به [[زعم]] آنان [[اسلام]] یگانه دین [[عبادت]] است و دخالت در [[سیاست]]، زیبنده [[پیشوایان دینی]] نیست<ref>روزنامه کیهان، ۱۰ شهریور ۱۳۸۱، ص۲.</ref>.  
# '''[[جدایی دین از سیاست‏]]:''' در تبصره ۲ از ماده دوم اساسنامه انجمن، تصریح شده است: انجمن به هیچ‌‏وجه در [[امور سیاسی]] [[مداخله]] نخواهد کرد و [[مسئولیت]] هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، به‏ عهده نخواهد گرفت<ref>برخی بر این باورند که این سیاست برای نفوذ در برخی دستگاه‏ها از جمله ارتش جهت مقابله با بهایی‏ها بود. و اگر چنانچه به این جدایی تظاهر نمی‌‏کردند بی‏درنگ از همه فعالیت‌‏ها محروم می‏‌شدند.</ref>. بر این اساس چنانچه فردی از اعضای انجمن به طرف مسائل سیاسی کشیده می‏‌شد، بی‌‏درنگ عذر او را می‏‌خواستند. به [[زعم]] آنان [[اسلام]] یگانه دین [[عبادت]] است و دخالت در [[سیاست]]، زیبنده [[پیشوایان دینی]] نیست<ref>روزنامه کیهان، ۱۰ شهریور ۱۳۸۱، ص۲.</ref>.  
#'''ناموفق بودن [[قیام‏‌های پیش از ظهور]]:''' آنان با استفاده از برخی [[روایات]]، صاحب [[پرچم‌‏های قیام پیش از ظهور]] را [[گمراه]] می‌‏دانستند و [[تشکیل حکومت]] و [[بسط عدل]] را در جهت انسداد باب [[مهدویت]] می‌‏شمردند<ref>سید ضیاء الدین علیا نسب، جریان‏شناسی انجمن حجتیه، ص۲۴، به نقل از روزنامه صبح آزادگان، ۲۷/ ۱۱/ ۱۳۶۰، قسمت سوم مصاحبه با مهندس طیّب.</ref>. در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ که قیام خونینی آغاز گشت و حاصل آن، هزاران [[شهید]] بود، [[رهبر]] انجمن، با [[اعتراض]] شدید، [[امام خمینی|امام]] را مورد [[مؤاخذه]] قرار می‌‏دهد که چه کسی [[مسئول]] این ‏همه خون‏‌های به هدر رفته است؟ وی طی یک [[سخنرانی]] در مدرسه مروی، امام را مسئول ریختن [[خون]] [[جوانان]] در ۱۵ خرداد دانست. آنان دو [[روایت]] را دستاویز [[عقیده]] خود نموده بودند:
# '''ناموفق بودن [[قیام‏‌های پیش از ظهور]]:''' آنان با استفاده از برخی [[روایات]]، صاحب [[پرچم‌‏های قیام پیش از ظهور]] را [[گمراه]] می‌‏دانستند و [[تشکیل حکومت]] و [[بسط عدل]] را در جهت انسداد باب [[مهدویت]] می‌‏شمردند<ref>سید ضیاء الدین علیا نسب، جریان‏شناسی انجمن حجتیه، ص۲۴، به نقل از روزنامه صبح آزادگان، ۲۷/ ۱۱/ ۱۳۶۰، قسمت سوم مصاحبه با مهندس طیّب.</ref>. در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ که قیام خونینی آغاز گشت و حاصل آن، هزاران [[شهید]] بود، [[رهبر]] انجمن، با [[اعتراض]] شدید، [[امام خمینی|امام]] را مورد [[مؤاخذه]] قرار می‌‏دهد که چه کسی [[مسئول]] این ‏همه خون‏‌های به هدر رفته است؟ وی طی یک [[سخنرانی]] در مدرسه مروی، امام را مسئول ریختن [[خون]] [[جوانان]] در ۱۵ خرداد دانست. آنان دو [[روایت]] را دستاویز [[عقیده]] خود نموده بودند:
## روایتی است که می‌فرماید: هر پرچمی که پیش از [[قیام حضرت قائم]]{{ع}} به پاخیزد، صاحب آن قیام و [[پرچم طاغوت]] است و تحت لوای آن خداپرستیده نخواهد شد<ref>کافی: ج ۸، ص۲۹۵.</ref>.  
## روایتی است که می‌فرماید: هر پرچمی که پیش از [[قیام حضرت قائم]] {{ع}} به پاخیزد، صاحب آن قیام و [[پرچم طاغوت]] است و تحت لوای آن خداپرستیده نخواهد شد<ref>کافی: ج ۸، ص۲۹۵.</ref>.  
## روایتی که در مقدمه [[صحیفه مبارکه سجادیه]] آمده است و می‌فرماید: هیچ کسی از ما [[اهل بیت]] تا [[زمان قیام حضرت قائم]]{{ع}} خروج نکرده و خروج نخواهد کرد که ستمی را بر طرف کند، یا حقی را بر پا دارد، مگر اینکه [[بلا]] او را از بنیاد برمی‌کند و قیام چنین شخصی بر [[گرفتاری]] ما و [[شیعیان]] ما می‌افزاید. آنان با استناد به این دو [[حدیث]] یکباره دست از هر گونه فعالیت‌های [[مبارزاتی]] و [[سیاسی]] علیه [[حکومت]] وقت برداشتند و [[معتقد]] بودند که [[تشکیل حکومت]] فقط از [[شئون امام]] [[معصوم]]{{ع}} است، و می‌گفتند: «هرگاه شما یک شخصی که از [[هوی و هوس]] دور بود و به هیچ وجه [[حب ریاست]] و [[شهرت]] و [[غضب]] و [[تمایلات نفسی]] نداشت و از هر گونه [[خطا]] مصون بود، ما هم به میدان می‌آییم و به [[خاک]] پایش می‌افتیم و همه [[روحانیون]] قربان خاک پایش می‌شویم!!».
## روایتی که در مقدمه [[صحیفه مبارکه سجادیه]] آمده است و می‌فرماید: هیچ کسی از ما [[اهل بیت]] تا [[زمان قیام حضرت قائم]] {{ع}} خروج نکرده و خروج نخواهد کرد که ستمی را بر طرف کند، یا حقی را بر پا دارد، مگر اینکه [[بلا]] او را از بنیاد برمی‌کند و قیام چنین شخصی بر [[گرفتاری]] ما و [[شیعیان]] ما می‌افزاید. آنان با استناد به این دو [[حدیث]] یکباره دست از هر گونه فعالیت‌های [[مبارزاتی]] و [[سیاسی]] علیه [[حکومت]] وقت برداشتند و [[معتقد]] بودند که [[تشکیل حکومت]] فقط از [[شئون امام]] [[معصوم]] {{ع}} است، و می‌گفتند: «هرگاه شما یک شخصی که از [[هوی و هوس]] دور بود و به هیچ وجه [[حب ریاست]] و [[شهرت]] و [[غضب]] و [[تمایلات نفسی]] نداشت و از هر گونه [[خطا]] مصون بود، ما هم به میدان می‌آییم و به [[خاک]] پایش می‌افتیم و همه [[روحانیون]] قربان خاک پایش می‌شویم!!».
#'''بی‌‏معنا بودن [[جهاد]] در دوران [[غیبت‏]]:''' [[شیخ حلبی]] در این ‏باره می‌‏گوید: [[شیعه]] می‌‏گوید: در عصر [[غیبت امام زمان]]{{ع}} جهاد نیست. چرا؟ چون [[حاکم اسلامی]] که باید معصوم باشد، مصداق پیدا نکرده است. [[وظیفه]] داریم فقط [[دین]] خود را [[حفظ]] کنیم. [[تکالیف]] شرعی‌‏مان را انجام دهیم و به [[شبهات]] [[منکران]] پاسخ دهیم و دیگر هیچ<ref>نشریه«پگاه»، ش ۷۱، ۴ آبان ۱۳۸۱.</ref>.  
# '''بی‌‏معنا بودن [[جهاد]] در دوران [[غیبت‏]]:''' [[شیخ حلبی]] در این ‏باره می‌‏گوید: [[شیعه]] می‌‏گوید: در عصر [[غیبت امام زمان]] {{ع}} جهاد نیست. چرا؟ چون [[حاکم اسلامی]] که باید معصوم باشد، مصداق پیدا نکرده است. [[وظیفه]] داریم فقط [[دین]] خود را [[حفظ]] کنیم. [[تکالیف]] شرعی‌‏مان را انجام دهیم و به [[شبهات]] [[منکران]] پاسخ دهیم و دیگر هیچ<ref>نشریه«پگاه»، ش ۷۱، ۴ آبان ۱۳۸۱.</ref>.  


ناگفته نماند برخی از آنچه در دهه‌‏های اخیر به انجمن یاد شده نسبت داده می‏‌شود و در مواردی برای مقابله با آنها بدان استناد می‌‏شود، به هیچ وجه به همه افراد در همه رده‌‏ها قابل انطباق نیست. اگر چه برخی [[باورها]] و نسبت‏ها به برخی [[عوام]] از این گروه درست می‏‌نماید، به تحصیل‌‏کردگان و فرهیختگان از این مجموعه نسبت‏‌های نادرستی است. چنان‏چه برخی نسبت‏ها از جمله [[باور]] آنها به انجام [[فساد]] و [[گناه]] برای نزدیک کردن [[ظهور]]، محل [[تأمل]] است و کسی نیز به روشنی ادعا نکرده که این مجموعه، [[مردم]] را به فساد و [[ستم]] سفارش کرده‌‏اند. سخنرانی‏‌های موجود از مؤسس انجمن [[گواه]] بر این مدعاست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۸ ـ ۹۰؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۱۲۵.</ref>.
ناگفته نماند برخی از آنچه در دهه‌‏های اخیر به انجمن یاد شده نسبت داده می‏‌شود و در مواردی برای مقابله با آنها بدان استناد می‌‏شود، به هیچ وجه به همه افراد در همه رده‌‏ها قابل انطباق نیست. اگر چه برخی [[باورها]] و نسبت‏ها به برخی [[عوام]] از این گروه درست می‏‌نماید، به تحصیل‌‏کردگان و فرهیختگان از این مجموعه نسبت‏‌های نادرستی است. چنان‏چه برخی نسبت‏ها از جمله [[باور]] آنها به انجام [[فساد]] و [[گناه]] برای نزدیک کردن [[ظهور]]، محل [[تأمل]] است و کسی نیز به روشنی ادعا نکرده که این مجموعه، [[مردم]] را به فساد و [[ستم]] سفارش کرده‌‏اند. سخنرانی‏‌های موجود از مؤسس انجمن [[گواه]] بر این مدعاست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۸ ـ ۹۰؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۱۲۵.</ref>.


==انجمن حجتیه و انقلاب اسلامی‏==
== انجمن حجتیه و انقلاب اسلامی‏==
از دیدگاه‏‌های کلّی این گروه که به برخی از آن‏ها اشاره شد، به خوبی به دست می‌‏آید کسانی که بر آن مبانی پافشاری داشتند، هرگز با [[انقلاب اسلامی]] رابطه‌‏ای برقرار نکردند؛ چه اینکه این [[قیام شیعی]] را برخلاف دیدگاه خود می‏‌دانستند. یکی از [[تئوری]] پردازان و مؤثران در شکل‌‏گیری [[انقلاب شکوهمند اسلامی]] در این‏ باره می‏‌گوید: آنان [[مبارزه]] را ممنوع کرده و [[معتقد]] بودند این مبارزه به جایی نمی‌‏رسد.
از دیدگاه‏‌های کلّی این گروه که به برخی از آن‏ها اشاره شد، به خوبی به دست می‌‏آید کسانی که بر آن مبانی پافشاری داشتند، هرگز با [[انقلاب اسلامی]] رابطه‌‏ای برقرار نکردند؛ چه اینکه این [[قیام شیعی]] را برخلاف دیدگاه خود می‏‌دانستند. یکی از [[تئوری]] پردازان و مؤثران در شکل‌‏گیری [[انقلاب شکوهمند اسلامی]] در این‏ باره می‏‌گوید: آنان [[مبارزه]] را ممنوع کرده و [[معتقد]] بودند این مبارزه به جایی نمی‌‏رسد.


خط ۴۹: خط ۴۹:
بنابراین نیروهای [[تربیت]] ‏شده در انجمن در سطوح گوناگون، پس از [[انقلاب]] به سه دسته تقسیم شدند:
بنابراین نیروهای [[تربیت]] ‏شده در انجمن در سطوح گوناگون، پس از [[انقلاب]] به سه دسته تقسیم شدند:


#برخی به انقلاب پیوستند. از میان اینان، جوانانی نیز بودند که دست‏کم چند سالی انجمن را تجربه کرده و به صف [[انقلابیون]] پیوسته بودند. برخی که [[مسئولیت]] برگزاری [[مراسم]] سخنرانی‏‌ها را در [[تهران]] بر عهده داشت، نه فقط به انقلابیون پیوست، بلکه به نوعی برابر انجمن هم قرار گرفتند؛
# برخی به انقلاب پیوستند. از میان اینان، جوانانی نیز بودند که دست‏کم چند سالی انجمن را تجربه کرده و به صف [[انقلابیون]] پیوسته بودند. برخی که [[مسئولیت]] برگزاری [[مراسم]] سخنرانی‏‌ها را در [[تهران]] بر عهده داشت، نه فقط به انقلابیون پیوست، بلکه به نوعی برابر انجمن هم قرار گرفتند؛
#دسته دوم در برابر انقلاب بی‌‏تفاوت ماندند؛
# دسته دوم در برابر انقلاب بی‌‏تفاوت ماندند؛
#دسته سوم، به [[انتقاد]] از آن پرداخته به صف [[مخالفان]] ـ از نوع [[دین‌دار]] ـ پیوستند.
# دسته سوم، به [[انتقاد]] از آن پرداخته به صف [[مخالفان]] ـ از نوع [[دین‌دار]] ـ پیوستند.


انجمن، چند ماه پیش از انقلاب، یعنی در شهریور ۵۷ مواضع خود را در [[ارتباط]] با [[سیاست]] [[تغییر]] داده، شروع به [[همراهی]] با انقلاب کرد. پس از انقلاب از سوی برخی از [[رهبران]] انقلابی، انجمن به عنوان یک عنصر خطرناک معرفی شده و برای جلوگیری از [[نفوذ]] آن در مراکز، [[تبلیغات]] گسترده‌ای بر [[ضد]] آنان آغاز شد. این [[اعتراضات]] که غالباً در پوشش [[دفاع]] از انقلاب صورت می‌‏گرفت، به مرور به حذف شمار زیادی از چهره‌‏های مذهبی با سابقه منجر شد. طبعا برخی از سوابق برخوردهای منفی رهبران انجمن با جریان انقلاب به عنوان یک تجربه برای موضع‏گیری بر ضد آنان مورد استفاده قرار گرفت؛ برای نمونه [[امام خمینی]] که روزگاری آقای [[حلبی]] را [[تأیید]] می‌‏کرد، در سال‏های پیش از انقلاب به تدریج به حرکت انجمن بدبین شده و [[حمایت]] خود را قطع کرد<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۴.</ref>.  
انجمن، چند ماه پیش از انقلاب، یعنی در شهریور ۵۷ مواضع خود را در [[ارتباط]] با [[سیاست]] [[تغییر]] داده، شروع به [[همراهی]] با انقلاب کرد. پس از انقلاب از سوی برخی از [[رهبران]] انقلابی، انجمن به عنوان یک عنصر خطرناک معرفی شده و برای جلوگیری از [[نفوذ]] آن در مراکز، [[تبلیغات]] گسترده‌ای بر [[ضد]] آنان آغاز شد. این [[اعتراضات]] که غالباً در پوشش [[دفاع]] از انقلاب صورت می‌‏گرفت، به مرور به حذف شمار زیادی از چهره‌‏های مذهبی با سابقه منجر شد. طبعا برخی از سوابق برخوردهای منفی رهبران انجمن با جریان انقلاب به عنوان یک تجربه برای موضع‏گیری بر ضد آنان مورد استفاده قرار گرفت؛ برای نمونه [[امام خمینی]] که روزگاری آقای [[حلبی]] را [[تأیید]] می‌‏کرد، در سال‏های پیش از انقلاب به تدریج به حرکت انجمن بدبین شده و [[حمایت]] خود را قطع کرد<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۴.</ref>.  
خط ۶۱: خط ۶۱:
انجمن در [[شوال]] ۱۴۰۳ ق ضمن بیانیه‏‌ای با اعلام این مطلب افزود: بر اساس [[عقیده دینی]] و [[تکلیف شرعی]] خود، [[تبعیت]] از [[مقام معظم رهبری]] و [[مرجعیت]] و [[حفظ وحدت]] و [[یکپارچگی امت]] و رعایت [[مصالح]] عالیه مملکت و ممانعت از سوءاستفاده دستگاه‏‌های [[تبلیغاتی]] [[بیگانه]] و دفع غرض‏‌ورزی [[دشمنان اسلام]]... اعلام می‏‌داریم که از این [[تاریخ]]، تمام جلسات انجمن تعطیل است و هیچ کس مجاز نیست تحت عنوان این انجمن کوچک‏ترین فعالیتی کند<ref>روزنامه«اطلاعات»، ۲۲ تیرماه ۱۳۶۲ش.</ref>.  
انجمن در [[شوال]] ۱۴۰۳ ق ضمن بیانیه‏‌ای با اعلام این مطلب افزود: بر اساس [[عقیده دینی]] و [[تکلیف شرعی]] خود، [[تبعیت]] از [[مقام معظم رهبری]] و [[مرجعیت]] و [[حفظ وحدت]] و [[یکپارچگی امت]] و رعایت [[مصالح]] عالیه مملکت و ممانعت از سوءاستفاده دستگاه‏‌های [[تبلیغاتی]] [[بیگانه]] و دفع غرض‏‌ورزی [[دشمنان اسلام]]... اعلام می‏‌داریم که از این [[تاریخ]]، تمام جلسات انجمن تعطیل است و هیچ کس مجاز نیست تحت عنوان این انجمن کوچک‏ترین فعالیتی کند<ref>روزنامه«اطلاعات»، ۲۲ تیرماه ۱۳۶۲ش.</ref>.  


به نظر می‏‌رسد انجمن به جز کارهای [[تبلیغی]] و برگزاری برخی جلسات ضد [[کمونیستی]] و [[مارکسیستی]]، به [[نقد]] جدّی [[عقاید بهایی]] هم می‏‌پرداخت؛ گرچه این مسأله ممکن بود در قالب کمک به دیگر نویسندگان باشد که نمونه آن آقای [[محمّد باقر نجفی]] در کتاب [[بهائیان]] است که از آقای [[حلبی]] به دلیل در [[اختیار]] نهادن برخی اسناد تشکر کرده است. همین‏طور خود آقای حلبی هم گویا به [[نقد]] «ایقان» مشغول بوده و مرحوم [[محیط طباطبایی]] در مقاله‏‌ای گفته است: آقای حاجی [[شیخ محمود حلبی]] ... ۱۵۴ غلط ادبی از متن ایقان بیرون آورده و در کتاب [[پژوهش]] جامع درباره ایقان تألیف خود به تفصیل یاد کرده است<ref>ر.ک: مجله «گوهر»، سال ششم، شماره ۶۱، فروردین ۱۳۵۷ ش.</ref>.
به نظر می‏‌رسد انجمن به جز کارهای [[تبلیغی]] و برگزاری برخی جلسات ضد [[کمونیستی]] و [[مارکسیستی]]، به [[نقد]] جدّی [[عقاید بهایی]] هم می‏‌پرداخت؛ گرچه این مسأله ممکن بود در قالب کمک به دیگر نویسندگان باشد که نمونه آن آقای [[محمّد باقر نجفی]] در کتاب [[بهائیان]] است که از آقای [[حلبی]] به دلیل در [[اختیار]] نهادن برخی اسناد تشکر کرده است. همین‏طور خود آقای حلبی هم گویا به [[نقد]] «ایقان» مشغول بوده و مرحوم [[محیط طباطبایی]] در مقاله‏‌ای گفته است: آقای حاجی [[شیخ محمود حلبی]] ... ۱۵۴ غلط ادبی از متن ایقان بیرون آورده و در کتاب [[پژوهش]] جامع درباره ایقان تألیف خود به تفصیل یاد کرده است<ref>ر. ک: مجله «گوهر»، سال ششم، شماره ۶۱، فروردین ۱۳۵۷ ش.</ref>.


یادآوری آن لازم است که طبعا در این سال‏ها [[مبارزه با بهائیت]] منحصر به [[انجمن حجّتیه]] نبود. در اطلاعیه‌‏هایی که گاه از سوی [[مراجع]] انتشار می‏یافت، با [[نفوذ]] [[اقتصادی]] بهائیان [[مبارزه]] می‏‌شد. در سال‏های پس از [[انقلاب]] همچنان موضوع انجمن حجّتیه مطرح بوده و هر از چندی، برخی جناح‏ها باز هم از نفوذ انجمن حجّتیه سخن می‌‏گویند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۹۰ ـ ۹۳.</ref>.
یادآوری آن لازم است که طبعا در این سال‏ها [[مبارزه با بهائیت]] منحصر به [[انجمن حجّتیه]] نبود. در اطلاعیه‌‏هایی که گاه از سوی [[مراجع]] انتشار می‏یافت، با [[نفوذ]] [[اقتصادی]] بهائیان [[مبارزه]] می‏‌شد. در سال‏های پس از [[انقلاب]] همچنان موضوع انجمن حجّتیه مطرح بوده و هر از چندی، برخی جناح‏ها باز هم از نفوذ انجمن حجّتیه سخن می‌‏گویند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۹۰ ـ ۹۳.</ref>.


==پرسش مستقیم==
== پرسش مستقیم ==
{{پرسش وابسته}}
{{پرسش وابسته}}
* [[گرایش انجمن حجتیه و نوع برنامه‌های آنها چه بوده است؟ (پرسش)]]
* [[گرایش انجمن حجتیه و نوع برنامه‌های آنها چه بوده است؟ (پرسش)]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش