تباکی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

خود را به [[گریه]] زدن، خود را گریان نشان دادن، خود را شبیه [[گریه]] کننده ساختن، حالتِ [[گریه]] به خود گرفتن. در راه احیای [[عاشورا]] و [[سوگواری]] بر [[عزای حسین]] {{ع}}، هم [[گریستن]]، هم گریاندن و هم حالتِ [[گریه]] داشتن [[ثواب]] دارد. حتّی اگر کسی نگرید یا گریه‌اش نیاید، گرفتن این حالت، هم در خود شخص حالت [[اندوه]] و تحسّر ایجاد می‌‌کند، هم به مجلس عزا، چهره و رنگ [[غم]] می‌‌بخشد. تباکی، همسویی با داغدارانِ سوگ عاشوراست و مثل [[گریستن]] و گریاندن است. در [[حدیث]] [[امام صادق]] است: {{متن حدیث|مَنْ اَنْشَدَ فِی الحُسَینِ شِعراً فَتَباکی فَلَهُ الجَنَّة}}<ref>بحار النوار جلد ۴۴، ص ۲۸۲</ref>. هرکه درباره [[حسین]]، شعری بگوید و تباکی کند، [[بهشت]] برای اوست. در [[حدیثی]] هم که [[سیدبن طاووس]] [[نقل]] کرده، چنین است: {{متن حدیث|مَن تَباکی فَلَهُ الجَنَّة}}<ref>بحار النوار جلد ۴۴، ص ۲۸۸</ref>. هر که برای او خود را به حال [[گریه]] در آورد [[بهشت]] برای اوست. و در [[حدیث قدسی]] آمده است: {{متن حدیث|یا مُوسی! ما مِنْ عَبدٍ مِنْ عَبیدی فی ذلِکَ الزَّمانِ بَکی اَوْ تَباکی وَ تَعَزّی عَلی وَلَدِ المُصطَفی اِلاَّ وَ کانَت لَهُ الجَنَّةُ ثابِتاً فیها}}<ref>مستدرك سفينة البحار، نمازى شاهرودى، ج ۷،ص ۲۳۵</ref>. ای [[موسی]] هر یک از بندگانم که در زمان [[شهادت]] [[فرزند]] مصطفی [[گریه]] کند یا حالت [[گریه]] به خود گیرد و بر [[مصیبت]] [[سبط]] [[پیامبر]] [[تعزیت]] گوید، همواره در [[بهشت]] خواهد بود.

البته غیر از تباکی در [[مصیبت]] ابا عبداللَّه الحسین، حالت [[گریه]] به خود گرفتن در [[مناجات]] و [[دعا]] و از خوفِ [[خدا]] نیز مطلوب است و این از نمونه‌های روانیِ تأثیر ظاهر در [[باطن]] است. [[رسول خدا]] در این زمینه به [[ابوذر غفاری]] فرمود: {{متن حدیث|یا أباذَر! مَن اِسْتَطاعَ اَن یَبکِیَ فَلْیَبکِ، وَ مَنْ لَم یَستَطِعْ فَلْیُشعِرْ قَلْبَهُ الحُزنَ وَلِیَتَباکِ، اِنَّ الْقَلْبَ الْقاسِیَ بَعیدٌ مِنَ اللَّهِ}}<ref>مكارم الاخلاق، طبرسى،ص ۴۶۲،بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۷۹</ref>. هرکه می‌‌تواند [[گریه]] کند، پس بگرید و هر که نتواند، پس در [[دل]] خویش [[حزن]] قرار دهد و تباکی کند، همانا [[قلب]] [[قساوت]] گرفته، از [[خداوند]] دور است. [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[گریه]] بر [[گناه]] خویش و از [[خوف]] [[خدا]] می‌‌فرماید: {{متن حدیث|اِنْ لَم یَجِئْکَ الْبُکاءُ فَتَباکِ، فَاِنْ خَرَجَ منکَ مِثْلُ رَأْسِ الذُّبابِ فَبَخٍّ بَخٍّ}}<ref>بحار الانوار، ج ۹۰،ص ۳۴۴</ref>. اگر گریه‌ات نمی‌آید، خود را به حالت [[گریه]] درآور، پس اگر به اندازه سر مگسی [[اشک]] بیرون آمد، پس مرحبا به تو<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۱۲.</ref>.

== حالت [[گریه]] به خود گرفتن ==

در بعضی از روایات برای تباکی نیز همچون [[گریه برای امام]] [[حسین]] {{ع}} [[ثواب]] ورود [[بهشت]] ذکر شده است. [[محدث نوری]] در لؤلؤ و مرجان این احتمال را مطرح کرده که شاید [[هدف]] از تأکید بر تباکی در عزاداری، آشکار نمودن [[مصیبت]] و تحت تأثیر قراردادن دیگران باشد به گونه‌ای که آنان نیز به گریه درآیند. این تأکیدات بر تباکی، موجب شده تا بعضی آن را نوعی [[ریا]] به شمار آورده و ریا را در گریه کردن بر [[مصائب امام حسین]] {{ع}} جایز بدانند. ولی بسیاری از [[علمای شیعه]] با این معنا [[مخالفت]] نموده و در عزاداری نیز به صورت کلی ریا را [[حرام]] دانسته‌اند.<ref>[[مهدی مسائلی|مسائلی، مهدی]]، [[فرهنگ سوگ شیعی (کتاب)|مقاله «تباکی»، فرهنگ سوگ شیعی]]، ص ۱۱۲.</ref>