پرش به محتوا

تعزیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تعزیر در قرآن]] - [[تعزیر در حدیث]] - [[تعزیر در فقه اسلامی]] - [[تعزیر در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = تعزیر (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تعزیر در قرآن]] - [[تعزیر در حدیث]] - [[تعزیر در فقه اسلامی]] - [[تعزیر در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = تعزیر (پرسش)}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
تعزیر در لغت، به معنای تنظیم، توقیر و [[تأدیب]] است<ref>صحاح اللغة، ج۲، ص۷۴۴.</ref> و در اصطلاح، [[تنبیه]] و تأدیبی خاص است، ویژۀ گناهانی که در [[شرع]]، حدی برای آنها [[تعیین]] نشده و مقدار آن بستگی به نوع [[گناه]]، [[جرم]] و نظر [[قاضی]] دارد<ref>ماوردی، الاحکام السلطانیه، ص۲۳۶؛ الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۵، ص۳۹۷؛ جواهر الکلام، ج۴۱، ص۲۵۴؛ قواعد، ج۲، ص۲۶۲؛ شرایع الاسلام، ج۴، ص۱۶۸.</ref>؛ برخلاف حد، که مقدار آن مشخّص است. راجع به تعزیر [[مالی]]، که از مسائل مهم [[حکومتی]] در [[فقه سیاسی اسلام]] است، [[اختلاف]] نظر وجود دارد.
تعزیر در لغت، به معنای تنظیم، توقیر و [[تأدیب]] است<ref>صحاح اللغة، ج۲، ص۷۴۴.</ref> و در اصطلاح، [[تنبیه]] و تأدیبی خاص است، ویژۀ گناهانی که در [[شرع]]، حدی برای آنها [[تعیین]] نشده و مقدار آن بستگی به نوع [[گناه]]، [[جرم]] و نظر [[قاضی]] دارد<ref>ماوردی، الاحکام السلطانیه، ص۲۳۶؛ الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۵، ص۳۹۷؛ جواهر الکلام، ج۴۱، ص۲۵۴؛ قواعد، ج۲، ص۲۶۲؛ شرایع الاسلام، ج۴، ص۱۶۸.</ref>؛ برخلاف حد، که مقدار آن مشخّص است. راجع به تعزیر [[مالی]]، که از مسائل مهم [[حکومتی]] در [[فقه سیاسی اسلام]] است، [[اختلاف]] نظر وجود دارد.
عده‌ای تعزیر [[مالی]] را جایز می‌دانند؛ زیرا چه بسا این امر، در بازداشتن افراد از ارتکاب [[اعمال]] [[ناپسند]] مؤثر باشد<ref>نهایه شیخ، ج۲، ص۳۸۷؛ مجمع البیان، ج۳، ص۷۳؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۷۹؛ دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۳۳۰؛ نهج البلاغه فیض، ص۱۰۷۳، نامه ۷۱.</ref>.
عده‌ای تعزیر [[مالی]] را جایز می‌دانند؛ زیرا چه بسا این امر، در بازداشتن افراد از ارتکاب [[اعمال]] [[ناپسند]] مؤثر باشد<ref>نهایه شیخ، ج۲، ص۳۸۷؛ مجمع البیان، ج۳، ص۷۳؛ سنن ترمذی، ج۲، ص۳۷۹؛ دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۳۳۰؛ نهج البلاغه فیض، ص۱۰۷۳، نامه ۷۱.</ref>.
گروهی هم تعزیر [[مالی]] را جایز نمی‌دانند و می‌گویند [[احکام شرع]] توقیفی است و بستگی به نظر [[شارع مقدس]] دارد و نمی‌توان از آن [[تجاوز]] کرد<ref>الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۵، ص۴۰۱؛ المغنی، ج۱۰، ص۳۴۸.</ref>. [[مجازات]] و تعزیر [[مالی]] سه گونه است<ref>دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۳۴۴.</ref>:
گروهی هم تعزیر [[مالی]] را جایز نمی‌دانند و می‌گویند [[احکام شرع]] توقیفی است و بستگی به نظر [[شارع مقدس]] دارد و نمی‌توان از آن [[تجاوز]] کرد<ref>الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۵، ص۴۰۱؛ المغنی، ج۱۰، ص۳۴۸.</ref>. [[مجازات]] و تعزیر [[مالی]] سه گونه است<ref>دراسات فی ولایة الفقیه، ج۲، ص۳۴۴.</ref>:
#اتلاف: نابود کردن آلات [[منکرات]]؛ مانند از بین بردن ابزار [[لهو و لعب]]؛
# اتلاف: نابود کردن آلات [[منکرات]]؛ مانند از بین بردن ابزار [[لهو و لعب]]؛
# [[تغییر]]: نظیر [[تغییر]] پول‌های رایج میان [[مسلمانان]] که بر آنها آثار [[شرک]] وجود داشت؛ چنانکه [[پیامبر]]{{صل}} در این مورد، [[حکم]] بر شکستن [[پول]] و پراندن سر تصویری که روی [[پول]] قرار داشت داد؛
# [[تغییر]]: نظیر [[تغییر]] پول‌های رایج میان [[مسلمانان]] که بر آنها آثار [[شرک]] وجود داشت؛ چنانکه [[پیامبر]] {{صل}} در این مورد، [[حکم]] بر شکستن [[پول]] و پراندن سر تصویری که روی [[پول]] قرار داشت داد؛
#تملیک: کسی که چارپایی را در خارج از [[حرز]] (طویله) می‌ربود، علاوه بر [[تحمل]] تازیانه، می‌بایست دو برابر مبلغ حیوان نیز پرداخت کند<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۶۶.</ref>.
# تملیک: کسی که چارپایی را در خارج از [[حرز]] (طویله) می‌ربود، علاوه بر [[تحمل]] تازیانه، می‌بایست دو برابر مبلغ حیوان نیز پرداخت کند<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۶۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش