باعث: تفاوت میان نسخه‌ها

# بیدار کردن از [[خواب]]: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و اوست که شبانگاه (در خواب) روان شما را می‌ستاند و می‌داند که به هنگام روز چه به دست آورده‌اید سپس در همین روز شما را (از خواب) برمی‌انگیزاند تا زمانی نام‌برده سر آید؛ آنگاه بازگشتتان به سوی اوست و سپس شما را از آنچه انجام می‌دهید آگاه می‌سازد» سوره انعام، آیه ۶۰.</ref>؛ یعنی در روز شما را از [[خواب]] بیدار می‌کند.<ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> برخی این معنا را گسترش داده و آن را شامل بیدار کردن [[آفریدگان]] از خواب [[برزخ]] و ورود به عرصه [[محشر]] دانسته <ref> شرح الاسماء، ص۳۸۶.</ref> و گفته‌اند: همان‌گونه که [[حیات دنیوی]] در مقایسه با [[حیات برزخی]] [[خواب]] است حیات برزخی نیز در مقایسه با [[حیات اخروی]] و حضور در پیشگاه [[خداوند]] [[قادر]]، خواب است: {{متن قرآن|مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا}}<ref>«چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟» سوره یس، آیه ۵۲.</ref><ref> شرح الاسماء، ص۱۸۳.</ref>

# مسلط کردن: {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمی‌انگیزیم که درون خانه‌ها را جست و جو می‌کنند و (این) وعده‌ای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴.</ref>

# فرستادن [[انبیا]] و [[رسل]]: {{متن قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ}}<ref>«پس خداوند پیامبران را مژده‌آور و بیم‌دهنده برانگیخت» سوره بقره، آیه ۲۱۳.</ref> و نیز {{متن قرآن|وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.</ref><ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref>

# زنده گردانیدن پس از [[مرگ]]، اعم از اینکه در [[دنیا]] و به معنای [[رجعت]]: {{متن قرآن|ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ}}<ref>«پس مرگتان شما را برانگیختیم» سوره بقره، آیه ۵۶.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۴۱؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> یا [[زنده کردن]] در [[قیامت]] و [[حشر]] باشد: {{متن قرآن|ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ}}<ref>«آنگاه به یقین شما در روز رستخیز برانگیخته خواهید شد» سوره مؤمنون، آیه ۱۶.</ref>

# بیرون آوردن از [[قبر]]: {{متن قرآن|أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ}}<ref>«خداوند آن کسان را که در گورند برمی‌انگیزد» سوره حج، آیه ۷.</ref> و {{متن قرآن|قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ}}<ref>«می‌گویند: وای بر ما چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟ این همان است که (خداوند) بخشنده وعده کرده است و پیامبران درست گفته‌اند» سوره یس، آیه ۵۲.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۵؛ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج۱، ص۲۶۶.</ref>

برخی از شارحان [[اسمای الهی]] نیز برای باعث معانی گوناگونی ذکر کرده‌اند که مانند معانی گذشته لازمه معنای اصلی باعث است؛ از جمله: [[نگهدارنده]] [[بنده]] در هنگام [[سقوط]] و [[دستگیری]] کردن از وی،<ref>الاسماء والصفات، ج ۱، ص۱۴۹.</ref> [[پناه]] دهنده [[بندگان]] در هنگام عجز و [[ناتوانی]] و قبول کننده [[توبه]] بعد از [[گناه]]،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref> وادار کننده [[بندگان]] به کارهای سترگ و [[ارزشمند]] و بازدارنده از وسوسه‌های [[شیطانی]]،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> برانگیزاننده [[انسان‌ها]] به [[طاعت]] و [[فرمانبرداری]] <ref> الاسنی فی شرح الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۴۷۶.</ref> و [[پاک]] کردن دل‌هایشان از [[هوا و هوس]] و مبرا کردن اعمالشان از پلشتی و دنس،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> برانگیزاننده [[اراده‌ها]] برای دستیابی به [[مقام]] [[توحید]] <ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> و آشکار کننده آنچه در [[عالم غیب]] است <ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref><ref>[[ابوطالب طالبی دارابی|طالبی دارابی، ابوطالب]]، [[باعث - طالبی دارابی (مقاله)|مقاله «باعث»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص ۲۹۱-۲۹۳.</ref>