ایام الله در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

| پرسش مرتبط  = ایام الله (پرسش)

}}

[[یوم]] در عرف به معنی قطعه محدودی از طول زمان است، چه این زمان کم باشد یا زیاد. از این‌رو، به فاصله زمانی بین [[طلوع]] [[خورشید]] تا غروب آن و همچنین به مقاطع گسترده‌تری از زمان، نیز [[یوم]] گفته می‌شود. این کلمه در [[قرآن]]، در معانی زمان، روز به طور مطلق و بدون توجه به قیدهای [[نور]]، روشنی و یا قیدهای دیگر در مقابل زمان: [[شب]] (اللّیل)، مانند [[آیات]]: {{متن قرآن|قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَنْ يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى}}<ref>«گفت: وعده (ما با) شما روز (جشن) “آرایش” و آنکه مردم در روز روشن گردآوری شوند» سوره طه، آیه ۵۹.</ref>، {{متن قرآن|قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ}}<ref>«فرمود: چندگاه درنگ داشتی؟ گفت: یک روز یا پاره‌ای از یک روز درنگ داشتم» سوره بقره، آیه ۲۵۹.</ref>، {{متن قرآن|سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا}}<ref>«که (خداوند) آن را هفت شب و هشت روز پیاپی بر آنان چیره گردانید» سوره حاقه، آیه ۷.</ref> در معنای عرفی، مانند این [[آیات]]: {{متن قرآن|قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ}}<ref>«گفتند: امروز ما را تاب جالوت و سپاه وی نیست» سوره بقره، آیه ۲۴۹.</ref>، {{متن قرآن|إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا}}<ref>«زیرا روز شنبه آنان ماهی‌هاشان نزد ایشان روی آب می‌آمدند» سوره اعراف، آیه ۱۶۳.</ref>، {{متن قرآن|لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ}}<ref>«بی‌گمان خداوند در نبردهایی بسیار و در روز (جنگ) “حنین” شما را یاری کرده است» سوره توبه، آیه ۲۵.</ref>؛ مطلق و بدون قید زمانی وقت و حین مانند: {{متن قرآن|لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ}}<ref>«هیچ‌گاه در آن (مسجد) حاضر مشو! بی‌گمان مسجدی که از روز نخست بنیان آن را بر پرهیزگاری نهاده‌اند سزاوارتر است که در آن حاضر گردی» سوره توبه، آیه ۱۰۸.</ref>، {{متن قرآن|جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ}}<ref>«و خداوند از خانه‌هایتان برای شما جای آرامش پدید آورد و از پوست چارپایان برایتان خانه‌هایی برآورد که در روز جابه‌جایی و روز ماندنتان آن را سبک می‌یابید» سوره نحل، آیه ۸۰.</ref> و در مفهوم [[روحانی]]، مانند این [[آیات]]: {{متن قرآن|وَالْيَوْمِ الْآخِرِ}}<ref>«روز بازپسین» سوره بقره، آیه ۶۲.</ref>، {{متن قرآن|وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«و در رستخیز» سوره بقره، آیه ۸۵.</ref>، {{متن قرآن|عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ}}<ref>«از عذاب روزی سترگ بیم دارم» سوره انعام، آیه ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا}}<ref>«و روزی که همه آنان را گرد می‌آورد» سوره انعام، آیه ۱۲۸.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمِ الْبَعْثِ}}<ref>«روز رستخیز» سوره روم، آیه ۵۶.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمَ الْحَسْرَةِ}}<ref>«روز دریغ» سوره مریم، آیه ۳۹.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ}}<ref>«روزی که زبان و دست و پای آنها بدانچه می‌کرده‌اند به زیان آنها، گواهی می‌دهد» سوره نور، آیه ۲۴.</ref> آمده است. این در حالی است که مانند کلمه [[شب]] و لیل و صبح و [[فجر]] در آیاتی بر مفهوم [[روحانی]] آن دلالت دارد، به ان معنا که زمان و وقت معین در [[جهان]] ورای ماده را بیان می‌کند و با کلمه “یوم” معانی و مفاهیم آن [[عوالم]] را به ما می‌فهماند. البته در بیشتر استعمال‌های [[قرآنی]] مراد از [[یوم]]، [[جهان آخرت]] است؛ مانند: {{متن قرآن|يَوْمِ الدِّينِ}}<ref>«مالک روز پاداش و کیفر» سوره فاتحه، آیه ۴.</ref>، {{متن قرآن|بِالْيَوْمِ الْآخِرِ}}<ref>«و روز واپسین» سوره بقره، آیه ۸.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا}}<ref>«روزی که هیچ کس برای دیگری هیچ اختیاری ندارد» سوره انفطار، آیه ۱۹.</ref> و به معنای روز در مقابل [[شب]] یا در برابر ماه و سال نیست. همچنین به معنای مجموع [[شب]] و روز هم نیست، زیرا وقتی [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] طومار گونه برچیده شود، دیگر حرکت وضعی و انتقالی [[زمین]] یا کره‌های دیگر مطرح نیست تا از آن [[شب]] و روز و سال و ماه پدید آید. حال درباره [[پیامبر]] در مواردی به جز تهدیدهایی که به مخالفین خود در [[سرپیچی]] از [[فرامین الهی]] کرده و [[یوم القیامه]] را زمان آن دانسته، مواردی برای همین [[دنیا]] و یا [[آخرت]] اما مشخص‌تر در مسئله [[نبوت]] این کلمه به کار رفته است.

#{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ}}<ref>«بی‌گمان شیطان آنان را که در روز برخورد آن دو گروه (به دشمن) پشت کردند با برخی کارها که کرده بودند از راه به در برد و البته خداوند از آنان در گذشت؛ به راستی خداوند آمرزنده‌ای بردبار است» سوره آل عمران، آیه ۱۵۵.</ref>. '''نکته''': {{متن قرآن|يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ}} [[خداوند]] [[جنگ احد]] را - روزی - که دو گروه [[مؤمنان]] و [[کافران]] در [[نبرد]] [[احد]] با هم روبه‌رو شدند، معرفی می‌کند و می‌فرماید: این که [[شیطان]] آنان را به [[لغزش]] کشاند و لغزیدند و روی گرداندند، - [[فرار از جنگ]] - نتیجه کسب بعضی از [[اندیشه‌ها]] و [[اعمال]] نابه‌جا و ناحق - [[سستی]]، [[گناه]]، [[عصیان]] - و محصول علاقه‌های آنان بود. خاطرات ناروا و گناه‌انگیز در اعضای عمل جریان می‌یابد و به صورت عمل گناهی در می‌آید و عمل در [[نفوس]] و [[روحیات]] باز می‌تابد و رخنه می‌کند، و به تدریج زیر بنای [[ایمان]] و [[استقامت]] را [[سست]] و لغزان و ناپایدار می‌دارد تا همین که کاسب [[گناه]] با حوادث سخت رو‌به‌رو شد، با حدوث یک تکان و [[اندیشه]] [[شیطانی]] و خلاف [[حق]]، [[لغزش]] می‌یابد و از [[مسئولیت]] روی می‌گرداند. این تبیینی است برای [[آگاهی]] رویگردان‌های از [[جنگ احد]] تا هشیار [[اندیشه‌ها]] و [[اعمال]] خود باشند و راه‌های رخنه وسوسه‌های [[شیطانی]] را ببندند تا ایمانشان [[استوار]] و استقامتشان پایدار شود. [[خداوند]] هم آنان را مشمول [[عفو]] خود ساخت: {{متن قرآن|وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ}}<ref>پرتوی از قرآن، ج۵، ص۳۹۰.</ref>.

#{{متن قرآن|يَوْمَ يَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لَا عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ}}<ref>«روزی که خداوند پیامبران را گرد می‌آورد و می‌فرماید که به (دعوت) شما چه پاسخ داده شد؟ می‌گویند: ما را هیچ دانشی نیست، بی‌گمان این تویی که بسیار داننده نهان‌هایی» سوره مائده، آیه ۱۰۹.</ref>.

#{{متن قرآن|وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«و (این) اعلامی از سوی خداوند و پیامبر او در روز حجّ اکبر به مردم است که خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند پس اگر توبه کنید برای شما بهتر است و اگر روی بگردانید بدانید که شما خداوند را به ستوه نمی‌توانید آورد و کافران را به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳.</ref>.

در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:

# [[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] درباره [[مسجد ضرار]] میفرماید: هرگز در این [[مسجد]] [[قیام]] به [[عبادت]] مکن و [[نماز]] مگزار {{متن قرآن|لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا}} بلکه به جای این [[مسجد]] شایسته‌تر این است که در مسجدی [[قیام]] به [[عبادت]] کنی {{متن قرآن|لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى}} که شالوده آن در روز نخست بر اساس [[تقوا]] گذارده شده است {{متن قرآن|أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ}} نه این مسجدی که شالوده و اساسش از روز نخست بر [[کفر]] و [[نفاق]] و [[بی‌دینی]] و [[تفرقه]] بنا شده است؛