بیست و دوم ذی‌حجه: تفاوت میان نسخه‌ها

== [[شهادت]] [[میثم تمار]] ==

میثم تمار، یکی از [[خواص اصحاب]] و [[یاران]] سر علی {{ع}} و شیفتگان [[ولایت]] آن [[حضرت]] است. از جمله مسائلی که در مورد او [[شهرت]] دارد، [[پیشگویی‌ها]] و وقایعی است که بعداً تحقق یافت. بنا بر نقل [[شیخ مفید]] در [[ارشاد (کتاب)|ارشاد]]، در ماه [[ذیحجه]] [[سال ۶۰ هجری]]، ده [[روز]] پیش از ورود [[امام حسین]] {{ع}} به [[کربلا]]، به دلیل [[وفاداری]] به آن حضرت، به دست [[ابن زیاد]]، [[والی]] [[یزید]] در [[کوفه]] به دار آویخته شده و به شهادت رسید<ref>الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۱، ص۳۲۵.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۳۵.</ref>

== پیشینه [[میثم]] ==

ایام [[بردگی]] میثم تا [[سال ۳۷ هجری]] طول کشید. در این مدت احتمالاً در کوفه به سر برده و به [[دین اسلام]] مشرف شده است. بعضی او را [[ایرانی]] و از [[مردمان]] [[فارس]] دانسته‌اند. او را «[[ابوسالم]]» هم می‌خواندند<ref>دانشنامه امام علی {{ع}}، ج۸، ص۵۵۳.</ref>. وی ابتدا، [[غلام]] زنی از [[طایفه]] [[بنی‌اسد]] بود. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} او را از آن [[زن]] خریده و آزادش کردند<ref>الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۱، ص۳۲۳.</ref>.

آن حضرت پیش‌تر، سرگذشت و [[سرنوشت]] میثم تمار را از زبان [[رسول خدا]] {{صل}} شنیده بودند. میثم هم از پیش، شیفته [[اهل بیت]] {{عم}} و علاقه‌مند به آن [[عترت]] [[پاک]] بود. اما اولین برخورد حضوری و [[دیدار]] میثم با آن حضرت در دوران [[خلافت امام]] انجام گرفت. به دنبال همین برخورد و [[ملاقات]] بود که حضرت [[تصمیم]] گرفت میثم را از صاحبش بخرد و سپس [[آزاد]] کند.

در اولین ملاقات علی {{ع}} با میثم، حضرت پرسیدند: نامت چیست؟ گفت: سالم. [[امام]] فرمود: از رسول خدا {{صل}} شنیدم که پدرت نام تو را «[[میثم]]» گذاشته است، به همان نام برگرد و کنیه‌ات را «[[ابوسالم]]» قرار بده. گفت: [[خدا]] و [[رسول]] و [[امیرمؤمنان]] راست گفتند<ref>الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۱، ص۳۲۳.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۳۵.</ref>

== در [[مکتب]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ==

آشنایی میثم با مولایش علی {{ع}} برای او توفیقی بزرگ و سعادتی [[ارزشمند]] بود. از این‌رو به شاگردی در مکتب علی گردن نهاد و دریچه قلبش را به روی [[معارف]] [[علوی]] گشود و [[جان]] تشنه‌اش را از چشمه زلال [[علوم]] آن [[حضرت]] [[سیراب]] کرد.

میثم، [[علم]] [[تفسیر قرآن]] را نزد [[حضرت علی]] {{ع}} فرا گرفت و از معارفی که از آن حضرت آموخته بود کتابی تدوین کرد که کتابش را پسرش از او [[روایت]] کرد. به همین جهت، میثم یکی از مؤلفان [[شیعه]] به حساب می‌آید. او [[صاحب سر]] امیرالمؤمنین {{ع}} بود و آن حضرت وی را به طریق فهمیدن حوادثی که در [[آینده]] اتفاق خواهد افتاد، آشنا کرده بود.

میثم، گاهی برخی از آنها را برای [[مردم]]، بازگو می‌کرد و مایه اعجاب دیگران می‌شد. این دانش و [[آگاهی]] از [[عاقبت]] افراد و [[پیشگویی‌ها]] در اصطلاح، به [[علم منایا و بلایا]] معروف است، که [[امامان معصوم]] {{عم}} به کسانی که [[آمادگی]] و استعداد و [[رازداری]] و ظرفیت و کشش آن را داشتند، می‌آموختند. [[میثم تمار]]، دست پرورده این مکتب بود. هرچند که اشخاص [[فرومایه]] و مغرض، یا [[جاهل]] و [[نادان]] او را به [[دروغگویی]] متهم می‌کردند<ref>بحارالأنوار، ج۳۴، ص۳۰۲.</ref>.

== [[صمیمیت]] و [[یگانگی]] ==

[[صفا]] و صمیمیتی که میان علی {{ع}} و میثم بود و [[میزان]] رابطه [[مودت]] آمیزشان را از انس و [[الفت]] این دو نسبت به هم می‌توان [[شناخت]]. [[حضرت]]، حتی به مغازه خرما فروشی [[میثم]] می‌رفت و در آنجا با او صحبت می‌کرد و [[قرآن]] و [[معارف دین]] را به او می‌آموخت.

یک بار [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} میثم را به دنبال کاری فرستاد و تا بازگشت او، خود در مغازه میثم ماند. یک مشتری برای خریدن خرما مراجعه کرد. حضرت فرمود: [[پول]] را بگذار و خرما بردار! وقتی میثم برگشت و از این [[معامله]] با خبر شد، دید پول‌های آن شخص، تقلبی است. قضیه را به حضرت گفت. علی {{ع}} فرمود: «آنان هم خرما را تلخ خواهند یافت». در همین [[گفت‌وگو]] بودند که آن مشتری، خرماها را باز آورد و گفت: این خرما تلخ است<ref>بحار الأنوار، ج۴۲، ص۲۶۸.</ref>.

این، نهایت [[خلوص]] بین آن دو و موقعیت میثم را نزد [[امام]] {{ع}} می‌رساند که آن حضرت در حالی که [[امیرمؤمنان]] و [[رهبر]] [[امت]] و عهده‌دار [[حکومت اسلامی]] است، در دکان میثم خرمافروشی هم می‌کند.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۳۷.</ref>

== شبی با مولا ==

علاوه بر این، نزدیکی [[معنوی]] میثم با امیرمؤمنان {{ع}} را در لحظه‌ها و موقعیت‌های دیگر هم می‌توان دید، از جمله اینکه میثم، پا به پای افراد زبده‌ای چون [[کمیل]] در مواقف [[نیایش]] و [[عبادت]] مولا حضور می‌یافت و انیس شب‌های [[عرفانی]] آن حضرت و [[راز]] و نیازهای امام با [[پروردگار]] بود.

میثم نقل می‌کند: شبی از شب‌ها مولایم امیرمؤمنان {{ع}} من را با خود به صحرای بیرون [[کوفه]] برد تا اینکه به [[مسجد]] [[جعفی]] رسید. رو به [[قبله]] کرد و چهار رکعت [[نماز]] خواند و پس از [[سلام]] نماز و [[تسبیح]]، دست‌هایش را به [[دعا]] باز کرد و گفت:

{{متن حدیث|إِلَهِي كَيْفَ أَدْعُوكَ وَ قَدْ عَصَيْتُكَ وَ كَيْفَ لَا أَدْعُوكَ وَ قَدْ عَرَفْتُ حُبَّكَ فِي قَلْبِي وَ إِنْ كُنْتُ عَاصِياً مَدَدْتُ إِلَيْكَ يَداً بِالذُّنُوبِ مَمْلُوَّةً وَ عَيْناً بِالرَّجَاءِ مَمْدُودَةً...}}<ref>الشهید الاول، المزار، ص۲۷۰.</ref>؛ خدایا، چگونه بخوانمت، در حالی که [[نافرمانی]] کرده‌ام و چگونه نخوانمت، که تو را شناخته‌ام و دلم [[خانه]] [[محبت]] توست. دستی پر [[گناه]] و چشمی پر [[امید]] به سویت آورده‌ام... !

میثم تمار نیز یکی از [[شاگردان]] والا [[مقام]] در [[مکتب تفسیری]] علی {{ع}} بود. میثم [[علم]] [[تأویل]] [[معانی قرآن]] را از آن حضرت فرا گرفت و در [[قرآن‌شناسی]] [[دانا]] و [[بصیر]] گردید.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۳۸.</ref>

== پیشگویی‌های میثم ==

روزی میثم با [[ابن عباس]]، [[مفسر قرآن]] و [[شاگرد]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[مدینه]] [[دیدار]] کرد و به او گفت: آنچه از [[تفسیر قرآن]] می‌خواهی بپرس! من تمام [[قرآن]] را نزد علی {{ع}} قرار گرفتم و آن حضرت [[تأویل قرآن]] را به من [[تعلیم]] فرمود.

میشم از بسیاری [[حوادث آینده]]، [[آگاهی]] داشت و گاهی آنها را پیشگویی می‌کرد. این را نیز از مولایش [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرا گرفته بود. از [[سرنوشت]] خود و افراد دیگرو از وقایعی که بعداً به وقوع خواهد پیوست [[آگاه]] بود. از این‌رو او را از «[[اصحاب]] سر» [[حضرت امیر]] {{ع}} می‌دانستند.

نمونه‌هایی از [[علم غیب]] میثم و اطلاع او از حوادث آینده عبارت بود از پیشگویی [[مرگ معاویه]]، خبر [[شهادت امام حسین]] {{ع}} برای زنی مکی، به نام [[جبله]]، [[دستگیری]] خویش توسط سرکرده [[طایفه]] خود و شهادتش به دستور [[ابن زیاد]]، و [[آزادی]] [[مختار بن ابی عبیده ثقفی]] از [[زندان]].<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۳۹.</ref>

== پس از [[شهادت امیرمؤمنان]] {{ع}} ==

میثم [[پس از شهادت حضرت علی]] {{ع}} در [[خدمت]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} بود، ولی ملازمت او با [[امام حسن]] {{ع}} محدود به مدت زمانی بود که [[امام علی]] {{ع}} در [[کوفه]] حضور داشتند و چون [[زندگی]] او در کوفه بود نتوانست با [[امام]] به [[مدینه]] مشرف شود، ولی در [[زمان امام حسین]] {{ع}} گاهی به [[مکه]] و مدینه مشرف و به خدمت آن [[حضرت]] می‌رسید و حتی در آخرین سفری که به [[مدینه]] داشت، [[امام]] را در مدینه نیافت و بدون اینکه امام را [[زیارت]] کند، به [[کوفه]] مراجعت نمود. وی بعد از مراجعت به [[فرمان]] [[ابن زیاد]] دستگیر و [[زندانی]] شد.

او به معرفی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بسیار [[مشتاق]] بود و [[افکار]] [[عامه]] [[مردم]] را متوجه [[حقانیت امام]] و [[عظمت]] امام می‌نمود و حتی مدتی که از چنگال ابن زیاد فراری بود، در هر [[فرصت]] مناسب، [[مناقب]] و [[فضائل علی]] {{ع}} را بیان می‌کرد.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۴۰.</ref>

== [[میثم]] بر چوبه دار ==

میثم در [[سال ۶۰ هجری]] پس از آن‌که به مدینه رفت و با [[رسول خدا]] {{صل}} [[وداع]] نمود، پس از بازگشت به کوفه به دستور ابن زیاد دستگیر و زندانی شد. او را بر همان درختی دار زدند که [[حضرت علی]] {{ع}} خبرش را به او داده بود و نحوه شهادتش را گفته بود.

میثم همراه نه نفر دیگر در یک [[روز]] به دار کشیده شد، ولی محل دارهای آنان متفاوت بود و چنان‌که علی {{ع}} به او فرموده بود، چوبه دار میثم از دیگران کوتاه‌تر و نزدیک منزلش بود. پس از [[شهادت]] میثم، ابن زیاد از [[دفن]] او جلوگیری کرد، تا آن‌که سه روز پس از شهادتش، چند تن از خرمافروشان کوفه، شبانه، [[جسد]] وی را از چوبه دار ربودند و در قبری میان گودال آب در [[سرزمین]] [[قبیله]] مراد به [[خاک]] سپردند<ref>رجال کشی، ص۸۳.</ref>.

از وقایع مهمی که در شب بیست‌ودوم [[ذیحجه]] رخ داد و [[توطئه]] [[دشمنان]] رسول خدا {{صل}} و امر [[ولایت امیرالمؤمنین]] را آشکار کرد، توطئه هَرشی است.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۴۱.</ref>