تعیین وقت ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تعیین وقت ظهور در حدیث]] - [[تعیین وقت ظهور در معارف مهدویت]]| پرسش مرتبط  = }}

== معناشناسی [[توقیت]] ==

[[توقیت]] از نظر لغوی به معنای مشخص کردن زمان و محدود نمودن آن برای یک شیء است<ref>{{عربی|فالتَّوْقِيتُ و التَّأْقِيتُ: أَن يُجْعَل للشي‏ءِ وَقْتٌ يختض به، و هو بيانُ مقدار المُدَّة و التَّوْقيت: تحديدُ الأَوقات}}؛ لسان العرب، ج۲، ص۱۰۷.</ref> و در اصطلاح به [[تعیین زمان]] [[ظهور امام]] غایب گفته می‌شود. [[توقیت]] یا [[تعیین وقت برای ظهور]]، از آسیب‌هایی است که به طور جدی افراد و [[جوامع]] [[منتظر]] را [[تهدید]] می‌کند. در برخی از [[روایات]]، به‌صراحت از [[تعیین]] کردن [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[نهی]] شده است؛ [[فضیل]] می‌گوید: [[خدمت]] [[امام باقر]] {{ع}} عرض کردم: آیا [[ظهور مهدی]] وقت معینی دارد؟ حضرت در پاسخ سه مرتبه فرمود: «هرکس برای [[ظهور]] وقتی [[تعیین]] کند [[دروغ]] می‌گوید»<ref>{{متن حدیث|عن الفضیل قال سئلت ابا جعفر {{ع}}: هل لهذا الامر وقت؟ فقال: کذب الوقاتون، کذب الوقاتون، کذب الوقاتون}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۰۳. </ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: کسی که برای [[مهدی]] ما وقت تعیین کند، خود را در [[علم]] [[خدا]] شریک پنداشته است و ادعا کرده است که بر [[اسرار]] [[خدا]] واقف است<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳؛ الزام الناصب، ص ۳۰.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۳۲.</ref>

تأکید و [[اصرار]] [[معصومین]] {{ع}} بر [[تکذیب]] کسانی که [[وقت ظهور]] را مشخص می‌‌کنند به این [[دلیل]] است که [[حکمت]] و [[ارادۀ الهی]] این چنین تعلق گرفته که این امر تا [[زمان ظهور]] حضرت بر همگان پوشیده باشد؛ در واقع همان‌گونه که [[اراده]] و خواست [[خداوند]] به‌خاطر [[ناسپاسی]] [[مردم]] سبب شد [[خداوند]] به‌طور دفعی [[امام]] را در پردۀ [[غیبت]] قرار دهد، [[ظهور امام]] نیز بر اساس [[ارادۀ الهی]] و به صورت دفعی حاصل می‌‌شود.

== [[دلایل]] معلوم نبودن [[زمان ظهور]] ==

# ایجاد [[سستی]] در [[تکالیف منتظران]]: مشخص شدن [[زمان ظهور]]، سبب می‌‌شود افراد نسبت به تکالیفی که سبب [[نزدیک شدن ظهور]] می‌‌شود بی‌تفاوت باشند و فقط [[منتظر]] زمان [[ظهور امام]] باشند؛ بدین گونه که [[منتظر]] به این نتیجه می‌‌رسد، وقتی [[زمان ظهور]] مشخص است، چرا خود را به زحمت بیاندازد و عملی را انجام دهد که هیچ فایده‌ای برای [[نزدیک شدن ظهور]] ندارد؛ در واقع فرد در خیلی از مواقع نسبت به انجام [[تکالیف]] [[ناامید]] و [[مأیوس]] می‌‌شود؛ چراکه انجام هر تکلیفی برای حاصل شدن [[زمان ظهور]] را عنصری لغو و بی اثر می‌‌بیند.

# احتمال [[بداء]]: در برخی از [[روایات]] آمده است که می‌‌توان از طریق حساب و [[جفر]] به طور [[اجمال]] یا تفصیل نسبت به [[زمان ظهور]] [[آگاهی]] پیدا کرد<ref> بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۰۶، ح ۱۳</ref>. در جواب باید گفت اولاً: این [[روایات]] از لحاظ سندی معتبر نیستند. ثانیاً: بر فرض، این [[روایات]] از لحاظ سندی معتبر باشند، اما ممکن است در زمان [[تعیین]] شده، [[بداء]] حاصل شود.

# [[قساوت قلب]]: هنگامی که زمان برای [[ظهور]] مشخص شود، عده‌ای به خاطر دور دیدن زمان [[فرج]]، [[قساوت قلب]] نسبت به دینشان دچار می‌‌شود و ممکن است برخی از آنها [[مرتد]] شده و از [[دین اسلام]] برگردند؛ [[امام کاظم]] {{ع}} می‌فرماید: اگر برای این امر وقتی [[تعیین]] شود، [[دل‌ها]] را [[قساوت]] می‌گیرد و توده [[مردم]] از [[اسلام]] برمی‌گردند. بگویید: چه زود است، چقدر نزدیک است؛ تا [[دل]] [[مردم]] آرام گیرد و [[فرج]] نزدیک شود<ref>کلینی، الکافی، ج۱، باب کراهیه التوقیت، ص۳۶۹؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۹۶.</ref>.

== راه‌های [[مبارزه]] با تعیین زمان [[ظهور]] ==

# [[تکذیب]]: [[محمد بن مسلم]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «ای [[محمد]]، هر کس از جانب ما به تو خبر دهد که ما وقتی برای [[ظهور]] [[تعیین]] کرده‌ایم، بی‌مهابا و [[ترس]] او را [[تکذیب]] کن؛ زیرا ما برای هیچ کس [حتی [[خواص]]] وقتی [[تعیین]] نمی‌کنیم»<ref>{{متن حدیث|یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَکَ عَنَّا تَوْقِیتاً فَلَا تَهَابَنَّ أَنْ تُکَذِّبَهُ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ لِأَحَدٍ وَقْتاً}}، نعمانی، الغیبة، ص ۲۸۹. </ref>.

# [[معرفت]] و [[شناخت]]: [[معرفت]] و [[شناخت]] نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} می‌‌تواند درمان خوبی نسبت به این آفت باشد چراکه مجموعه‌ای از [[روایات]] [[معصومان]] دلالت می‌‌کند، [[معرفت به امام]] [[راه]] موثری برای درمان تشویش و [[نگرانی]] نسبت به تقدیم و [[تأخیر امر ظهور]] است.

مشخص کردن [[زمان ظهور]] فقط در قالب [[تعیین وقت]] و زمان حادث نمی‌شود، بلکه [[تعیین زمان]] برای [[ظهور]] می‌‌تواند از طریق [[علائم ظهور]] در [[تطبیق]] مصادیق آن باشد، به این صورت که بعضی از افراد، مستقیماً به تعیین وقت ظهور اشاره نمی‌کنند اما با توجه به علائمی که برای [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} بیان شده است و بر اساس احتمالات خودشان این علائم را بر حادثه‌های که اتفاق می‌‌افتد [[تطبیق]] می‌‌دهند و به این نتیجه می‌‌رسند که [[ظهور]] در این زمان اتفاق می‌‌افتد؛ در حالی که می‌‌توان گفت این عمل هم نوعی توقیت و مشخص کردن [[زمان ظهور]] است.

در بعضی از [[روایات]] برای [[زمان ظهور]] به طور اجمالی وقتی معین شده است؛ در روایتی [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «به اسم [[قائم]] در [[شب]] بیست و سوّم [[ماه رمضان]] ندا داده خواهد شد و ایشان در [[روز عاشورا]] [[قیام]] خواهد کرد، همان روزی که [[حسین بن علی]] در آن روز به [[شهادت]] رسید»<ref>{{متن حدیث|ینادی باسم القآئم فی لیله ثلاث وعشرین من شهر رمضان ویقوم فی عاشورآء، وهو الّذی قتل فیه الحسین بن علی {{ع}}...}}؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶ </ref>. در این نوع از [[روایات]] زمان دقیقی از [[ظهور]] مشخص نشده است؛ از این جهت این [[روایات]] نمی‌تواند با روایاتی که از [[تعیین زمان]] [[ظهور]] [[نهی]] کرده‌اند معارضه کند.

== نتیجه ==

تعیین زمان [[ظهور]]، می‌‌تواند از جهات گوناگون جزء محورهایی اصلی [[آسیب‌شناسی مهدویت]] باشد، چراکه اگر این [[تعیین زمان]] صحیح و [[مطابق واقع]] باشد موجب [[سستی]] [[منتظران]] در انجام تکالیفشان می‌شود و در صورتی که این [[تعیین زمان]] [[مطابق با واقع]] نباشد سبب [[بدبینی]] [[منتظر]] به اصل [[ظهور]] خواهد شد. تاکید [[ائمه]] بر این است که هرکسی که وقتی برای [[ظهور]] تعیین کرد را [[تکذیب]] شود. برخی [[روایات]] به‌طور اجمالی از روز [[ظهور]] [[سخن]] گفته‌اند اما چون روز مشخصی را [[تعیین]] نکرده‌اند، نمی‌توان با آن روایاتی که تعیین کردن وقت را [[نهی]] کرده‌اند در [[تعارض]] دانست<ref>ر. ک: [[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۲۱۸-۲۱۹؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۲۷۲-۲۷۳؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۵۴؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۴۲۰، ۵۵۱؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[اندیشه مهدویت و آسیب‌ها (کتاب)|اندیشه مهدویت و آسیب‌ها]]، ص ۴۷-۵۲؛ [[سید محمد میرتبار|میرتبار، سید محمد]]، [[آسیب‌شناسی جامعه منتظر (کتاب)|آسیب‌شناسی جامعه منتظر]]، ص ۶۶-۷۱؛ [[محمد علی کریمی|کریمی، محمد علی]]، [[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]، ص ۱۰۰-۱۰۱.</ref>.

== پرسش مستقیم ==