پرش به محتوا

تلب بن ثعلبه تمیمی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تلب بن ثعلبه تمیمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تلب بن ثعلبه تمیمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
مشهور شرح حال نگاران او را [[تلب بن ثعلبة بن ربیعة بن عطیة بن أخیف بن کعب]] از تیره عنبر از [[قبیله]] [[تمیم]] گفته‌اند<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۶ و ۳۰۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۷۳؛ ابن ماکولا، ج۱، ص۲۶.</ref>. اما [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰.</ref> او را چنین [[نسب]] داده است: [[تلب بن زید بن عبدالله بن عمرو بن عمیرة عنبری تمیمی]]. نام او را «ثلب»<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۸؛ ابن ماکولا، ج۱، ص۵۱۴؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴.</ref>، «تلد» <ref>خویی، ج۴، ص۴۷۰.</ref> و «بلث»<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۵۱۴.</ref> نیز آورده‌اند که ناشی از تصحیف و یا تلفظ غلط تلب بوده است<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴.</ref>. به [[دلیل]] نام خاص وی، [[بردیجی]] از او در [[اسماء]] مفرده<ref>بردیجی، ص۷۳</ref> یاد کرده است. افزون بر صحابه‌نگاران [[اهل سنت]]، از [[شیعیان]]، [[طوسی]]<ref>طوسی، ص۲۹.</ref> و دیگران به تبع او<ref>ر.ک: تفرشی، ج۱، ص۳۰۶؛ خویی، ج۴، ص۴۷۰.</ref> وی را در شمار [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} دانسته‌اند.
مشهور شرح حال نگاران او را [[تلب بن ثعلبة بن ربیعة بن عطیة بن أخیف بن کعب]] از تیره عنبر از [[قبیله]] [[تمیم]] گفته‌اند<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۶ و ۳۰۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۷۳؛ ابن ماکولا، ج۱، ص۲۶.</ref>. اما [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰.</ref> او را چنین [[نسب]] داده است: [[تلب بن زید بن عبدالله بن عمرو بن عمیرة عنبری تمیمی]]. نام او را «ثلب»<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۸؛ ابن ماکولا، ج۱، ص۵۱۴؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴.</ref>، «تلد» <ref>خویی، ج۴، ص۴۷۰.</ref> و «بلث»<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۵۱۴.</ref> نیز آورده‌اند که ناشی از تصحیف و یا تلفظ غلط تلب بوده است<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴.</ref>. به [[دلیل]] نام خاص وی، [[بردیجی]] از او در [[اسماء]] مفرده<ref>بردیجی، ص۷۳</ref> یاد کرده است. افزون بر صحابه‌نگاران [[اهل سنت]]، از [[شیعیان]]، [[طوسی]]<ref>طوسی، ص۲۹.</ref> و دیگران به تبع او<ref>ر. ک: تفرشی، ج۱، ص۳۰۶؛ خویی، ج۴، ص۴۷۰.</ref> وی را در شمار [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} دانسته‌اند.


تلب در [[بصره]] ساکن شد<ref>ابن حبان، ج۳، ص۴۲ و ج۷، ص۲۸۱.</ref> و در این [[شهر]] نسلی از او باقی مانده است<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref>. در [[کنیه]] او به «ابوهلقام» <ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴؛ مزی، ج۲۸، ص۴۸۳.</ref> یا «ابو ملقام» [[اختلاف]] است<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۷۳؛ مزی، ج۴، ص۳۱۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۱۶.</ref>، اما بیشتر منابع، ابوملقام گفته‌اند. به [[نقل]] از [[یحیی بن معین]]، وی از [[شاعران]] [[عصر جاهلی]] بوده است<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۵۱۴.</ref>. گفته‌اند: او به همراه [[نمایندگان]] [[تمیم]] بود که [[رسول خدا]]{{صل}} را با فریاد از خانه‌اش فرا می‌خواند <ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰.</ref>.
تلب در [[بصره]] ساکن شد<ref>ابن حبان، ج۳، ص۴۲ و ج۷، ص۲۸۱.</ref> و در این [[شهر]] نسلی از او باقی مانده است<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref>. در [[کنیه]] او به «ابوهلقام» <ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴؛ مزی، ج۲۸، ص۴۸۳.</ref> یا «ابو ملقام» [[اختلاف]] است<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۷۳؛ مزی، ج۴، ص۳۱۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۱۶.</ref>، اما بیشتر منابع، ابوملقام گفته‌اند. به [[نقل]] از [[یحیی بن معین]]، وی از [[شاعران]] [[عصر جاهلی]] بوده است<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۵۱۴.</ref>. گفته‌اند: او به همراه [[نمایندگان]] [[تمیم]] بود که [[رسول خدا]] {{صل}} را با فریاد از خانه‌اش فرا می‌خواند <ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰.</ref>.


فرزندش ملقام می‌گوید: پدرش نزد رسول خدا{{صل}} رفت و گفت: ای رسول خدا، برای من [[استغفار]] کن و [[حضرت]] سه بار برای او [[طلب]] [[بخشش]] و [[رحمت]] کرد<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۸ و ج۷، ص۱۷؛ ابونعیم، ج۱، ص۴۶۱؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۷۳.</ref>. همچنین وی می‌گوید: همراه [[پیامبر]] بودیم و از ایشان سخنی که (خوردن) حشرات [[زمین]] را [[تحریم]] کند، نشنیدم<ref>طبرانی، ج۲، ص۶۳؛ مزی، ج۴، ص۳۲۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴.</ref>. این مطلب موضوعی برای گفتگوی [[فقهای اهل سنت]]<ref>ابن عبدالبر، النمهید، ج۱۵، ص۱۷۸؛ شوکانی، ج۸، ص۲۸۶.</ref> و [[شیعه]]<ref>نجفی، ج۳۶، ص۲۹۶.</ref> شده است. وی از آن [[حضرت]] [[نقل]] کرده است که مهمانی سه [[روز]] و بیشتر از آن، [[صدقه]] است<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۶۱.</ref>. وی می‌گوید: مردی سهم بنده‌اش را [[آزاد]] کرد و [[رسول خدا]]{{صل}} ضمانت آن را به عهده نگرفت<ref>ابن قانع، ج۱، ص۱۱۲؛ ابونعیم، ج۱، ص۴۶۱؛ مزی، ج۴، ص۳۲۰.</ref> و نیز گوید: اگر برای رسول خدا{{صل}} مهمانی می‌آمد، [[غذا]] را در کاسه‌ای بزرگ قرار می‌داد، به طوری که هر کس کم غذا می‌خورد و هرکس بسیار، از آن، [[سیر]] می‌شد<ref>بخاری، ج۷، ص۱۷.</ref>. وی [[روایات]] دیگری نیز از رسول خدا{{صل}} نقل کرده است<ref>ر.ک: ابن اثیر، نهایه، ج۲، ص۸۶.</ref>.
فرزندش ملقام می‌گوید: پدرش نزد رسول خدا {{صل}} رفت و گفت: ای رسول خدا، برای من [[استغفار]] کن و [[حضرت]] سه بار برای او [[طلب]] [[بخشش]] و [[رحمت]] کرد<ref>بخاری، ج۲، ص۱۵۸ و ج۷، ص۱۷؛ ابونعیم، ج۱، ص۴۶۱؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۷۳.</ref>. همچنین وی می‌گوید: همراه [[پیامبر]] بودیم و از ایشان سخنی که (خوردن) حشرات [[زمین]] را [[تحریم]] کند، نشنیدم<ref>طبرانی، ج۲، ص۶۳؛ مزی، ج۴، ص۳۲۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۴۲۴.</ref>. این مطلب موضوعی برای گفتگوی [[فقهای اهل سنت]]<ref>ابن عبدالبر، النمهید، ج۱۵، ص۱۷۸؛ شوکانی، ج۸، ص۲۸۶.</ref> و [[شیعه]]<ref>نجفی، ج۳۶، ص۲۹۶.</ref> شده است. وی از آن [[حضرت]] [[نقل]] کرده است که مهمانی سه [[روز]] و بیشتر از آن، [[صدقه]] است<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۶۱.</ref>. وی می‌گوید: مردی سهم بنده‌اش را [[آزاد]] کرد و [[رسول خدا]] {{صل}} ضمانت آن را به عهده نگرفت<ref>ابن قانع، ج۱، ص۱۱۲؛ ابونعیم، ج۱، ص۴۶۱؛ مزی، ج۴، ص۳۲۰.</ref> و نیز گوید: اگر برای رسول خدا {{صل}} مهمانی می‌آمد، [[غذا]] را در کاسه‌ای بزرگ قرار می‌داد، به طوری که هر کس کم غذا می‌خورد و هرکس بسیار، از آن، [[سیر]] می‌شد<ref>بخاری، ج۷، ص۱۷.</ref>. وی [[روایات]] دیگری نیز از رسول خدا {{صل}} نقل کرده است<ref>ر. ک: ابن اثیر، نهایه، ج۲، ص۸۶.</ref>.


فرزندش ملقام [[راوی]] اوست<ref>ابن ابی حاتم، ج۲، ص۴۴۸؛ ابن قانع، ج۱، ص۱۱۱؛ مزی، ج۴، ص۳۱۹.</ref> و از او پسر برادرش [[غالب بن حجره]]<ref>بخاری، ج۷، ص۱۰۰؛ ابن حبان، ج۷، ص۳۰۹؛ ابن ابی حاتم، ج۷، ص۴۹.</ref> و نواده‌اش «ام‌عبدالله» دختر ملقام [[روایت]] کرده‌اند<ref>مزی، ج۲۸، ص۴۸۳؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref>.<ref>مآخذ: ابن ابی حاتم / الجرح و التعدیل + ابن اثیر / اسد الغابه + ابن حجر / الأصابه + أبن عبدالبر / الاستیعاب + ابن قانع / معجم الصحابه + ابن ماکولا/ الإکمال + ابونعیم / معرفة الصحابه + بخاری / التاریخ الکبیر + خلیفة بن خیاط / الطبقات + طبرانی/ المعجم الکبیر +
فرزندش ملقام [[راوی]] اوست<ref>ابن ابی حاتم، ج۲، ص۴۴۸؛ ابن قانع، ج۱، ص۱۱۱؛ مزی، ج۴، ص۳۱۹.</ref> و از او پسر برادرش [[غالب بن حجره]]<ref>بخاری، ج۷، ص۱۰۰؛ ابن حبان، ج۷، ص۳۰۹؛ ابن ابی حاتم، ج۷، ص۴۹.</ref> و نواده‌اش «ام‌عبدالله» دختر ملقام [[روایت]] کرده‌اند<ref>مزی، ج۲۸، ص۴۸۳؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref>.<ref>مآخذ: ابن ابی حاتم / الجرح و التعدیل + ابن اثیر / اسد الغابه + ابن حجر / الأصابه + أبن عبدالبر / الاستیعاب + ابن قانع / معجم الصحابه + ابن ماکولا/ الإکمال + ابونعیم / معرفة الصحابه + بخاری / التاریخ الکبیر + خلیفة بن خیاط / الطبقات + طبرانی/ المعجم الکبیر +
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش