پرش به محتوا

بنی‌قینقاع: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۸: خط ۸:
'''بنی‌قینقاع''' یکی از [[قبایل]] [[یهودی]] اطراف [[مدینه]] بودند. از این گروه در [[دوره جاهلی]] اطلاعات زیادی در دست نیست و تنها از هم‌پیمانی آنها با خزرج یاد شده است. پس از [[هجرت]]، [[پیامبر]] {{صل}} برای ایجاد [[امنیت]]، پیمان‌نامه‌‌ای را میان [[قبایل]] متعدد یثرب از جمله بنی‌قینقاع منعقد کرد. منتها بعد از پیمان‌شکنی آنها غزوه‌ای اتفاق افتاد و بعد از محاصره و تسلیم از مدینه تبعید شدند.
'''بنی‌قینقاع''' یکی از [[قبایل]] [[یهودی]] اطراف [[مدینه]] بودند. از این گروه در [[دوره جاهلی]] اطلاعات زیادی در دست نیست و تنها از هم‌پیمانی آنها با خزرج یاد شده است. پس از [[هجرت]]، [[پیامبر]] {{صل}} برای ایجاد [[امنیت]]، پیمان‌نامه‌‌ای را میان [[قبایل]] متعدد یثرب از جمله بنی‌قینقاع منعقد کرد. منتها بعد از پیمان‌شکنی آنها غزوه‌ای اتفاق افتاد و بعد از محاصره و تسلیم از مدینه تبعید شدند.


==نسب==
== نسب ==
بنی‌قینقاع یکی از [[قبایل]] [[یهودی]] اطراف [[مدینه]] بودند. درباره تبار [[بنی قینقاع]] اطلاع قابل توجهی وجود ندارد. تنها هنگامی که سخن از [[اسلام آوردن]] یکی از ایشان یعنی [[عبدالله بن سلام]] به میان می‌‌آید، [[نسب]] وی را به [[حضرت یوسف]]{{ع}} یا بنی‌‌اسرائیل ([[فرزندان]] [[یعقوب]])<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص ۹۲۲؛ الطبقات، ج ۲، ص ۳۵۳؛ اسدالغابه، ج ۳، ص ۱۷۶.</ref> می‌‌رسانند.
بنی‌قینقاع یکی از [[قبایل]] [[یهودی]] اطراف [[مدینه]] بودند. درباره تبار [[بنی قینقاع]] اطلاع قابل توجهی وجود ندارد. تنها هنگامی که سخن از [[اسلام آوردن]] یکی از ایشان یعنی [[عبدالله بن سلام]] به میان می‌‌آید، [[نسب]] وی را به [[حضرت یوسف]] {{ع}} یا بنی‌‌اسرائیل ([[فرزندان]] [[یعقوب]])<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص ۹۲۲؛ الطبقات، ج ۲، ص ۳۵۳؛ اسدالغابه، ج ۳، ص ۱۷۶.</ref> می‌‌رسانند.


==بنی قینقاع پیش از [[اسلام]]==
== بنی قینقاع پیش از [[اسلام]] ==
گفته شده بنی‌‌قینقاع پیش از [[مهاجرت]] [[اوس]] و خزرج در یثرب مستقر شده بودند<ref>الاغانی، ج ۲۲، ص ۱۱۳.</ref>. در تحولاتی که به [[چیرگی]] اوس و خزرج بر یهودیان یثرب انجامید هیچ اشاره‌‌ای به ایشان نشده و مشخص نیست تغییرات یثرب چه تأثیری بر وضعیت ایشان در آن منطقه نهاده است.
گفته شده بنی‌‌قینقاع پیش از [[مهاجرت]] [[اوس]] و خزرج در یثرب مستقر شده بودند<ref>الاغانی، ج ۲۲، ص ۱۱۳.</ref>. در تحولاتی که به [[چیرگی]] اوس و خزرج بر یهودیان یثرب انجامید هیچ اشاره‌‌ای به ایشان نشده و مشخص نیست تغییرات یثرب چه تأثیری بر وضعیت ایشان در آن منطقه نهاده است.


خط ۲۰: خط ۲۰:
در حوزه [[اقتصاد]] بیش از همه به بازار بنی‌‌قینقاع به عنوان یکی از عمده‌‌ترین بازارهای یثرب اشاره شده است که افزون بر [[داد و ستد]]، از مراکز تجمع یثربیان به شمار می‌‌آمده<ref>تاریخ المدینه، ج ۱، ص ۲۸۹؛ الاغانی، ج ۳، ص ۲۰ ـ ۲۱.</ref> و کارکرد اطلاع رسانی داشته و به رغم [[تبعید]] [[بنی قینقاع]] در سال‌های نخستین پس از [[هجرت]]، همچنان تا سال‌ها ادامه [[حیات]] داده است<ref> تاریخ دمشق، ج ۶۲، ص ۳۵۷.</ref>.
در حوزه [[اقتصاد]] بیش از همه به بازار بنی‌‌قینقاع به عنوان یکی از عمده‌‌ترین بازارهای یثرب اشاره شده است که افزون بر [[داد و ستد]]، از مراکز تجمع یثربیان به شمار می‌‌آمده<ref>تاریخ المدینه، ج ۱، ص ۲۸۹؛ الاغانی، ج ۳، ص ۲۰ ـ ۲۱.</ref> و کارکرد اطلاع رسانی داشته و به رغم [[تبعید]] [[بنی قینقاع]] در سال‌های نخستین پس از [[هجرت]]، همچنان تا سال‌ها ادامه [[حیات]] داده است<ref> تاریخ دمشق، ج ۶۲، ص ۳۵۷.</ref>.


==مناسبات با [[پیامبر]]{{صل}}==
== مناسبات با [[پیامبر]] {{صل}} ==
پس از [[هجرت پیامبر]] و سکونت ایشان در میان قبیله خزرجی بنی‌‌نجار، [[پذیرش اسلام]] از سوی یثربیان شتاب گرفت. [[پیامبر]] با تکیه بر پشتوانه نو مسلمانان یثرب و برای ایجاد [[امنیت]]، پیمان‌نامه‌‌ای را میان [[قبایل]] متعدد یثرب منعقد کرد که در آن از قبایل متعدد و همچنین از [[یهودیان]] یثرب سخن به میان آمده است؛ اما در این پیمان اشاره‌‌ای به یهودیان بنی‌‌قینقاع نشده است<ref> السنن الکبری، ج ۸، ص ۱۰۶؛ السیرة‌‌النبویه، ج ۲، ص ۳۴۸.</ref>. مغازی ‌‌نگاران به اتفاق از [[عهد شکنی]] آنان به عنوان عامل رویارویی [[پیامبر]] با ایشان [[سخن]] گفته‌‌اند<ref>المغازی، ج ۱، ص ۱۷۶؛ الدرر، ج ۱، ص ۱۴۱، الاکتفاء، ج ۲، ص ۵۹ ـ ۶۰.</ref>؛ اما گزارش مستقلی وجود ندارد که از این [[پیمان]]، [[نماینده]] بنی‌‌قینقاع و مفاد پیمان حکایت کند<ref>جامع‌‌البیان، مج ۳، ج ۴، ص ۲۶۶؛ التبیان، ج ۳، ص ۷۳؛ مجمع‌‌البیان، ج ۲، ص ۴۶۵.</ref>. در عین حال جای هیچ تردیدی وجود ندارد که بنی‌‌قینقاع با پیامبر پیمان بسته بودند، زیرا ایشان از طرفی هم‌پیمان [[خزرج]] بودند و از طرف دیگر [[خزرجیان]] عموماً به پیامبر متمایل شده بودند، به گونه‌‌ای که بزرگان ایشان همچون [[عبدالله بن ابی]] نیز با [[اکراه]] [[اسلام]] را پذیرفته بودند و از این رو بنی‌‌قینقاع چاره‌‌ای جز هم‌پیمانی نداشت.
پس از [[هجرت پیامبر]] و سکونت ایشان در میان قبیله خزرجی بنی‌‌نجار، [[پذیرش اسلام]] از سوی یثربیان شتاب گرفت. [[پیامبر]] با تکیه بر پشتوانه نو مسلمانان یثرب و برای ایجاد [[امنیت]]، پیمان‌نامه‌‌ای را میان [[قبایل]] متعدد یثرب منعقد کرد که در آن از قبایل متعدد و همچنین از [[یهودیان]] یثرب سخن به میان آمده است؛ اما در این پیمان اشاره‌‌ای به یهودیان بنی‌‌قینقاع نشده است<ref> السنن الکبری، ج ۸، ص ۱۰۶؛ السیرة‌‌النبویه، ج ۲، ص ۳۴۸.</ref>. مغازی ‌‌نگاران به اتفاق از [[عهد شکنی]] آنان به عنوان عامل رویارویی [[پیامبر]] با ایشان [[سخن]] گفته‌‌اند<ref>المغازی، ج ۱، ص ۱۷۶؛ الدرر، ج ۱، ص ۱۴۱، الاکتفاء، ج ۲، ص ۵۹ ـ ۶۰.</ref>؛ اما گزارش مستقلی وجود ندارد که از این [[پیمان]]، [[نماینده]] بنی‌‌قینقاع و مفاد پیمان حکایت کند<ref>جامع‌‌البیان، مج ۳، ج ۴، ص ۲۶۶؛ التبیان، ج ۳، ص ۷۳؛ مجمع‌‌البیان، ج ۲، ص ۴۶۵.</ref>. در عین حال جای هیچ تردیدی وجود ندارد که بنی‌‌قینقاع با پیامبر پیمان بسته بودند، زیرا ایشان از طرفی هم‌پیمان [[خزرج]] بودند و از طرف دیگر [[خزرجیان]] عموماً به پیامبر متمایل شده بودند، به گونه‌‌ای که بزرگان ایشان همچون [[عبدالله بن ابی]] نیز با [[اکراه]] [[اسلام]] را پذیرفته بودند و از این رو بنی‌‌قینقاع چاره‌‌ای جز هم‌پیمانی نداشت.


==غزوه بنی‌قینقاع==
== غزوه بنی‌قینقاع ==
{{اصلی|غزوه بنی‌قینقاع}}
{{اصلی|غزوه بنی‌قینقاع}}


خط ۳۴: خط ۳۴:
[[پیامبر]] برای [[نبرد]] با ایشان [[لشکر]] کشید<ref>المغازی، ج ۱، ص ۱۷۷ ـ ۱۸۰،تاریخ طبری، ج ۲، ص ۴۸ ـ ۴۹.</ref>. پیامبر در نیمه شوّال سال دوم (سه ماه پس از [[تغییر قبله]] و اندکی پس از [[پیروزی]] [[بدر]]) قلعه‌‌های ایشان را محاصره کرد. بنی‌‌قینقاع پس از ۱۵ [[روز]] محاصره و بدون هیچ شرطی [[تسلیم]] شدند و به ایشان سه روز مهلت داده شد تا آنجا را ترک کنند؛ آنگاه بنی‌‌قینقاع در پی تسویه حساب‌های مالی برآمدند و برای حرکت آماده شدند.  
[[پیامبر]] برای [[نبرد]] با ایشان [[لشکر]] کشید<ref>المغازی، ج ۱، ص ۱۷۷ ـ ۱۸۰،تاریخ طبری، ج ۲، ص ۴۸ ـ ۴۹.</ref>. پیامبر در نیمه شوّال سال دوم (سه ماه پس از [[تغییر قبله]] و اندکی پس از [[پیروزی]] [[بدر]]) قلعه‌‌های ایشان را محاصره کرد. بنی‌‌قینقاع پس از ۱۵ [[روز]] محاصره و بدون هیچ شرطی [[تسلیم]] شدند و به ایشان سه روز مهلت داده شد تا آنجا را ترک کنند؛ آنگاه بنی‌‌قینقاع در پی تسویه حساب‌های مالی برآمدند و برای حرکت آماده شدند.  


درباره [[غنایم]] بنی‌‌قینقاع جزئیات فراوانی گزارش نشده است. از برآیند گزارش‌ها برمی‌‌آید که پیامبر از دارایی‌های منقولشان تنها تجهیزات رزمی ایشان را به [[غنیمت]] گرفته باشد و از میان آن افزون بر کنار نهادن [[خمس]] غنایم، چند [[شمشیر]]، [[زره]]، نیزه و کمان برای خود برداشته است<ref> الطبقات، ج ۱، ص ۴۸۶ ـ ۴۸۹؛ ترکة النبی{{صل}}، ج ۱، ص ۱۰۲.</ref><ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بنی قَیْنُقاع (مقاله)|مقاله «بنی قَیْنُقاع»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>
درباره [[غنایم]] بنی‌‌قینقاع جزئیات فراوانی گزارش نشده است. از برآیند گزارش‌ها برمی‌‌آید که پیامبر از دارایی‌های منقولشان تنها تجهیزات رزمی ایشان را به [[غنیمت]] گرفته باشد و از میان آن افزون بر کنار نهادن [[خمس]] غنایم، چند [[شمشیر]]، [[زره]]، نیزه و کمان برای خود برداشته است<ref> الطبقات، ج ۱، ص ۴۸۶ ـ ۴۸۹؛ ترکة النبی {{صل}}، ج ۱، ص ۱۰۲.</ref><ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بنی قَیْنُقاع (مقاله)|مقاله «بنی قَیْنُقاع»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش