اهل بیت پیامبر خاتم در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[اهل بیت در لغت]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در قرآن]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در حدیث]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در نهج البلاغه]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در کلام اسلامی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در فقه سیاسی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره نبوی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره حسینی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره رضوی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف دعا و زیارات]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره سجادی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در عرفان اسلامی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]

ترکیب {{متن قرآن|أَهْل الْبَيْتِ}} در [[قرآن کریم]] دو مرتبه به کار رفته است؛ یک بار درباره [[اهل بیت رسول خدا]] {{صل}}{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> و بار دیگر درباره اهل بیت [[حضرت ابراهیم]] {{ع}}: {{متن قرآن|قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ}}<ref>«گفتند: آیا از کار خداوند در شگفتی با آنکه بخشایش خداوند و برکات او ارزانی شما خاندان (رسالت) است؟ بی‌گمان او ستوده‌ای ارجمند است» سوره هود، آیه ۷۳.</ref>.

[[آیه تطهیر]] در [[شأن]] [[اهل بیت رسول خدا]] {{صل}} نازل شده است و بر [[عصمت]] و [[طهارت]] آنان از [[گناه]] و [[پلیدی]] دلالت دارد. درباره مصداق [[اهل بیت]] در [[آیه تطهیر]] میان مفسّران و علمای [[مذاهب و فرق]] [[اسلامی]] [[اختلاف]] است.

برخی [[مفسران اهل سنت]] با توجه به [[آیات]] قبل از [[آیه تطهیر]]، [[اهل البیت]] را [[زنان پیامبر]] {{صل}} دانسته‌اند، ولی بسیاری از [[مفسران اهل سنت]] و همه [[مفسران شیعه]]، مراد از [[اهل البیت]] را [[علی]]، [[فاطمه]]، [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} می‌دانند<ref>دائرة‌المعارف تشیع، ج۲، ص۶۰۵. دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، ص۴۶۵.</ref>.

برخی [[مفسران اهل سنت]] راه جمعی ارائه کرده‌اند: درست‌تر این است که گفته شود، درباره [[اولاد]] و ازواج اوست و [[حسن]] و [[حسین]] و [[علی]] هم از آنان هستند؛ زیرا او [[علی]] {{ع}} به سبب معاشرتش با [[بیت]] [[نبی]] و ملازمت [[پیامبر]] {{صل}} از [[اهل بیت]] او بود<ref>فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ج۲۵، ص۱۶۸.</ref>.

ازواج و [[خویشاوندان]] [[نبی]] {{صل}} از جمله [[آل]] [[عباس]]، [[آل عقیل]]، [[آل]] [[جعفر]] و [[آل علی]] نیز از مصادیق [[اهل بیت]] [[نبی]] {{صل}} ذکر شده‌اند<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۳۱۰.</ref>.

ربط دیگر [[اهل بیت]] با [[قرآن]] از نظر [[شیعه]] این است که [[شیعیان]] [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} را {{متن قرآن|أَهْلَ الذِّكْرِ}}: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید» سوره نحل، آیه ۴۳.</ref>؛ {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید» سوره انبیاء، آیه ۷.</ref>، {{متن قرآن|أُوْلُواْ الْعِلْمِ}}: {{متن قرآن|شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلائِكَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ}}<ref> «خداوند -که به دادگری ایستاده است- و فرشتگان و دانشوران گواهی می‌دهند که: هیچ خدایی نیست جز او که پیروزمند فرزانه است» سوره آل عمران، آیه ۱۸.</ref>، [[اولو الامر]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>، [[مفسران]] واقعی [[قرآن]]، متصلین به [[وحی]]، حاملان واقعی [[قرآن]]، ربانیون [[امّت]] و [[راسخان در علم]] و... می‌دانند<ref>محسن معینی، "اهل بیت {{عم}}"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۳۲۴.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۳۳.</ref>